آمادهبهكاري لكوموتيوها به زير ۵۰ درصد رسيد
بررسي عملكرد بخش حملونقل در سال گذشته نشان ميدهد كه اين بخش، بهويژه در حوزه ريلي، با چالشهاي كمسابقهاي روبرو بوده است. به گفته وزير راه و شهرسازي، ضريب آمادهبهكاري لكوموتيوهاي كشور در سال گذشته به زير ۵۰ درصد سقوط كرد؛ رقمي كه در تاريخ راهآهن ايران بيسابقه ارزيابي ميشود و بيانگر خروج بيش از نيمي از لكوموتيوها از چرخه عملياتي است.
بررسي عملكرد بخش حملونقل در سال گذشته نشان ميدهد كه اين بخش، بهويژه در حوزه ريلي، با چالشهاي كمسابقهاي روبرو بوده است. به گفته وزير راه و شهرسازي، ضريب آمادهبهكاري لكوموتيوهاي كشور در سال گذشته به زير ۵۰ درصد سقوط كرد؛ رقمي كه در تاريخ راهآهن ايران بيسابقه ارزيابي ميشود و بيانگر خروج بيش از نيمي از لكوموتيوها از چرخه عملياتي است. براساس آمارهاي ارايهشده، كمبود لكوموتيو و فرسودگي ناوگان ريلي به يكي از مهمترين گلوگاههاي توسعه حملونقل تبديل شده است؛ موضوعي كه بهطور مستقيم بر كاهش ظرفيت جابهجايي بار و مسافر اثر گذاشته و سهم حملونقل ريلي از ترانزيت كشور را محدود كرده است. در سال گذشته، مجموع بار ترانزيتي زميني كشور (شامل جادهاي و ريلي) به ۲۰ ميليون تن رسيد كه از اين ميزان تنها ۲.۴ ميليون تن، معادل حدود ۱۲ درصد، توسط شبكه ريلي جابهجا شد و نزديك به ۱۷ ميليون تن سهم حملونقل جادهاي بود. اين آمارها نشان ميدهد كه با وجود تأكيد برنامههاي توسعهاي بر افزايش سهم ريل تا ۳۰ درصد، فاصله قابلتوجهي ميان اهداف اسناد بالادستي و عملكرد واقعي شبكه ريلي وجود دارد. طبق برآوردهاي راهآهن جمهوري اسلامي ايران، تحقق اين هدف مستلزم سرمايهگذاري حدود ۱۷ ميليارد دلار در توسعه زيرساخت، نوسازي ناوگان و تأمين لكوموتيو است كه پيشبيني ميشود حدود ۳۷ درصد آن از سوي بخش خصوصي تأمين شود. در مقابل چالشهاي موجود در بخش ريلي، صنعت حملونقل هوايي كشور در سال گذشته شاهد افزايش ظرفيت عملياتي بوده است. بر اساس اعلام سازمان هواپيمايي كشوري، ظرفيت ناوگان هوايي با افزوده شدن حدود ۲ هزار تا ۲ هزار و ۲۰۰ صندلي پروازي افزايش يافته است. اين رشد از محل بازگشت هواپيماهاي زمينگير به چرخه پرواز، افزايش ضريب بهرهبرداري از ناوگان موجود و ورود محدود هواپيماهاي جديد از مسيرهاي تأمين مورد تأييد محقق شده است. در اين ميان فرزانه صادق، وزير راه و شهرسازي، در آيين امضاي قراردادها و تفاهمنامههاي سرمايهگذاري بخش خصوصي در توسعه مركز لجستيك آپرين و ناوگان ريلي، با صراحت از بحراني سخن گفت كه طي سالهاي اخير شكل گرفته است. او تأكيد كرددر سالهاي اخير با كمبود لكوموتيو و كاهش جدي ضريب آمادهبهكاري مواجه بوديم. سال قبل شاهد بوديم كه آمادهبهكاري لكوموتيو به زير ۵۰ درصد رسيد و مردم اين سختي را درك كردند؛ اين كاهش در تاريخ راهآهن بيسابقه بود. وزير راه و شهرسازي سرمايهگذاري در بخش ريلي را «خدمتي بزرگ به مردم» دانست و افزود: شايد بازگشت ارزش افزوده در بخش ريل به زودي نباشد و به همين دليل سرمايهگذاري در اين بخش اهميت بسياري دارد. او با اشاره به سالها كمتوجهي به بخش ريلي تصريح كرد: سالها كمتوجهي و دشواريهايي در اين مسير داشتيم ولي به اين باور داريم كه در حال ورود به مسيري هستيم كه قطعاً توسعه را رقم ميزند.
