زندگي پرستاران زير سايه فشار كار و مشكلات معيشتي/ دو پرستار ديگر خودكشي كردند
«دو پرستار در كرمانشاه به زندگي خود پايان دادند؛ ميلاد مروتي از بيمارستان امام خميني و شيدا ارزاني از بيمارستان امام رضا.» اين خبري است كه طي چند روز گذشته در رسانههاي محلي منتشر شده است.
«دو پرستار در كرمانشاه به زندگي خود پايان دادند؛ ميلاد مروتي از بيمارستان امام خميني و شيدا ارزاني از بيمارستان امام رضا.» اين خبري است كه طي چند روز گذشته در رسانههاي محلي منتشر شده است. اطلاعاتِ دقيقي از اين اقدام و دلايلِ آن در دست نداريم و نميتوان به سادگي آن را به مسالهاي خاص محدود كرد، اما اينكه فشارهاي شغلي ميتواند روي انتخابِ اين مسيرِ دردناك اثر بگذارد، چندان دور از ذهن نيست. در همين رابطه، خانه پرستار كرمانشاه، بدون اشاره به نحوه فوتِ اين دو پرستار، در بيانيهاي به وضعيتِ شغلي پرستاران اشاره كرده و نوشته: «پرستاران به عنوان يكي از اركان اصلي نظام سلامت، در سالهاي اخير، بهويژه در دوران بحرانهاي متعدد، تحت فشارهاي سنگين كاري، اضافهكاريهاي فرساينده، كمبود نيروي انساني، مطالبات معوق و دغدغههاي معيشتي قرار داشتهاند؛ مسائلي كه بيتوجهي به آنها ميتواند آثار جبرانناپذيري بر سلامت فردي و اجتماعي اين قشر خدوم برجاي بگذارد.» پيشتر نيز اخباري از خودكشي پرستاران در ايران به گوش رسيده كه تازهترينِ آن مربوط به خودكشي يك پرستار در دوازدهم آذر امسال در بيمارستان پنج آذر گرگان است؛ پرستاري كه در شيفت كاري به زندگي خود پايان داد و بيمارستان در اطلاعيهاي دلايل آن را شخصي عنوان كرد. به گزارش ايلنا، آمار دقيقي از اقدام به خودكشي پرستاران در دست نيست و آنچه در رسانهها منتشر ميشود لابد كمتر از ميزان واقعي است. گفتوگوها با فعالان اين حوزه نشان ميدهد كه مواردي از اقدام به خودكشي در بيمارستانهاي ايران اتفاق ميافتد اما خبري از آن در رسانهها درز پيدا نميكند. مثلا به گفته يكي از فعالان پرستاري، دو ماه پيش نيز در يكي از بيمارستانهاي تهران پرستاري اقدام به خودكشي كرد.
فشار كار زياد، اضافهكار اجباري، مشكلات معيشتي و برخوردهاي انضباطي، از مهمترين دلايل اعتراض پرستاران طي سالهاي اخير بوده است. اعتراضاتي كه جز با وعده و وعيد و چند اقدامِ بهشدت ناكافي به آن پاسخ داده نشد و هر كدام از اين مشكلات، خود مقومِ مشكلاتي ديگر شد و تداوم چرخه معيوبِ اين وضعيتِ دشوار، سختي كارِ پرستاري را بيش از پيش كرد.
