رونمايي از مركز هوشمند پايش يكپارچه پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي
معاون وزير نفت با تأكيد بر اينكه تحول ديجيتال و هوشمندسازي نه به عنوان يك اقدام نمادين، بلكه يك اصل و دستور كار اساسي در برنامههاي شركت قرار گرفته، تصريح كرد: سالانه حدود ۵۵ ميليارد دلار فرآورده در زنجيره صنعت پالايش توليد و توزيع ميشود و مديريت هوشمند اين حجم از منابع، اجتنابناپذير است.
به گزارش ايسنا، محمدصادق عظيميفر (چهارشنبه، ۲۶ آذر) در آيين گراميداشت هفته پژوهش در شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران با اشاره به چالشهاي پيش روي صنعت انرژي كشور اظهار كرد: امروز صنايع، بهويژه در حوزه انرژي و بهطور خاص بخش پالايش و پخش، با مسائل متعددي از جمله ناترازي، رشد مصرف، محدوديت شديد منابع، تحريمها، پيچيدگي شبكه توزيع و الزامهاي زيستمحيطي مواجهاند كه ناگزير ما را در معرض تصميمگيريها و اجراي تدابير دشوار قرار داده است.
وي با بيان اثربخش نبودن رويكردهاي سنتي و بخشي كه در گذشته حاكم بوده است، افزود: اين رويكردها اگر كارآمد بودند، امروز در شاخصهاي كليدي، عملكرد شاهد بهبود بوديم، نه بعضاً تنزل. بر همين اساس، اعتقاد ما در شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي اين است كه براي فائق آمدن بر اين چالشها، ناگزير از تحول و تغيير رويكرد در شيوه تصميمسازي، اجرا و حكمراني هستيم.
مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران با اشاره به اينكه بر اساس ارزيابي دقيق شرايط موجود، نقاط ضعف و چالشهاي پيش رو، يك سند راهبردي در مجموعه پالايش و پخش در دولت چهاردهم تدوين شد، بيان كرد: ذيل اين سند، ۶ راهبرد اصلي شكل گرفته است و به عنوان نقشه راه و جهتگيري كلان شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران در دستور كار قرار دارد. با وجود محدوديت منابع، ميتوان با ارتقاي بهرهوري و استفاده هوشمندانه از ظرفيتهاي موجود، گامهاي موثر و ملموسي در بهبود شاخصهايي برداشت كه امروز در وضع مطلوبي قرار ندارند.
عظيميفر با تأكيد بر اينكه پژوهش و فناوري نبايد در حاشيه باشد، بلكه بايد در متن و كانون تصميمگيري و اجرا قرار گيرد، افزود: اين موضوع فقط يك شعار نيست و تجربههاي كوتاهمدت نشان ميدهد نگاه فناورانه و استفاده از ابزارهاي نوين ميتواند بازدهيهاي قابلتوجهي براي شركت ملي پالايش و پخش به همراه داشته باشد. وي با بيان اينكه پژوهش بايد ناظر به حل مسائل واقعي صنعت باشد، گفت: فناوري زماني اثربخش است كه در مقياس عملياتي اجرا شود، نه اينكه فقط در سطح آزمايشگاهي باقي بماند. از سوي ديگر، يكپارچگي در حوزه پژوهش و فناوري نيز اهميت ويژهاي دارد.
معاون وزير نفت با يادآوري اينكه صنعت پالايش و پخش داراي ۱۰ پالايشگاه، حدود ۱۵ هزار كيلومتر خط لوله، ۳۷ منطقه پخش، حدود ۷۰ تا ۸۰ انبار، بيش از ۵۱۰۰ جايگاه عرضه فرآوردههاي مايع و حدود ۲ هزار و ۴۰۰ جايگاه سيانجي است و اين گستردگي ايجاب ميكند نگاه يكپارچه و كلان در حوزه پژوهش و فناوري حاكم باشد. عظيميفر با تأكيد بر اينكه تحول ديجيتال و هوشمندسازي نه به عنوان يك اقدام نمادين، بلكه يك اصل و دستور كار اساسي در برنامههاي شركت قرار گرفته است، تصريح كرد: سالانه حدود ۵۵ ميليارد دلار فرآورده در زنجيره صنعت پالايش توليد و توزيع ميشود و مديريت هوشمند اين حجم از منابع، ضرورتي اجتنابناپذير است.