دولت و بخش خصوصي حلقه گمشده توسعه ريلي
به گزارش ايسنا، صادق يكي از مهمترين راهكارهاي خروج از بحران را همافزايي دولت و بخش خصوصي دانست و گفت: قطعاً يكي از مهمترين موضوعات، همافزايي بين دولت و بخش خصوصي است. باور دارم با بازخوردي كه در اين مسير ديديم، آيندهاي روشنتر از گذشته در انتظار صنعت ريلي خواهد بود. او با تأكيد دوباره بر بحران لكوموتيوها افزود: مهمترين گلوگاه توسعه ريلي در سالهاي اخير كمبود لكوموتيو و كاهش جدي ضريب آمادهبهكاري بود. سال قبل شاهد بوديم كه آمادهبهكاري لكوموتيو به زير ۵۰ درصد رسيد. مردم اين سختي را درك كردند. وزير راه و شهرسازي اظهار كرد: بايد با همافزايي حداكثري تدبيري ميانديشيديم و از بحران خارج ميشديم. مهمترين شاخص اين بود كه متوجه شويم دچار بحران شديم و اين بحران بر اساس چه اقداماتي ايجاد شده است. دريافتيم كه بخش خصوصي را كمرنگ كرديم و همين باعث شد با آن بحران مواجه شويم.
اصلاح تعرفهها و پرداخت مطالبات
به گفته صادق، يكي از اقدامات مهم دولت، تأمين مالي و پرداخت مطالبات مالكان لكوموتيو بخش خصوصي بوده است: اگرچه هنوز مطالبات را صفر نكرديم ولي بخش اعظم آن پرداخت شده است. او از اصلاح و افزايش تعرفه لكوموتيو نيز خبر داد و تصريح كرد: تعرفهها در ريل از بخش جادهاي عقبتر است. يارانههاي بسياري را به باك اتومبيلها ميدهيم كه به هيچوجه با حملونقل ريلي قابل مقايسه نيست و به همين جهت نياز است پارادايمشيفت و تغييراتي داشته باشيم. وزير راه و شهرسازي افزود: بايد سفارشاتي داده ميشد كه جز با اعتماد به بخش خصوصي امكانپذير نبود. بخش دولتي امكان سفارش واگن و لكوموتيو را نداشت. جلساتي با سرمايهگذاران بخش خصوصي داشتيم تا ريل را احيا كنيم.
آپرين؛ قلب لجستيكي در حال تپش
صادق در ادامه به اقدامات يكسال گذشته اشاره كرد و گفت: استقرار گمرك در مركز لجستيك آپرين يكي از اين اقدامات است. اگر تعامل گمرك با وزارت راه نبود، آپرين افتتاح شدهاي داشتيم كه هيچ سرزندگي و جريان باري در آن حضور نداشت. او همافزايي آپرين و شهر فرودگاه امام خميني (ره) را نيز مهم دانست و افزود: اين همكاري فقط ردوبدل كردن تفاهمنامه نبود و اثرات آن را به زودي خواهيم ديد. به گفته اين عضو كابينه دولت چهاردهم، ديپلماسي حملونقل نيز در حال تقويت است، بخش خصوصي نگاهي به ترانزيت به كشورهاي همسايه دارد و تسهيلگري و گفتماني كه با كشورهاي همسايه شروع كرديم، اثرات خود را خواهد داشت و بايد بتوانيم ترانزيت و حملونقل ريلي را افزايش دهيم.
