يلداي سهام عدالت در ابهام
انتشار گسترده خبري خوشحالكننده درباره واريز سود سهام عدالت، از شب گذشته در كانالهاي تلگرامي و برخي سايتهاي خبري، موجي از اميد و انتظار را در ميان ميليونها نفر از مشمولان اين سهام ايجاد كرده است.
انتشار گسترده خبري خوشحالكننده درباره واريز سود سهام عدالت، از شب گذشته در كانالهاي تلگرامي و برخي سايتهاي خبري، موجي از اميد و انتظار را در ميان ميليونها نفر از مشمولان اين سهام ايجاد كرده است. در اين خبر كه به سرعت دستبه دست شده، ادعا شده است، «سود سهام عدالت ۱۴۰۴ به عنوان عيدي حمايتي دولت، اواخر آذرماه و پيش از شب يلدا به حساب مشمولان واريز ميشود تا بخشي از هزينههاي خانوارها را پوشش دهد.»
چنين خبري، آن هم با تأكيد بر زمان پرداخت در آستانه شب چله، بهطور طبيعي توجه و حساسيت ويژهاي ايجاد كرده است؛ چراكه دارندگان سهام عدالت عمدتاً از اقشار كمدرآمد و آسيبپذير جامعه هستند كه در شرايط سخت اقتصادي، افزايش هزينههاي معيشتي و فشار تورمي، چشمانتظار هرگونه حمايت نقدياند. بسياري از اين خانوارها اميدوار شدند كه با اين واريزي بتوانند دستكم بخشي از هزينههاي شب يلدا، از جمله خريد ميوه، آجيل و ساير اقلام ضروري را تأمين كنند.
اما بررسيها و پيگيريهاي خبرنگار ما از سازمان بورس و اوراق بهادار، روايت متفاوتي از واقعيت موجود ارايه ميدهد. بر اساس اطلاعات به دستآمده، هنوز زمان پرداخت سود سهام عدالت بهطور رسمي و قطعي مشخص نشده و فرآيند واريز در مرحله نهايي قرار ندارد.يكي از افراد آگاه در سازمان بورس، در گفتوگو با خبرنگار بازار، اعلام كرده است كه تاكنون هيچ مبلغي از محل سود شركتهاي سرمايهپذير سهام عدالت به حساب شركت سپردهگذاري مركزي واريز نشده است. از آنجا كه پرداخت سود سهام عدالت به مشمولان تنها از مسير سپردهگذاري مركزي امكانپذير است، نبود منابع واريزي به اين شركت عملاً به معناي آن است كه هنوز امكان آغاز فرآيند پرداخت وجود ندارد.
اين اظهارات در حالي مطرح ميشود كه در مقابل، برخي اخبار منتشرشده به نقل از رييس اتحاديه سهام عدالت كشور، از واريز مرحله اول سود سهام عدالت مربوط به عملكرد مالي سال ۱۴۰۳ در روزهاي پاياني آذرماه ۱۴۰۴ خبر دادهاند. براساس اين خبرها، اعلام شده است كه اين مرحله از پرداخت سود، پيش از فرا رسيدن شب يلدا انجام خواهد شد و انتخاب اين بازه زماني، اقدامي هوشمندانه و حمايتي از سوي دولت براي كمك به معيشت خانوارها تلقي شده است.
در اين روايت، تأكيد شده كه واريز سود بهصورت كاملاً خودكار انجام ميشود و مشمولان نيازي به مراجعه حضوري يا انجام اقدام خاصي ندارند؛ مگر در مواردي كه اطلاعات بانكي آنها ناقص يا داراي اشكال باشد. همچنين عنوان شده بود كه اين حمايت مالي ميتواند به سهامداران كمك كند تا هزينههاي مربوط به شب يلدا، از جمله تهيه ميوه، شيريني و ساير مايحتاج ضروري را با فشار كمتري تأمين كنند.همين تضاد ميان اظهارات منابع غيررسمي و پيگيريهاي انجامشده از نهادهاي رسمي، باعث بروز ابهام و نگراني در ميان سهامداران عدالت شده است؛ ابهامي كه اگر به سرعت و بهطور شفاف برطرف نشود، ميتواند به نااميدي و بياعتمادي عمومي دامن بزنددر عين حال، طبق اعلام منابع رسمي مانند شركت سپردهگذاري مركزي، در صورتي كه پرداخت مرحله اول سود سهام عدالت ۱۴۰۴ انجام شود، گروههاي زير مشمول دريافت خواهند بود:
نخست، سهامداران داراي حساب بانكي فعال و معتبر؛ افرادي كه شماره شباي صحيح و فعال خود را در سامانههاي مربوطه ثبت كردهاند، سود سهام عدالت آنها بهصورت خودكار به حساب بانكيشان واريز خواهد شد. بهطور معمول، كساني كه در مراحل قبلي، از جمله سود مربوط به عملكرد سال ۱۴۰۲، وجوه خود را بدون مشكل دريافت كردهاند، در اين مرحله نيز مشمول خواهند بود.
