ماموريت ويژه تهران در تكميل ژئوپورتال توزيع برق كشور

يكي از مهم‌ترين مأموريت‌هايي كه وزارت نيرو به شركت توزيع نيروي برق استان تهران واگذار كرده، تكميل و استقرار ژئوپورتال توزيع برق كشور بوده است. اين پروژه ملي با محوريت استان تهران اجرا شده و امروز به‌عنوان يكي از زيرساخت‌هاي اصلي حكمراني داده در صنعت برق به بهره‌برداري رسيده است.آزرم دهستاني- مديركل دفتر اطلاعات و امنيت فضاي مجازي وزارت نيرو، در همايش تخصصي دستاوردهاي فناوري اطلاعات مكاني (GIS) در صنعت آب و برق و يادواره شهيده دكتر ندا رفيعي‌پارسا كه با حضور وزير نيرو، مديران ارشد صنعت آب و برق، متخصصان و شركت‌هاي پيشرو حوزه GIS صبح چهارشنبه ۲۸ آبان‌ماه ۱۴۰۴ در وزارت نيرو برگزار شد، گفت: اغلب فعاليت‌هاي مهندسي و عملياتي علاوه بر داده‌هاي توصيفي، نيازمند داده‌هاي دقيق و مبتني بر مكان هستند؛ ازاين‌رو فناوري GIS به‌عنوان يك نقشه هوشمند كه داده‌ها را بر بستر مكان سوار مي‌كند و بينشي براي ساخت آينده و مديريت پايدار ارايه مي‌دهد، شكل گرفته است.وي افزود: GIS از يك ابزار نقشه‌نگاري آغاز شد و به‌تدريج به سامانه تحويل مهندسي اطلاعات و سپس به بستري يكپارچه براي پشتيباني تصميم‌گيري تبديل شد. اين فناوري با بهره‌گيري از هوش مصنوعي، تحليل‌هاي مكان‌محور را ارايه و امكان مديريت هوشمند زيرساخت‌هاي صنعت آب و برق را فراهم كرده است.مديركل دفتر اطلاعات و امنيت فضاي مجازي وزارت نيرو با تأكيد بر وابستگي گسترده صنعت آب و برق به خدمات، تأسيسات و منابع پراكنده در سطح كشور گفت: GIS يك ضرورت و زيرساخت بنيادي براي فعاليت‌هاي برنامه‌ريزي، طرح و توسعه، بهره‌برداري و خدمات مشتركين در وزارت نيرو به شمار مي‌رود.دهستاني با اشاره به نقش اطلاعات مكاني در صنعت برق اظهار كرد: اين اطلاعات در چهار محور كليدي شامل مديريت ناترازي و پيشگيري از بار با تحليل الگوهاي مكاني مصرف، مديريت بحران شبكه در شرايط اضطراري و شناسايي نقاط آسيب‌ديده، توسعه و مكان‌يابي انرژي‌هاي تجديدپذير براساس تحليل مناطق بادخيز و مستعد تابش و مديريت دارايي‌هاي صنعت برق ازجمله سنجش عمر تجهيزات و برنامه‌ريزي تعميرات پيشگيرانه نقش مهمي ايفا مي‌كند.طبق اعلام وزارت نيرو، وي افزود: در شرايطي كه كشور با كمبود منابع آب، افزايش تقاضا و تغييرات اقليمي مواجه است، GIS مي‌تواند در حوزه مديريت هدررفت با شناسايي نقاط نشت، مدلسازي هيدروليكي شبكه، مديريت فشار، طراحي و توسعه شبكه‌هاي جديد، مديريت بحران در دوره‌هاي كم‌آبي و تحليل مكاني داده‌ها براي تعيين مناطق داراي خشكسالي و تخصيص عادلانه منابع آب مؤثر باشد.مديركل دفتر اطلاعات و امنيت فضاي مجازي وزارت نيرو همچنين نقش GIS در توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير را مهم دانست و گفت: پتانسيل‌سنجي، مكان‌يابي، تلفيق داده‌ها، تهيه اطلس انرژي‌هاي تجديدپذير و تهيه نقشه‌هاي راهبردي ازجمله اقدامات قابل انجام در اين حوزه است. دهستاني با اشاره به ديگر كاربردهاي GIS در صنعت آب و برق افزود: شناسايي نقاط آلوده در شبكه آب و فاضلاب، شناسايي مشتركان بدمصرف، پايش منابع آب، تهيه نقشه‌هاي زيرزميني، تعيين نقاط قابل برداشت و محدوديت‌هاي برداشت، تعيين نياز آبي محصولات كشاورزي، مديريت پدافند غيرعامل، مديريت دارايي‌ها، تعيين حريم تأسيسات، مكان‌يابي احداث تصفيه‌خانه‌ها، ارزيابي صورت‌وضعيت پيمانكاران، سامانه‌هاي اطلاع‌رساني، مديريت بار و مانيتورينگ روشنايي معابر از ديگر كاربردهاي اين فناوري در صنعت آب و برق است.

