گراني علوفه و افت توليد؛ سرنوشت لبنيات چه مي‌شود؟
سخنگوي انجمن صنايع فرآورده‌هاي لبني ايران در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به تحولات اخير بازار شير خام، از رشد قابل‌توجه قيمت اين محصول در دو ماه گذشته خبر داد و اظهار كرد: شير خام داراي قيمت تضميني است؛ به اين معنا كه اگر صنايع لبني شير را به نرخ مصوب خريداري نكنند، دولت موظف است آن را با قيمت تعيين‌شده خريداري كند.
سخنگوي انجمن صنايع فرآورده‌هاي لبني ايران در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به تحولات اخير بازار شير خام، از رشد قابل‌توجه قيمت اين محصول در دو ماه گذشته خبر داد و اظهار كرد: شير خام داراي قيمت تضميني است؛ به اين معنا كه اگر صنايع لبني شير را به نرخ مصوب خريداري نكنند، دولت موظف است آن را با قيمت تعيين‌شده خريداري كند. در واقع قيمت مصوب همان قيمت تضميني محسوب مي‌شود كه هر ساله اعمال مي‌شود. به گفته محمد فربد، در ماه‌هاي مهر و آبان امسال، نرخ شير خام وارد مسير افزايشي شده و قيمت آن از ۲۳ هزار تومان در ابتداي خرداد به ۳۵ هزار تومان در دامداري‌ها رسيده است. اين رقم با احتساب كرايه حمل تا ۳۶ هزار تومان نيز افزايش يافته است. سخنگوي انجمن صنايع لبني با اشاره به محاسبات انجام‌شده اظهار كرد: افزايش قيمت از ۲۳ هزار تومان به ۳۵ هزار تومان، به معناي رشد حدود ۵۲ درصدي نرخ شير خام است. وي افزود: با توجه به اينكه حدود ۶۰ درصد هزينه توليد محصولات لبني وابسته به قيمت شير خام است، اين افزايش ۵۲ درصدي باعث مي‌شود حدود ۳۰ درصد بر قيمت تمام‌شده محصولات اثر بگذارد. فربد يكي از دلايل مهم افزايش قيمت‌ها را كاهش توليد شير خام عنوان كرد و گفت: شيوع تب برفكي در دامداري‌ها موجب كاهش توليد شده است. بر اساس گزارش‌هاي دريافتي از دامداران، اين بيماري به‌طور متوسط حدود ۱۰ درصد از توليد شير كشور را كاهش داده است. البته شدت درگيري در نقاط مختلف متفاوت بوده و برخي مناطق كاهش بيشتري را تجربه كرده‌اند. سخنگوي انجمن صنايع فرآورده‌هاي لبني ايران به نقش افزايش قيمت علوفه و سياست‌هاي ارزي در رشد بهاي تمام‌شده محصولات لبني اشاره كرد و با بيان اينكه يكي از مشكلات اصلي دامداران در ماه‌هاي اخير، عدم تأمين علوفه از طريق سامانه بازارگاه بوده است، گفت: به‌دليل كمبود عرضه در بازارگاه، دامداران ناچار شدند علوفه مورد نياز خود را از بازار آزاد تهيه كنند و همين مساله باعث شد قيمت علوفه در سطح بازار حداقل دو برابر شود. وي افزود: افزايش قيمت علوفه نه تنها بر توليد شير خام، بلكه بر بخش‌هاي ديگر نظير پرورش مرغ و توليد تخم‌مرغ نيز اثر گذاشته است. در دام‌هاي سنگين نيز خوراك‌هايي همچون ذرت، سويا و جو بخش عمده‌اي از جيره غذايي را تشكيل مي‌دهند و در كنار آن، علوفه‌هاي خشبي مانند كاه و يونجه كه از داخل تأمين مي‌شود، با افزايش قيمت مواجه شده‌اند. سخنگوي انجمن صنايع لبني در ادامه با اشاره به افزايش صادرات شير خشك گفت: در ماه‌هاي اخير بخشي از شير خام كشور براي توليد و صادرات شير خشك مصرف شده و به همين دليل، وزارت جهاد كشاورزي براي كنترل بازار داخلي، محدوديت‌هايي را اعمال كرده است؛ از جمله اينكه تنها واحدهاي توليدكننده مجاز به صادرات شير خشك باشند و برخي كارت‌هاي بازرگاني موردي از شبكه صادرات حذف شده‌اند. اين تصميم‌ها با هدف كاهش فشار تقاضا بر بازار داخلي شير خام و كنترل قيمت‌ها اتخاذ شده است.
وي در بخش ديگري از سخنانش به كاهش توان خريد خانوارها اشاره كرد و گفت: با توجه به اينكه بيشتر خانوارهاي ايراني داراي درآمد ثابت هستند و حقوق آنها معمولاً سالي يك بار افزايش مي‌يابد، افزايش قيمت‌ها موجب ايجاد ناترازي ميان درآمد و هزينه شده است. اين وضعيت منجر به كاهش مصرف لبنيات در جامعه مي‌شود. به گفته وي، اين موضوع نه تنها از منظر اقتصادي، بلكه از نظر سلامت عمومي جامعه نيز نگران‌كننده است، زيرا كاهش مصرف لبنيات مي‌تواند به بروز مشكلاتي مانند پوكي استخوان و كمبود جذب ريزمغذي‌ها بينجامد. فربد توضيح داد: با كاهش تقاضا، توليد كارخانه‌هاي لبني نيز كاهش پيدا مي‌كند، اما هزينه‌هايي مانند دستمزد كاركنان ثابت مي‌ماند. در نتيجه، سرانه هزينه توليد يا سربار توليد افزايش مي‌يابد و فشار مضاعفي بر واحدهاي صنعتي وارد مي‌كند. وي با اشاره به وضعيت ارزي كشور گفت: در سال جاري، تخصيص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ توماني براي واردات كالاهاي اساسي از جمله علوفه، كاهش يافته است. بر اساس اطلاعات موجود، حدود سه ميليارد دلار كمتر از سال گذشته به اين بخش اختصاص يافته كه همين موضوع باعث افزايش قيمت نهاده‌هاي دامي و فشار بيشتر بر توليدكنندگان شده است. سخنگوي انجمن صنايع فرآورده‌هاي لبني ايران، موضوع برگزاري جلسه كارگروه تنظيم بازار و موضع وزارت جهاد كشاورزي درباره بازبيني قيمت شير خام مورد بررسي قرار داد و گفت: آنچه تا اين لحظه اطلاع داريم اين است كه وزارت جهاد كشاورزي هنوز وارد موضوع بازبيني قيمت تضميني شير خام نشده است. اينكه چه عواملي باعث شده قيمت شير خام مجدداً مورد بررسي قرار نگيرد، براي ما روشن نيست و طبيعتاً تصميم‌گيري در سطح وزارتخانه انجام مي‌شود. وي در پايان با تاكيد بر اينكه هنوز جلسه‌اي براي تعيين دوباره قيمت در دستور كار قرار نگرفته تصريح كرد: در نهايت، ما معتقديم دولت بايد وقت خود را صرف بهبود پارامترهاي كلان اقتصادي كند؛ چرا كه اصلاح اين متغيرها خود به خود موجب بهبود وضعيت بازار، صنعت و قدرت خريد مردم خواهد شد.