دوم، سهامداراني كه در مراحل گذشته سودي دريافت نكردهاند؛ اين گروه شامل افرادي است كه به دلايل مختلف مانند اشتباه بودن شماره شبا، مسدود بودن حساب يا نقص اطلاعات هويتي، از دريافت سود جا ماندهاند. به اين افراد توصيه شده است كه هرچه سريعتر با مراجعه به سامانه سجام يا اپليكيشنهاي رسمي مرتبط، اطلاعات بانكي و هويتي خود را بررسي كرده و در صورت نياز اصلاح كنند تا شانس دريافت سود در اين مرحله يا مراحل بعدي را از دست ندهند.
سوم، وراث سهامداران فوتشده؛ وراث قانوني ميتوانند پس از انجام فرآيند احراز هويت، ثبت مدارك قانوني و تكميل مراحل لازم در سامانههاي مربوطه، سود سهام عدالت متوفي را دريافت كنند. اين فرآيند معمولاً چند روز زمان ميبرد و به همين دليل، به متقاضيان توصيه ميشود هرچه زودتر اقدامات لازم را انجام دهند. بهطور كلي، اگر شماره شباي ثبتشده نادرست يا حساب بانكي غيرفعال باشد، واريز سود انجام نخواهد شد و مبلغ مربوطه به مرحله بعدي پرداختها منتقل ميشود. در مورد مبلغ سود سهام عدالت عملكرد سال ۱۴۰۳، تاكنون رقم رسمي و قطعي از سوي شركت سپردهگذاري مركزي اعلام نشده است. با اين حال، ميتوان با استناد به تجربه پرداخت مرحله قبلي، برآوردي نسبي ارايه داد. در مرحله پرداخت سود عملكرد سال ۱۴۰۲، بيش از ۴۴ ميليون نفر مشمول دريافت سود سهام عدالت شدند. در آن مرحله، سود پرداختي به دارندگان سهام به اين شرح بود: دارندگان سهام ۴۹۲ هزار توماني حدود ۸۱۴ هزار تومان، دارندگان سهام ۵۳۲ هزار توماني حدود ۸۸۱ هزار تومان و دارندگان سهام يك ميليون توماني حدود يك ميليون و ۶۵۰ هزار تومان سود دريافت كردند.
براي سال ۱۴۰۳، با توجه به عملكرد شركتهاي سرمايهپذير و شرايط بازار سرمايه، انتظار ميرود مبالغ سود پس از انجام محاسبات نهايي و تأييد صورتهاي مالي، بهصورت مرحلهاي واريز شود. برخي برآوردها حاكي از آن است كه در صورت تداوم وضعيت مطلوب بازار و بهبود سودآوري شركتها، امكان افزايش نسبي ميزان سود نسبت به سال قبل وجود دارد، هرچند اين موضوع هنوز بهصورت رسمي تأييد نشده است.
در مجموع، هرچند پرداخت سود سهام عدالت را ميتوان اقدامي درست و قابل دفاع در راستاي حمايت از اقشار كمدرآمد و ضعيف جامعه دانست، اما نحوه اطلاعرساني درباره زمان، مبلغ و جزييات پرداخت آن، اهميت بسيار بالايي دارد. انتشار اخبار غيرقطعي و اعلام زمانهاي مشخص بدون پشتوانه رسمي، آن هم درباره موضوعي كه بيش از نيمي از جمعيت كشور بهطور مستقيم آن را پيگيري ميكنند، ميتواند به خدشهدار شدن اعتماد عمومي منجر شود.
به نظر ميرسد لازم است نهادهاي مسوول، از جمله سازمان بورس، شركت سپردهگذاري مركزي و ساير مراجع ذيربط، اطلاعرساني در اين زمينه را بهصورت دقيق، شفاف و هماهنگ انجام دهند و تنها زماني وعده پرداخت بدهند كه مقدمات آن بهطور كامل فراهم شده باشد. تحقق بهموقع اين وعدهها، بهويژه در شرايط اقتصادي كنوني، ميتواند نقش مهمي در حفظ اعتماد عمومي و كاهش فشار رواني و معيشتي بر خانوادههاي مشمول سهام عدالت ايفا كند.