چند شيفت كار و دريافتياي كه جوابگوي هزينهها نيست
محمد شريفي مقدم، دبيركل خانه پرستار در اين باره به ايلنا گفت: كار پرستاري هميشه سخت بوده اما در دوره ما تعادل بيشتري ميان دستمزد و هزينههاي زندگي وجود داشت. اما الان پرستاران چند شيفت كار ميكنند اما حتي از پس تأمين هزينههاي زندگي خودشان هم برنميآيند. خانهاي كه من آن زمان گرفتم الان حدود ۵ ميليارد تومان است؛ حالا پرستاري كه ماهي ۲۰ميليون تومان حقوق ميگيرد حتي به سختي از پسِ اجاره خانه برميآيد، چه برسد به اينكه خانه بخرد! او افزود: چند شيفت كار آنهم در شغل پرستاري، كه به دليلِ ارتباط مستقيم با بيماران و شرايط سخت شغلي، هم جسم و هم روح را تحت تأثير قرار ميدهد، شايد چندان قابل مقايسه با مشاغل ديگر نباشد دبيركل خانه پرستار اظهار داشت: پرستاران به دليل ماهيت شغل خود، مواجهه مداوم با بيماري، مرگ، رنج بيماران و شرايط بحراني، بيش از ساير گروهها در معرض تنشهاي رواني قرار دارند؛ بهويژه در سالهاي اخير و پس از دوران كرونا اين فشارها تشديد شده است. شريفي مقدم گفت: شيفتهاي پرستاري اصلاً شبيه مشاغل اداري نيست. پرستار نميتواند دير برسد يا شيفت را جابهجا كند. استرس رسيدن بهموقع، شيفتهاي نامتعارف صبح و شب و مسيرهاي طولاني رفتوآمد از شهرهاي اطراف، از همان ابتداي كار فشار ميآورد.
تنشهاي شغلي پرستاران بالا است
او ادامه داد: از يكسو، تنشهاي شغلي بسيار بالاست و ازسوي ديگر مشكلات معيشتي، حقوق پايين و دغدغههاي اقتصادي، پرستاران را به بنبست ميرساند. اين مسائل چندوجهي است؛ روحيه افراد، شرايط شخصي و استعداد رواني نقشآفرين است اما اگر همين افراد در شغلي كماسترستر بودند، احتمال بروز چنين بحرانهايي بسيار كمتر ميشد. اين فعال صنفي با تأكيد بر اينكه پرستاران جزو گروههاي پُرخطر از نظر افسردگي، اضطراب و مشكلات رواني هستند، تصريح كرد: در بسياري از كشورها پرستاران داراي پرونده سلامت جسم و روان هستند و به صورت دورهاي پايش ميشوند اما در كشور ما پرستاران عملاً رها شدهاند و فقط از آنها انتظار ميرود بيوقفه كار كنند.
افزايش زمينه افسردگي و فرسودگي بين پرستاران
داوود خسروي، رييس خانه پرستار كرمانشاه نيز در اين باره گفت: در مورد نحوه فوت اين دو پرستار اطلاعاتِ دقيقي نداريم و قطعا نميتوانيم مساله را فقط به شغل ربط بدهيم، اما در رابطه با وضعيتِ كلي پرستاران ميگويم كه اوضاع اصلاً خوب نيست و شرايط بهشدت نابسامان است. بسياري از همكاران ما دچار فرسودگي شغلي، افسردگي و دلزدگي كامل از كار شدهاند. او افزود: بدون ترديد شرايط معيشتي سخت، حقوق پايين، فشار كاري بالا و رفتار مديران و برخوردهاي انضباطي با پرستاران، زمينه افسردگي و فرسودگي را به وجود آورده است. رييس خانه پرستار كرمانشاه اظهار كرد: فشار كار پرستاري آنقدر زياد است كه برخي همكاران ما در شيراز پيش از رسيدن به بازنشستگي، سكته كردهاند يا همين چند وقت پيش يك پرستار در خلخال به زندگي خود پايان داد كه همانطور كه گفتم نميتوان اين مسائل را مستقيم به شغل پرستاري ربط داد، اما به هرحال نميتوان تأثيرِ فشار شغلي و معيشتي را در بروز اين مسائل ناديده گرفت. خسروي تأكيد كرد: آنچه من ميتوانم با قطعيت بگويم اين است كه پرستاران زيرِ فشار شديد معيشتي و رواني قرار دارند. بسياري استعفا دادهاند، بسياري ترك شغل كردهاند و عده زيادي نيز به فكر رها كردن اين حرفه هستند.
