سرمايهگذاريهاي ميلياردي در سايه ناكارآمدي اقتصادي
تهران، شهري با ۱۲ هزار كارمند زن در شهرداري، بيش از ۲۴ مركز شهربانو و ۱۲۴ ساختمان فعال كوثر است؛ اعدادي كه نشان ميدهند منابع مالي و كالبدي قابل توجهي صرف توسعه زيرساختهاي زنان شده است.
تهران، شهري با ۱۲ هزار كارمند زن در شهرداري، بيش از ۲۴ مركز شهربانو و ۱۲۴ ساختمان فعال كوثر است؛ اعدادي كه نشان ميدهند منابع مالي و كالبدي قابل توجهي صرف توسعه زيرساختهاي زنان شده است. اما سوال اقتصادي اصلي اين است: آيا اين سرمايهگذاريها با تخصيص بهينه منابع انساني و توانمندسازي واقعي زنان همخواني دارد يا بيشتر به توسعه نمايشگاهي و پروژهاي محدود شدهاند؟ در همين راستا، روز سهشنبه (25 آذرماه) در صحن شوراي شهر تهران، مريم اردبيلي، رييس مركز زنان و خانواده شهرداري، از رشد كمي و كيفي خدمات ارايه شده در مراكز زنان گزارش داد. اما اعضاي شورا با لحني انتقادي هشدار دادند كه بخش قابل توجهي از اين هزينهها و زيرساختها هنوز نتوانسته جايگاه اقتصادي و شغلي زنان را در شهرداري تقويت كند. مهدي اقراريان، عضو شوراي شهر با تأكيد بر اينكه مركز زنان بايد پناهگاه ۱۲ هزار كارمند زن شهرداري باشد، نشان داد كه افزايش كمي مراكز بدون اصلاح ساختارهاي مديريتي و اقتصادي، نميتواند بهرهوري سرمايه انساني را تضمين كند. واقعيت اقتصادي تهران اين است كه سرمايهگذاريهاي كلان در زيرساختهاي زنانه بدون مديريت هوشمند منابع انساني و برنامهريزي استراتژيك، ممكن است به هزينههاي غيركارآمد و هدررفت بودجه عمومي منجر شود. جلسه ديروز شوراي شهر تهران، صحنه طرح همزمان دستاوردها، انتقادات و هشدارهاي جدي درباره وضعيت مديريت شهري بود؛ از توسعه مراكز ويژه زنان و خانواده گرفته تا انتقاد از نطقهاي سياسي، بيثباتي مديريتي و فرسودگي ناوگان حملونقل عمومي. حضور رييس مركز زنان و خانواده شهرداري تهران در اين جلسه، محور اصلي بخش نخست مباحث را به خود اختصاص داد. اردبيلي، رييس مركز زنان و خانواده شهرداري تهران، با ارايه گزارشي از عملكرد اين مركز در دوره ششم مديريت شهري، گفت: از لحاظ كيفي و كمي شاهد توسعه اقدامات در دوره ششم مديريت شهري بوديم، اما اين اقدامات قطعاً كافي نيست. ظرفيت بانوان در تهران ظرفيت فوقالعادهاي است و اثربخشي بالايي دارد. او با تأكيد بر اينكه بضاعت موجود با همكاري ساير بخشها قابل تكميل است، افزود: تا به حال فرصت كافي براي بيان ظرفيتها و اقدامات نداشتيم. اردبيلي با تشريح وضعيت مراكز «شهربانو» توضيح داد كه در سال ۱۴۰۰ تعداد اين مراكز ۱۹ واحد بوده و دو مركز نيز در آن زمان تخريب شده بود كه بازسازي شدند. به گفته رييس مركز زنان و خانواده شهرداري تهران، شهربانوهاي شماره ۴ و ۱۲ كه غيرفعال بودند، مجدداً فعال شدند و اكنون تعداد مراكز شهربانو در تهران به ۲۴ واحد رسيده و تا پايان سال به ۲۵ مركز خواهد رسيد. وي همچنين اعلام كرد كه يك مركز بهصورت شبانهروزي فعاليت ميكند.
مراكز كوثر دو برابر شدن ظرفيت در چهار سال
رييس مركز زنان و خانواده شهرداري تهران با اشاره به توسعه مراكز كوثر گفت: در سال ۱۴۰۰، ۶۴ ساختمان كوثر به ما تحويل داده شده بود، اما امروز به ۱۲۴ ساختمان كوثر فعال رسيدهايم. او افزود كه ۱۰ مركز به دليل مشكلات حقوقي و ملكي دچار چالش بودند كه با تعريض و رفع موانع، با احتساب اين موارد، تعداد مراكز كوثر به ۱۳۴ واحد ميرسد. اردبيلي با اشاره به گستردگي خدمات اين مراكز تصريح كرد: ۴۸۰ بهرهبردار در مراكز ما خدمات ارايه ميدهند و بهطور ميانگين ۲۲ مدل خدمت در هر شهربانو ارايه ميشود. براي توسعه متر به متر اين مراكز زحمات زيادي كشيده شده است. او همچنين بر شفافيت در واگذاري فضاها تأكيد كرد و گفت: يك متر از يك ميليون و ۶۰۰ هزار متر مربع بدون تشريفات سازمان املاك و مستغلات واگذار نشده است.
