تجاريسازي مهمترين گلوگاه مسير توسعه اقتصاد دانش بنيان
حجتالله صيدي، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار صبح روز شانزدهم آذر در نشست مشترك شركتهاي تأمين سرمايه با پارك فناوري پرديس، با اشاره به نقش نهادهاي حاكميتي در توسعه اقتصاد دانش بنيان تاكيد كرد: «نقش نهاد ناظر بازار سرمايه در اين حوزه بسيار مهم است، ما وظيفه حقوقي و تخصصي خود ميدانيم كه از توسعه زيستبوم نوآوري و فناوري حمايت كنيم و در اين مسير در خدمت مجموعههاي فعال باشيم.»
حجتالله صيدي، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار صبح روز شانزدهم آذر در نشست مشترك شركتهاي تأمين سرمايه با پارك فناوري پرديس، با اشاره به نقش نهادهاي حاكميتي در توسعه اقتصاد دانش بنيان تاكيد كرد: «نقش نهاد ناظر بازار سرمايه در اين حوزه بسيار مهم است، ما وظيفه حقوقي و تخصصي خود ميدانيم كه از توسعه زيستبوم نوآوري و فناوري حمايت كنيم و در اين مسير در خدمت مجموعههاي فعال باشيم.» صيدي با اشاره به پيشينه فعاليتهاي نوآورانه در كشور گفت: «از دهه ۷۰، فعاليت مراكز نوآوري در كشور آغاز شده، پارك علم و فناوري پرديس نيز در مدت زمان كوتاه فعاليت خود به اعداد و ارقام قابلقبولي دست يافته است، اما براي فعاليت در سطح ملي، نيازمند تقويت حلقه تجاريسازي هستيم.» رييس سازمان بورس اضافه كرد: «تجاريسازي مهمترين گلوگاه مسير توسعه اقتصاد دانشبنيان است، چنانكه بسياري از ايدهها خوب وجود داشتهاند كه در عبور از گردنه تجاريسازي متوقف شدهاند. تجربههاي موفق نشان داده اگر اين مرحله بهدرستي طي شود، موفقيت قابل دستيابي است.» او با اشاره به نمونههاي موفق بخش خصوصي اعلام كرد: «برخي كسبوكارهاي موفق نشان دادهاند كه چگونه يك ايده ميتواند به محصول تجاري تبديل شود.» رييس سازمان بورس در عين حال تاكيد كرد: «پس از تجاري شدن، بحث حكمراني شركتي و كيفيت اداره بنگاهها اهميت پيدا ميكند.» صيدي با اشاره به لزوم توسعه «بازار نوآفرين» در چارچوب بازار سرمايه گفت: «بازار نوآفرين بايد ارتقا پيدا كند و صرفا محدود به پذيرش شركتها نباشد. او در عين حال تاكيد كرد: «يكي از چالشهاي جدي در اين حوزه، ارزشگذاري داراييهاست كه محل بحثهاي جدي كارشناسي است.» او افزود: «وفاداري بنيانگذاران و ماندگاري نيروهاي كليدي از موضوعات بسيار مهم است. در سطح جهان شاهد مهاجرت نخبگان هستيم و در كشور ما نيز بنيانگذاران برخي شركتها به كشورهاي ديگر مهاجرت ميكنند. بنابر اين بايد مراقب باشيم شركتهايي كه وارد بازار ميشوند، ماندگار و باكيفيت باشند.» رييس سازمان بورس تاكيد كرد: «در بازار نوآفرين بايد شاخصهاي اختصاصي تعريف شود؛ مشابه آنچه در سيليكونولي وجود دارد، تا بر اساس آن، عملكرد شركتها بهصورت شفاف ارزيابي شود. اين شاخصها هم سرمايهگذاران را ترغيب ميكند و هم شركتهاي دانشبنيان را به مسير درست هدايت خواهد كرد.» او اضافه كرد: «وقتي قيمتگذاري شفاف و امكان توسعه فراهم باشد، جوانان خلاق زودتر به فكر تجاريسازي ميافتند و ايدههاي خود را براي ورود به بورس آماده ميكنند.» صيدي با اشاره به ظرفيت صنايع بزرگ گفت: «در حوزه پتروشيمي، معدن و صنايع فلزي، ظرفيتهاي بزرگي وجود دارد، اما كشور بهشدت به توسعه شركتهاي دانشبنيان در حوزههايي مانند كاتاليستها، مواد پيشرفته و محصولات هايتك نياز دارد.» او افزود: «در حوزه پزشكي نيز بخش زيادي از مواد اوليه پيشرفته وارداتي است، چون توان توليد اين محصولات در داخل كشور به اندازه كافي توسعه نيافته است. اين حوزهها ميتوانند از دل شركتهاي دانشبنيان تقويت شوند.» رييس سازمان بورس گفت: «بازار نوآفرين هنوز دوره جواني خود را طي ميكند و بايد آن را به يك بازار بزرگ و با ظرفيت تبديل كنيم. براي اين كار نياز به توسعه نهادهاي مالي، صندوقهاي سرمايهگذاري تخصصي و افزايش تعداد صندوقهاي جذب سرمايه داريم.» او تاكيد كرد: «يكي از موضوعات مهم، كنترلپذير كردن ريسك اين حوزه است. سازمان بورس با همراهي ساير نهادها در حال كار روي اين موضوع است.» صيدي با اشاره به موضوع تأمين مالي ارزي گفت: «در هفته گذشته، جلسهاي با هيات عالي بانكمركزي برگزار شد و بحث تأمين مالي ارزي پروژهها بهطور جدي مورد بررسي قرار گرفت. پروژههاي بزرگي مانند طرحهاي خليجفارس نيازمند ظرفيتهاي بالاي تأمين مالي هستند كه بايد براي آنها راهكار طراحي شود.»