وي با بيان اينكه بايد از مديريت واكنشي و مبتني بر اقتضاها عبور و به سمت مديريتي دادهمحور حركت شود، اظهار كرد: براي نمونه در مجموعه پالايش و پخش سامانههاي اسكاداي خطوط لوله وجود دارد كه متأسفانه به دلايلي چند سال قبل از مدار خارج شده بود. در نخستين بازديد از منطقه خطوط لوله تهران مشاهده شد كه محاسبات زمان رسيدن فرآوردهها بهصورت دستي و روي كاغذ انجام ميشود و در عمل ديسپچينگ بخش پخش از كارايي لازم برخوردار نيست. مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران با اعلام فعال بودن سامانه سيستم اطلاعات مديريت (MIS) در مجموعه پالايش و پخش و دريافت دادههاي روزانه افزود: سطح بهرهبرداري از اين دادهها بهطور عمده به نظارتهاي كلي محدود شده است. اين در حالي است كه اگر همين دادههاي موجود، بدون نياز به توليد داده جديد، ساماندهي و با ابزارهاي تحليل داده پردازش شود، ميتوان بدون هزينه قابلتوجه و سرمايهگذاري سنگين، سالانه ۲ تا ۳ ميليارد دلار عايدي براي كشور ايجاد كرد. تنها سالانه حدود ۴۰ همت در حوزه حملونقل و انتقال هزينه صرف ميشود كه نشاندهنده ظرفيت بالاي بهبود بهرهوري در اين بخش است.
عظيميفر با اعلام اينكه احياي سامانه اسكادا در دستور كار قرار گرفته و شركت ملي پخش نيز در حال راهاندازي مجدد زيرساختهاي خود است، اظهار كرد: همچنين يك سامانه هوش تجاري (BI) بهصورت يكپارچه راهاندازي و انتقال سيستم كنترل توزيعشده (DCS) پالايشگاهها به مركز مانيتورينگ پالايش و پخش آغاز شده است. در اين مسير، سيستم DCS پالايشگاه ستاره خليج فارس به عنوان نخستين پالايشگاه به مركز مانيتورينگ منتقل شده و انشاءالله تا دو ماه آينده از مركز هوشمند پايش يكپارچه پالايش و پخش بهطور رسمي رونمايي ميشود.
وي با اشاره به نمونههاي عملي استفاده از تحليل داده در شركتها و مجموعههاي زيرمجموعه پالايش و پخش گفت: در حوزه قاچاق سوخت، همكاران با تقاطعگيري دادههاي سه پايگاه اطلاعاتي شامل سامانه هوشمند سوخت، دوربينهاي بينجادهاي و سامانههاي صدور بارنامه و باربرگ، بدون اقدام پيچيده و تنها با يك تحليل داده ساده، موفق به شناسايي انحرافهاي گسترده شدند. معاون وزير نفت با بيان اينكه نتيجه اين اقدام، شناسايي بيش از ۶۰۰ ميليون ليتر انحراف و ابطال پروانههاي بهرهبرداري مرتبط با قاچاق سوخت بود، ادامه داد: براي مثال مواردي شناسايي شد كه كاميوني بهظاهر در تبريز مستقر بود، اما بارنامه آن مسير تهران ـ بندر را نشان ميداد، در حالي كه كارت سوخت در نقطهاي ديگر استفاده شده بود. مجموع اين اقدامها، معادل حدود ۴۰۰ ميليون دلار ارزش اقتصادي براي كشور ايجاد كرد.
عظيميفر با اشاره به اينكه اين تنها يك نمونه از اقدامي است كه با اتكا به تحليل داده انجام شده و آثار آن، افزون بر شناسايي قاچاق در كاهش واردات فرآورده و افزايش سطح ذخاير كشور نيز مشهود است، افزود: اين مثال بهخوبي نشان ميدهد كه فرصت براي كار فناورانه و دادهمحور در مجموعه پالايش و پخش بسيار گسترده است. آنچه در اين مسير اهميت دارد، جهتگيري درست، اولويتبندي مسائل و تعريف مدلهاي موثر همكاري است. به همين منظور در ماههاي اخير قراردادهاي متعددي با دانشگاهها و مراكز پژوهشي در حوزههاي اولويتدار امضا شده تا فعاليتهاي پژوهشي و فناورانه صنعت پالايش بهصورت پايدار استمرار يابد و از بخشينگري فاصله گرفته شود.
وي با تأكيد بر اينكه اگر بهرهگيري از ابزارهاي كارآمد و در دسترس، بهويژه در حوزه نوآوري و تحول ديجيتال با سرعت بيشتري انجام نشود، شرايط روزبهروز دشوارتر ميشود، گفت: نوآوري، تحول ديجيتال و حل مساله، اجزاي جداييناپذير صنعت پالايش هستند و اطمينان دارم با اتكا به سرمايه انساني متخصص و پيوند صنعت پالايش با زيستبوم فناوري، ميتوان گامهاي موثري در رفع ناترازيها و چالشهاي اين صنعت برداشت.
