افزايش تپش قلب نفتي چين با طلاي سياه ايران!
صدور دور جديد سهميههاي وارداتي نفت خام توسط پكن، بار ديگر موتور خريد نفت ايران از سوي پالايشگاههاي مستقل چين را روشن كرده است.
صدور دور جديد سهميههاي وارداتي نفت خام توسط پكن، بار ديگر موتور خريد نفت ايران از سوي پالايشگاههاي مستقل چين را روشن كرده است. خبري كه نه تنها در رسانههاي انرژي، بلكه در بازارهاي جهاني نيز بازتاب گستردهاي داشته؛ زيرا در سالي كه ترديدها درباره سرعت رشد اقتصادي چين افزايش يافته، نشانههاي تازهاي ديده ميشود كه واردات نفت بهويژه نفت داراي تخفيف دوباره در مسير صعود قرار گرفته است. پكن در اواخر ماه گذشته، دور تازهاي از سهميههاي واردات نفت خام را صادر كرد؛ سهميههايي كه بيش از هر گروه ديگري، براي پالايشگاههاي مستقل چين معروف به تيپاتها اهميت حياتي دارد. تيپاتها كه عمدتاً در استان شاندونگ مستقر هستند، براي ادامه فعاليت خود وابسته به تخصيص سهميههايياند كه به آنها امكان ميدهد نفت خام وارداتي خريداري كنند. به گزارش منابع آگاه، چندين پالايشگاه طي هفته گذشته شروع به دريافت نفت از مخازن ضمانتي و ذخيرهاي در بنادر كردند. نكته قابلتوجه اين است كه بخش قابلتوجهي از اين نفت، پيش از صدور سهميههاي جديد خريداري شده و تنها منتظر مجوز ورود به چرخه پالايش بوده است. پالايشگاههاي مستقل چين از ديرباز مشتريان ثابت نفت ايران و روسيه بودهاند. علت اين وابستگي را در سه عامل اصلي ميتوان خلاصه كرد: در هفته جاري، نفت سبك ايران با تخفيف ۸ تا ۹ دلاري نسبت به برنت ICE معامله شده است؛ تخفيفي تقريباً دو برابر تخفيف ماه اوت. اين اختلاف قيمت، براي پالايشگاههايي كه با حاشيه سود كم فعاليت ميكنند، يك مزيت حياتي و وسوسهبرانگيز است. ايران معمولاً شرايط حملونقل و پرداختي انعطافپذيري ارايه ميدهد. براي تيپاتها كه هميشه زير سايه محدوديتهاي مالي و مقرراتي قرار دارند، اين انعطاف يك امتياز بزرگ است. با وجود تحريمها، ايران موفق شده شبكهاي از حملونقل و ذخيرهسازي ايجاد كند كه بهطور مداوم نفت خود را به چين ميرساند؛ بهويژه از طريق ابرنفتكشهايي كه در سواحل چين پهلو گرفته و محمولههاي خود را در بنادر مختلف تخليه ميكنند. گزارش بلومبرگ نشان ميدهد بخش عمده نفتي كه تيپاتها طي هفته جاري دريافت كردهاند، از مخازن ضمانتي در بنادر چين بوده است. اين مخازن معمولاً براي نفتهايي استفاده ميشوند كه بهدلايل حقوقي، گمركي يا تحريمها امكان ورود مستقيم به چرخه مصرف ندارند. در واقع، اين مخازن حكم ايستگاههاي انتظار را دارند؛ جايي كه نفت خريداريشده منتظر آزادسازي سهميهها ميماند. با صدور سهميههاي جديد، مسير اين نفتها باز شده و بلافاصله وارد چرخه مصرف شدهاند. دو ابرنفتكش حامل نفت ايران نيز كه هفتهها در سواحل چين مستقر بودند، در هفته اخير موفق شدند محمولههاي خود را تخليه كنند؛ نشانهاي ديگر از باز شدن گره سهميهها. گرچه سهميهها آزاد شده، اما تحليلگران معتقدند تقاضاي كلي تيپاتها تا پايان سال همچنان پايين ميماند. علت اين موضوع تركيبي از عوامل اقتصادي و ساختاري است: افزايش قيمت جهاني نفت، مالياتهاي سنگين داخلي، و رقابت شديد موجب شده حاشيه سود فقط كمي بالاتر از نقطه سربهسر باشد. پكن در سال جاري ماليات بر مواد اوليه جايگزين، از جمله نفت كوره، را افزايش داد. اين شرايط موجب شد تيپاتها سهميههاي واردات نفت خام خود را زودتر از سالهاي گذشته مصرف كنند. از سال ۲۰۲۴، سهميههاي سالانه زودتر و يكجا به پالايشگاهها داده شد. گرچه هدف پكن، تسهيل برنامهريزي توليد بود، اما در عمل باعث شد برخي پالايشگاهها خيلي زودتر از پايان سال با كمبود بودجه مواجه شوند. طبق تحليل كارشناسان، سهميه اخير شامل تخصيص به حدود ۲۰ پالايشگاه مستقل بوده است. حجم اين سهميهها بين ۷ تا ۸ ميليون تن برآورد ميشود حجمي قابلتوجه كه ميتواند بازار نفت سبك را در منطقه تكان دهد. پكن بار ديگر به نقش پالايشگاههاي مستقل در امنيت انرژي خود بها ميدهد. گرچه دولت چين گاهوبيگاه براي كنترل آلودگي، مديريت ظرفيت مازاد يا تنظيم بازار، بر تيپاتها فشار ميآورد، اما در نهايت ميداند كه اين گروه نقش حياتي در خلق انعطافپذيري واردات نفتي چين دارند. شبكه حملونقل ايران بهويژه در مسير خليج فارس-چين فعالتر شده است و تخليه دو ابرنفتكش اخير به معناي افزايش تحرك اين شبكه است. اگرچه اقتصاد چين رشد كندي را تجربه ميكند، اما باز شدن مسير واردات، سيگنال مثبتي براي بازار جهاني نفت، مخصوصاً بخش نفتهاي داراي تخفيف محسوب ميشود. بازار نفت بار ديگر شاهد آن است كه چگونه يك تصميم اداري-صدور سهميههاي وارداتي-ميتواند ساختار تجارت را جابهجا كند. پالايشگاههاي مستقل چين كه ماهها با محدوديتهاي شديد دستوپنجه نرم كردند، حالا با دريافت سهميههاي جديد، بار ديگر به صف خريداران نفت ايران بازگشتهاند. تخليه ابرنفتكشها، فعال شدن مخازن ضمانتي و افزايش تخفيفهاي نفت ايران همگي نشان ميدهد نفت ايران همچنان يكي از جذابترين گزينهها براي پالايشگاههاي مستقل چين است؛ بهويژه در دورههايي كه اين پالايشگاهها براي زنده ماندن اقتصادي بايد بهدنبال ارزانترين و قابلاعتمادترين منابع باشند. سهميههاي تازه، دريچهاي دوباره به سوي نفت ايران گشود و چين را دوباره به بازار نفت خاورميانه نزديكتر كرد.