او تأكيد كرد: «آينده بورس به نوآوريها گره خورده است. اگر بازار سرمايه نتواند خود را به سمت جذب سرمايه در حوزههاي نوآورانه هدايت كند، دچار فرسايش خواهد شد.»
رييس سازمان بورس افزود: «مهم آن است كه جوان نخبهاي كه در دانشگاههاي داخلي تحصيل ميكند، احساس كند در كشور فرصت رشد، كار و شكوفايي استعداد وجود دارد و ميتواند آينده خود را در داخل كشور بسازد.»
صيدي گفت: «حركت بزرگ و ارزشمندي آغاز شده است. با ديدن اين مسير اميدوار شدم و ما آمادگي كامل داريم در اين راه در كنار شما باشيم. از اين پس بايد اين مسير را به صورت عملياتي و اجرايي ادامه داد.»
لزوم تقويت پيوند شركتهاي دانشبنيان با بازار سرمايه
در نشست شركتهاي تأمين سرمايه با حضور حجتاله صيدي رييس سازمان بورس و اوراق بهادار، اركان بازار سرمايه و مديران پارك فناوري پرديس، محمدعلي شيرازي مديرعامل فرابورس ايران با ارايه گزارشي از وضعيت بازارهاي مرتبط با شركتهاي نوآور و دانشبنيان، بر ضرورت افزايش تعامل ميان نهادهاي مالي و اكوسيستم نوآوري تأكيد كرد. شيرازي با اشاره به عملكرد بازار «نوآفرين» فرابورس گفت: «درحالحاضر نزديك به ۲۰ درصد شركتهاي دانشبنيان در اين بازار فعال هستند. بازار نوآفرين دو تابلوي دانشبنيان و رشد دارد. تاكنون ۳۸ درخواست پذيرش در اين بازار ثبت شده كه از اين ميان ۳۰ پرونده پذيرفته شده و در حال طي مراحل اجرايي هستند.» او بازده شركتهاي پذيرفتهشده در اين بازار را قابل توجه دانست و افزود: « ۴ نماد فعال بازار نوآفرين بازده بسيار بالاتري نسبت به ميانگين بازار داشتهاند كه نشان ميدهد بستر مناسبي براي توسعه شركتهاي دانشبنيان فراهم شده است.» مديرعامل فرابورس يكي از چالشهاي اصلي موجود را محدود بودن ارتباط مستقيم بين شركتهاي دانشبنيان و بازار سرمايه اعلام كرد: «سرعت آمادهسازي شركتها براي ورود به بازار بسيار پايين است. اگر مجموعه پارك فناوري پرديس بتواند با همكاري نهادهاي مالي، فرآيند آمادهسازي و مشاوره را تقويت كند، نتيجه بسيار مطلوبتري حاصل خواهد شد.» شيرازي در بخش ديگري از سخنان خود به وضعيت صندوقهاي سرمايهگذاري خطرپذير اشاره كرد و گفت: «اكنون ۲۷ صندوق VC فعال هستند كه ۶ صندوق آنها PE هستند و مجموعاً حدود ۲۵۰۰ ميليارد تومان سرمايه تعهدشده دارند. اما فقط ۱۸۰۰ ميليارد تومان آن مورد استفاده قرار گرفته است. يعني صندوقها پول دارند، اما طرحهاي مناسب كم است؛ در حالي كه در سمت ديگر، شركتها طرح دارند اما كمبود منابع دارند.» او افزود: «علاوه بر اين، ۶۶ صندوق در بازار فعال هستند كه ماهانه بيش از هزار ميليارد تومان تأمين مالي انجام ميدهند و ماه گذشته نيز ركورد جديدي ثبت شد.» مديرعامل فرابورس تأكيد كرد: «ظرفيتهاي جديدي نظير ابزارهاي مالي براي طرحهاي زير ۲۰۰ ميليارد تومان نيز وجود دارد كه بدون نياز به ضامن، در صورت توافق طرفين قابل استفاده است و ميتواند مسير رشد شركتها را تسهيل كند.» شيرازي خواستار تداوم اين جلسات مشترك شد و گفت: «تكرار اين نشستها و حضور كارشناسان ميتواند به افزايش هماهنگي ميان نهادهاي مالي و مجموعههاي فناوري كمك كند و به بهرهگيري موثرتر ساز ظرفيتهاي موجود بينجامد.»
