جزييات صدور تعرفه گاز
برآوردها حاكي از اين است كه پله اول ۷۰ درصد، پله دوم ۱۸ درصد، پله سaوم ۱۰ درصد و پله چهارم ۲ درصد خواهند بود يعني پله اول مشتركان كممصرف، دوم مشتركين با مصرف متوسط، پله سوم پرمصرف و كساني كه در پله چهارم قرار دارند، بدمصرف هستند.
برآوردها حاكي از اين است كه پله اول ۷۰ درصد، پله دوم ۱۸ درصد، پله سaوم ۱۰ درصد و پله چهارم ۲ درصد خواهند بود يعني پله اول مشتركان كممصرف، دوم مشتركين با مصرف متوسط، پله سوم پرمصرف و كساني كه در پله چهارم قرار دارند، بدمصرف هستند.
به گزارش ايلنا، با توجه به برخي چالشها در تعيين گازبها، دولت با تصويب نظام جديد تعرفهگذاري چهار پلهاي گاز طبيعي، گامي اساسي در جهت اصلاح الگوي مصرف برداشته است. اين نظام با هدف سادهسازي و ايجاد عدالت در مصرف، جايگزين نظام ۱۲ پلهاي سابق شده و اكنون بر اساس ميانگين مصرف هر شهر محاسبه ميشود.
هدف نخست نظام تعرفهگذاري مصوب دولت بخش دولتي است، به نحوي كه تمامي دستگاههاي دولتي موظف شدهاند با مديريت مصرف نسبت به كاهش مصرف گاز به ميزان ۲۰ درصد در مقايسه با سال ۱۴۰۱ با لحاظ شرايط دمايي اقدام كنند و در صورت عدم رعايت اين تكليف، گازبهاي آنها متفاوت از گذشته محاسبه خواهد شد. در نظام تعرفهگذاري جديد، در بخش خانگي نيز در صورتي كه مصرف يك مشترك در هر شهر از ميانگين مصرفكنندگان همان شهر بيشتر باشد بخشي از مصرف مشترك كه كمتر از ۵۰ درصد ميانگين مصرف شهر است، در پله نخست قرار گرفته و از تعرفه حمايتي بهرهمند و مصرف بيشتر در پلههاي بعدي محاسبه ميشود. نظام قبلي بر اساس نظام پلكاني و ۱۲ پله بود، روش پلكاني يك روش شناخته شده در تمام دنياست اما در هيچ جاي دنيا ۱۲ پله تعريف نميشود؛ نظام پلكاني بايد براي مديريت مصرف و بازدارنده باشد اما زماني بازدارنده است كه فاصله بين پلهها معنادار باشد كه اينگونه نبود، بنابراين عملكرد مناسبي نداشت. مشترك بايد بداند كه اگر مصرف را بالا ببرد وارد پلهاي ميشود كه فاصله زيادي با قبل دارد و اين جنبه بازدارندگي دارد، نتيجه اينكه يكي از پيشنهادهاي گروههاي مطالعاتي اين بود كه نظام پلكاني بايد كم شود و به همين دليل تعداد پلهها به ۴ پله كاهش و فاصله بين پلهها معنادار شد. يكي از ويژگيهاي نظام جديد قيمتگذاري تغيير اقليمبنديها است؛ در نظام قبلي ۵ اقليم هواشناسي داشتيم كه بر اساس گزارش سازمان هواشناسي شهرها در اين ۵ اقليم بودند و در برخي مناطق نيز ايستگاه هواشناسي وجود نداشت و اين محل اعتراض نسبت به تعرفهها بود و اختلافاتي بين مقامات محلي ايجاد ميكرد، در نظام جديد تقسيمبندي قبل وجود ندارد و هر شهر با خودش سنجيده ميشود و بر اساس ميزان مصرف ۵ سال گذشته بررسي ميشود. بعبارت ديگر ۵ اقليم تبديل به تعداد شهرهاي كشور يعني ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ شهر اقليم شد و اين به عدالت نزديك شد، چون رفتار مصرفي هر شهر مشخص است و آن مبناي محاسبه قرار داده ميشود. بهطور مثال، براي تعيين گازبهاي سال ۱۴۰۴؛ ۵ سال قبل محاسبه و مرز پلهها تعيين شد.