ريحانشهرها؛ بستري براي كنشگري زنان
يكي از محورهاي مهم سخنان اردبيلي، ايجاد بسترهاي كنشگري اجتماعي براي زنان بود. او با اشاره به طرح «ريحانشهرها» اظهار كرد: اين فضاها جنس اصيلي دارند و بانوان در آنها مسائل مربوط به خود را پيگيري ميكنند.
به گفته او، از ميان هزاران ايده و رويداد در ريحانشهرها، ۵۳۰ مجموعه طرح احصا شده و اكنون حدود ۳۰ هزار كنشگر در اين شبكه فعال هستند. اردبيلي با تأكيد بر پيوند ظرفيت زنان با خانواده گفت: گره خوردن ظرفيت زنانه به ظرفيت خانواده شرايط مطلوبي ايجاد ميكند و تلاش ما اين است كه گروههايي كه تاكنون از خدمات استفاده نكردهاند، وارد اين چرخه شوند. رييس مركز زنان و خانواده شهرداري تهران همچنين از مدلهاي مشاركتي متنوعي همچون «هزاران اميد»، «تهراندخت» و «تهران دانشگاه» نام برد و اعلام كرد كه در بخش تهران دانشگاه، ۴۵۰ گروه كنشگري فعال هستند.
شورا چه گفت؟ حمايت، مطالبهگري و هشدار
پس از ارايه گزارش، اعضاي شوراي شهر تهران واكنشهاي متفاوتي نشان دادند. ميثم مظفر، ديگر عضو شوراي شهر با تقدير از اقدامات انجامشده گفت: دو برابر شدن ساختمانهاي كوثر ارزشمند است. طرح ريحانشهر و كمك به زنان زنداني رأي باز، اتفاقات خوبي بوده و مداخله بانوان در حل مسائل شهر قابل مشاهده است. ناصر اماني اما نگاه انتقاديتري داشت و با اشاره به جامعه ۱۲ هزار نفري كاركنان زن شهرداري گفت: ارتقاي جايگاه خانمهاي شهرداري مورد تأكيد ماست. براي اين تعداد چه اقداماتي انجام شده؟ بايد نماينده بانوان محله داشته باشيم و مركز بانوان با آنها جلسه بگذارد. اقراريان صريحترين نقد را مطرح كرد و گفت: مركز زنان بايد پناهگاه ۱۲ هزار كارمند زن شهرداري تهران باشد. متأسفانه در كشور ساختار مردسالارانه در حوزه مديريتي داريم. او با اشاره به تركيب مديريتي شهرداري افزود: از ۲۲ شهردار منطقه فقط يك شهردار زن داريم؛ در حالي كه در همين شورا دو كميسيون از شش كميسيون را بانوان اداره ميكنند. اين عضو شوراي شهر، همچنين بر لزوم راهاندازي سامانههاي حمايتي تأكيد كرد و گفت: زنان در معرض خشونت هستند و اگر دختري در شهرداري دچار مشكل باشد، بايد سازوكار رسيدگي وجود داشته باشد. برخورد با كرامت انساني و حقوق شهروندي اصل است.
توسعه بوستانها و انتقاد از نطقهاي سياسي
در بخش ديگري از جلسه، مهدي پيرهادي با اشاره به توسعه فضاي سبز اعلام كرد: امسال دو هزار و ۴۳۲ بوستان داريم و طي چهار سال اخير ۱۳۰ بوستان در پايتخت ايجاد شده است. اين عضو شوراي شهر با اشاره به اجراي ۱۲۸ كيلومتر شبكه انتقال پساب گفت: كاري كه بايد در ۴۰ تا ۵۰ سال انجام ميشد، در چهار سال صورت گرفته است. با اين حال، برخي اعضا نسبت به نطقهاي سياسي و انتخاباتي در صحن شورا انتقاد كردند و تأكيد داشتند كه هزينههاي شورا از جيب مردم پرداخت ميشود و نبايد به تريبون انتخاباتي تبديل شود.
بيثباتي مديريتي زخمي كهنه در مديريت شهري
در ادامه جلسه، موضوع بيثباتي مديريتي در شهرداري تهران بهويژه در حوزه حملونقل بهشدت مورد انتقاد قرار گرفت. اقراريان در اين باره گفت: مديريت شهردار تهران امروز آشفته است و عدم ثبات مديريتي نمونه كوچكي از اين آشفتگي است. جعفر تشكري هاشمي، رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي اسلامي شهر تهران نيز با اشاره به تغييرات مكرر مديران حملونقل گفت: مديراني كه هنوز نام آنها را درست ياد نگرفتهايم، تعويض ميشوند. حتي مديراني داشتهايم كه عمر مديريتشان به ۴۰ روز نرسيده است. او با عذرخواهي از شهروندان تأكيد كرد: حل مشكلات ممكن است، به شرط آنكه عقلانيت و ثبات بر مديريت شهر حاكم شود. جلسه اين هفته شوراي شهر تهران، تصويري دوگانه از مديريت شهري ارايه داد؛ از يك سو توسعه زيرساختهاي زنان، مراكز كوثر و بوستانها و از سوي ديگر، انتقادهاي جدي نسبت به تبعيض جنسيتي، بيثباتي مديريتي و غلبه نگاه نمايشي بر حكمراني شهري. آنچه از مجموع سخنان اعضا برميآيد، اين است كه توسعه كالبدي بدون اصلاح ساختارهاي مديريتي و توجه به سرمايه انساني، بهويژه زنان، نميتواند پاسخگوي چالشهاي عميق تهران باشد؛ شهري كه بيش از هر زمان ديگر به عقلانيت، ثبات و عدالت مديريتي نياز دارد.