وي در ادامه درباره اقدامات وزارت نيرو در حوزه GIS گفت: وزارت نيرو در حوزه‌هاي الزامات امنيتي، اسناد ارزيابي، معماري و استانداردها، تهيه اطلس ملي آب، اقدامات فرابخشي و ملي، آموزش و ترويج فرهنگ‌سازي، ايجاد كارگروه مديريت و نظارت مكان‌محور و حوزه‌هاي انتقال و توزيع از GIS بهره مي‌گيرد.دهستاني اظهار كرد: توسعه ژئوپورتال‌ها، گسترش تعامل با شركت‌هاي مادرتخصصي، توسعه سيستم‌هاي دستيار هوشمند مكان‌محور، ايجاد رصدخانه صنعت آب و برق مبتني بر هوش مصنوعي و حركت به سمت حكمراني هوشمند مبتني بر داده و فناوري اطلاعات مكاني، ازجمله محورهاي نقشه راه وزارت نيرو در چهار سال آينده است. اكبر حسن‌بكلو، مديرعامل شركت توزيع نيروي برق استان تهران، هم در اين همايش، به تشريح مهم‌ترين دستاوردهاي شركت در حوزه اطلاعات مكاني پرداخت.اكبر حسن‌بكلو در ابتداي سخنانش ضمن گراميداشت ياد شهيده خدمت، مرحومه ندا رفيعي‌پارسا، گفت: فناوري اطلاعات مكاني امروز از يك ابزار جانبي عبور كرده و به زيرساخت حكمراني هوشمند در صنعت برق تبديل شده است. در شركت توزيع نيروي برق استان تهران تلاش كرده‌ايم اين تحول را به‌صورت واقعي و عملياتي محقق كنيم.وي در ادامه به دستاورد مهم ديگر شركت اشاره كرد و افزود: در حوزه حكمراني داده، اتصال به سامانه يكپارچه‌سازي اطلاعات مكاني (SDI) يك ضرورت است. شركت توزيع تهران با تكميل فرآيند اتصال و تبادل هوشمند داده‌ها با اين سامانه، موفق به كسب رتبه برتر دستگاه‌هاي اجرايي استان تهران شده است. اين اقدام جايگاه داده‌هاي مكاني صنعت برق را در نظام تصميم‌سازي استان تقويت كرده است.حسن‌بكلو همچنين توضيح داد كه تمركز اصلي شركت توزيع نيروي برق استان تهران بر كاربردي‌سازي GIS و اطلاعات مكاني است؛ رويكردي كه به‌عنوان ستون تحول ديجيتال شركت شناخته مي‌شود و نشان مي‌دهد GIS چگونه از يك ابزار نقشه‌اي ساده فراتر رفته و به زيرساخت تصميم‌سازي و حكمراني هوشمند در صنعت برق تهران تبديل شده است.به گفته وي، در حوزه مطالعات مهندسي و نظارت مكان‌محور، زيرساخت طراحي و نظارت مبتني بر داده‌هاي مكاني ايجاد شده و زيرساخت مطالعات مهندسي در نرم‌افزارهاي تخصصي نيز توسعه يافته است؛ به‌گونه‌اي كه امروز تمامي مراحل طراحي، اجرا و نظارت پروژه‌ها بر پايه اطلاعات مكاني انجام مي‌شود.مديرعامل شركت توزيع نيروي برق استان تهران در ادامه افزود: در حوزه بهره‌برداري و مديريت بار نيز زيرساخت مديريت بار مبتني بر GIS در شركت راه‌اندازي شده و سامانه‌هاي اطلاع‌رساني و پايش شبكه به‌صورت كاملاً مكان‌محور عمل مي‌كنند.اكبر حسن‌بكلو در بخش مديريت بحران و پدافند غيرعامل، به راه‌اندازي سامانه رصد شبكه توزيع اشاره كرد؛ سامانه‌اي كه بر پايه لايه‌هاي اطلاعاتي مرتبط با بحران و پدافند غيرعامل طراحي شده و در پيش‌بيني، كنترل و مديريت شرايط اضطراري نقش مؤثري دارد.رييس هيئت‌مديره شركت توزيع نيروي برق استان تهران اظهار كرد: در حوزه توسعه خدمات مشتركين نيز پايگاه اطلاعات مكاني مشتركين ايجاد شده و فرآيندهاي پايش، دقت‌سنجي و داده‌كاوي اطلاعات مشتركين اكنون به‌صورت مكان‌محور انجام مي‌شود؛ اقدامي كه دقت خدمات‌رساني و سرعت تصميم‌گيري را به‌شكل محسوسي افزايش داده است.وي تأكيد كرد: اين مجموعه اقدامات نشان مي‌دهد مسير حركت صنعت برق تهران به سمت حكمراني هوشمند داده نه‌تنها آغاز شده، بلكه به‌صورت عملياتي در حال اجراست و GIS امروز به يكي از اركان اصلي اين تحول تبديل شده است.معاون سرمايه انساني، تحقيقات و فناوري اطلاعات وزارت نيرو هم در  اين همايش با تأكيد بر اهميت روزافزون حكمراني مبتني بر داده و فناوري‌هاي مكان‌محور، گفت: GIS يكي از تخصصي‌ترين حوزه‌هاي وزارت نيرو است و بايد با جذب نخبگان و تقويت زيرساخت‌هاي هوشمند، نقش اين حوزه در تصميم‌سازي‌هاي كلان صنعت آب و برق بيش از پيش پررنگ شود.حميدرضا جانباز، در همايش تخصصي دستاوردهاي فناوري اطلاعات مكاني (GIS)، GIS را تخصصي‌ترين حوزه‌هاي وزارت نيرو نام برد و گفت: در حال تدارك براي حضور بيشتر نيروهاي نخبه و پرتجربه اين حوزه در وزارت نيرو هستيم.