در نظام قبلي دو بازه سرد و گرم تعريف شده و اين تاريخ ثابتي بود و برخي اعلام ميكردند سرما زودتر و برخي معتقد بودند سرماي شهرشان كوتاهتر است و اين محل مناقشه بود و در نظام جديد مرز پلهها را به صورت ماه به ماه محاسبه ميشود، دو بازه زماني در سال به ۱۲ بازه تبديل و به عدالت نزديك شد. اكنون ۲۸ ميليون مشترك و ۱۲ ماه در سال داريم كه مصرف ۵ سال گذشته براي تك به تك بررسي تا مرز پلهها مشخص شود و براي انجام اين محاسبات هربار ۱.۵ ميليارد ديتا بررسي ميشود.طبق مصوبه تا ۵۰ درصد مشتركين در پله يك از ۵۰ تا ۷۵ درصد در پله دوم و از ۷۵ تا ۹۵ پله ۳ و بالاي ۹۵ در پله ۴ قرار خواهند گرفت و برآوردها حاكي از اين است كه پله اول ۷۰ درصد، پله دوم ۱۸ درصد، پله سوم ۱۰ درصد و پله چهارم ۲ درصد خواهند بود يعني پله اول مشتركان كممصرف، دوم مشتركين با مصرف متوسط، پله سوم پرمصرف و كساني كه در پله چهارم قرار دارند، بدمصرف هستند. همچنين بر اساس اين مصوبه، مشتركيني كه در سكونتگاههاي غيردايم ساكن هستند، بايد بر اساس پلههاي سوخت، گازبهاي متفاوتي پرداخت كنند. اين روش محاسبه بهگونهاي طراحي شده است كه مشتركين كمبرخوردار و دهكهاي پايين درآمدي از حمايت بيشتري برخوردار شوند. مشتركيني كه تحت پوشش كميته امداد و بهزيستي هستند، در پله اول مصرف، گازبهاي صفر خواهند داشت. همچنين، دهكهاي خانواري يك و دو نيز در صورت قرار گرفتن در پله اول، از اين مزيت بهرهمند خواهند شد.يكي از نكات مهم اين مصوبه، تاكيد بر جلوگيري از مصرف بيرويه انرژي در مراكز عمومي است. اين مصوبه تصريح ميكند كه هيچ مركز عمومي نبايد به نحوي تشويق به مصرف بيرويه انرژي داشته باشد. در اين راستا، بازديدهاي ميداني در ۳۱ استان كشور برنامهريزي شده است تا مشتركيني كه احتمالاً گازبهاي بالايي دارند، شناسايي و بررسي شوند.بررسيها نشان ميدهد كه برخي از مشتركين از انرژي گاز براي مصارف غيرمعمول مانند تفريحات لوكس، استخرهاي فضاي باز، يا حتي توليد رمزارز استفاده ميكنند. اين مصوبه بهطور ويژه بر جلوگيري از چنين سوءاستفادههايي تاكيد دارد و مشتركين متخلف تحت پيگرد قانوني قرار خواهند گرفت.اين تفاوت تعرفهها بهگونهاي طراحي شده است كه مشتركين كمبرخوردار از حمايت بيشتري برخوردار شوند و مشتركيني كه در پلههاي بالاتر قرار دارند، هزينه بيشتري پرداخت كنند.اين مصوبه همچنين به بهبود ساختوساز در مناطق روستايي و كاهش اتلاف انرژي توجه ويژهاي دارد. برنامههايي براي تجهيز مشتركين روستايي به بخاريهاي با راندمان بالا و اصلاح ساختوساز در دستور كار قرار گرفته است. اين اقدامات به كاهش مصرف بيرويه انرژي و افزايش بهرهوري كمك خواهد كرد. بر اساس مطالعات انجامشده، پيشبيني ميشود كه در بخش خانگي، ظرفيت صرفهجويي ۱۰ درصدي وجود داشته باشد. اين مصوبه اميدوار است كه با اجراي اين نظام جديد، تا پايان سال جاري، اطلاعات دقيقي از اثربخشي آن به دست آيد و به كاهش ناترازي انرژي كمك كند.