شلمچه-بصره، تهران-آنكارا و چابهار-زاهدان؛ پروژههاي راهبردي
در همين مراسم، جبارعلي ذاكري، مديرعامل راهآهن، آخرين وضعيت پروژههاي مهم ريلي را تشريح كرد. او درباره راهآهن شلمچه- بصره گفت: سه وظيفه براي دولت جمهوري اسلامي ايران در اين پروژه پيشبيني شده بود. خوشبختانه تا اربعين امسال حداقل خطوط ايستگاهي را در نقطه صفر مرزي ايجاد كرديم و متعهد هستيم تا اربعين سال بعد كل روسازي و زيرسازي اين محور را در داخل خاك كشور تمام كنيم. او افزود: ۱۴ كيلومتر مينروبي انجام و تحويل راهآهن عراق شد. ذاكري درباره پل اروند رود گفت: اين پل پيشرفت فيزيكي ۴۰ درصدي دارد. سه دهنه از پل ۷۰۰ متري احداث شده است و پيشبيني ميكنيم تا خردادماه اصل پل را بسازيم. مديرعامل راهآهن همچنين به مشكلات پيمانكار عراقي اشاره كرد و گفت عمليات اجرايي طرف عراقي «اوايل سال آتي» آغاز ميشود. او درباره راهآهن چابهار-زاهدان نيز گفت: براساس آخرين خبرها، ريلگذاري آن تا پايان سال به اتمام ميرسد و اميدواريم بلافاصله بهرهبرداري انجام شود. ذاكري در خصوص قطار تهران- آنكارا، تصريح كرد: مشكلاتي در درياچه وان وجود دارد و در بخش مسافري نيز با چالشهايي مواجه هستيم. مديرعامل راهآهن افزود: بين شركت رجا و راهآهن تركيه اختلافات مالي وجود داشت و مقرر شد در هشت قسط پرداخت شود تا قطار مشترك راهاندازي شود.
۱۷ ميليارد دلار؛ بهاي توسعه ريلي
ذاكري با اشاره به نياز جدي سرمايهگذاري گفت: براي توسعه حملونقل ريلي نيازمند ۱۷ ميليارد دلار سرمايهگذاري توسط دولت و بخش خصوصي هستيم كه پيشبيني ميشود ۳۷ درصد آن توسط بخش خصوصي انجام شود. او با بيان اينكه سال گذشته مجموع بار ترانزيتي زميني به ۲۰ ميليون تن رسيد، افزود: ۲.۴ ميليون تن سهم راهآهن و نزديك ۱۷ ميليون تن سهم جادهاي بود. مديرعامل راهآهن از تدوين بسته اصلاحات سياستي خبر داد و گفت: حدود ۳۰ سياست تعريف شده كه محور آن اصلاحات بازار و مديريت تقاضاست؛ از جمله نرخ سوخت، بورس سبز حملونقل و مشوقهاي صرفهجويي.
آسمان هم بينصيب نماند افزايش ۲ هزار صندلي پروازي
در كنار چالشهاي ريلي، صنعت هوايي كشور نيز شاهد تحركاتي بوده است. كاپيتان ابوذر شيرودي، سرپرست سازمان هواپيمايي كشوري، از افزايش حدود ۲ هزار صندلي پرواز خبر داد و گفت: اين افزايش ظرفيت حاصل مديريت داخلي و اتكاي به توان بومي است. او تأكيد كرد: تحريمها هرگز مانع توسعه صنعت هوانوردي كشور نخواهد شد و امروز شاهد افزايش ظرفيت عملياتي ناوگان هوايي كشور با حفظ كامل استانداردهاي ايمني هستيم. شيرودي افزود: ۲ هزار صندلي جديد نشانه بازيابي سطح عملياتي ناوگان است و ما فقط به صندليهايي افتخار ميكنيم كه قابليت پرواز ايمن دارند. او اظهار كرد: صنعت هوايي كشور زنده، پويا و متكي بر توان داخلي است و در مسير بازسازي و تقويت تدريجي حركت ميكند. در مجموع، شاخصها نشان ميدهد حملونقل كشور در نقطهاي تعيينكننده قرار دارد؛ افت بيسابقه عملكرد شبكه ريلي از يكسو و تلاش براي جبران عقبماندگيها با سرمايهگذاري، اصلاح تعرفهها و افزايش ظرفيت هوايي از سوي ديگر، آينده اين بخش را به تأمين مالي پايدار و نقشآفريني بخش خصوصي گره زده است.
