كابوس تخليه تهران؛ واقعيت تلخ يا هشدار جدي؟
يك كارشناس حوزه مديريت منابع آبي، با اشاره به وضعيت نگران‌كننده منابع آب پايتخت گفت: هشدارها درباره بحران كم‌آبي تهران سال‌هاست تكرار مي‌شود، اما اكنون شدت خشكسالي و افزايش مصرف، نگراني‌ها را از سطح هشدار به مرز بحران رسانده و اگر روند كنوني ادامه يابد و بارش‌ها جبران نشود، احتمال بروز شرايطي وجود دارد كه حتي سناريوي تخليه موقت تهران را از حالت فرضي خارج كند.
يك كارشناس حوزه مديريت منابع آبي، با اشاره به وضعيت نگران‌كننده منابع آب پايتخت گفت: هشدارها درباره بحران كم‌آبي تهران سال‌هاست تكرار مي‌شود، اما اكنون شدت خشكسالي و افزايش مصرف، نگراني‌ها را از سطح هشدار به مرز بحران رسانده و اگر روند كنوني ادامه يابد و بارش‌ها جبران نشود، احتمال بروز شرايطي وجود دارد كه حتي سناريوي تخليه موقت تهران را از حالت فرضي خارج كند. داريوش مختاري در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به هشدارهاي مكرر درباره وضعيت منابع آبي پايتخت گفت: از سال ۱۳۹۵ تاكنون بارها نسبت به شرايط خطرناك دشت تهران هشدار داده شده، اما در يك دهه اخير، تأمين آب در تهران، مشهد و اصفهان دشوارتر و تقاضا براي مصرف بيشتر شده است.
وي با بيان اينكه در توازن ميان عرضه و تقاضاي آب شهري، كفه ترازو پيوسته به سمت تقاضا سنگيني مي‌كند، افزود: پذيرش اين واقعيت مستلزم آن است كه امكان‌سنجي دقيقي از وقوع بحران و حتي سناريوي تخليه احتمالي تهران صورت گيرد تا مشخص شود در صورت بروز چنين وضعيتي دقيقاً چه رخ خواهد داد.
به گفته مختاري، اگر در آذرماه بارشي اتفاق نيفتد - كه احتمال آن هرچند كم است اما وجود دارد - آهنگ تخليه تهران ممكن است براي مدتي كوتاه تا وقوع نخستين‌بارش‌ها آغاز شود؛ كابوسي موقت حدود ۲۰ روز تا يك ماه. وي تصريح كرد: در چنين شرايطي، تنها ورود آب انتقالي از سد طالقان مي‌تواند به‌صورت اضطراري، بحران را موقتاً مهار كند و از گسترش تبعات اجتماعي و اقتصادي آن جلوگيري كند. وي ادامه داد: در سناريوي خوش‌بينانه، اگر بارش‌ها در روزهاي پاياني آبان يا اوايل آذر آغاز شود و در زمستان تداوم يابد، بخشي از كمبود ذخاير سدها جبران و نگراني‌ها تا حدودي برطرف خواهد شد؛ اما اگر حجم بارش‌ها همچنان پايين‌تر از ميانگين بلندمدت ۱۰ تا ۵۰ ساله باشد، بحران كم‌آبي تهران در سال آينده زودتر و از مهرماه ۱۴۰۵ آغاز مي‌شود. مختاري با تأكيد بر اينكه در اين ميان، توقف بارگذاري‌هاي جديد و كنترل توسعه بي‌رويه در اطراف تهران ضروري است، گفت: تاكنون از تجربه‌ها درس نگرفته‌ايم و همين غفلت موجب شده است كه پايتخت در مرز بين باور و ناباوري اجتماعي نسبت به خطر كم‌آبي و تخليه احتمالي قرار گيرد. وي با بيان اينكه توسعه، تركيبي از آموخته‌ها و عبرت گرفتن از موقعيت‌هاي دشوار است، افزود: شهرونداني كه براي ده‌ها واحد مسكوني اضافي انشعاب درخواست مي‌كنند، شهرك‌سازاني كه هزينه بهره‌برداري بي‌رويه از منابع دشت تهران را نمي‌پردازند، و مديراني كه مجوزهاي ساخت‌وساز بي‌ضابطه صادر مي‌كنند، همگي در شكل‌گيري اين وضعيت سهم دارند. مختاري با اشاره به لزوم برخورد قاطع با بارگذاري‌هاي غيرمجاز گفت: اكنون زمان قطع دايم انشعاب آب واحدهايي است كه در سال‌هاي اخير بارگذاري اضافي داشته‌اند و بايد صدور هرگونه مجوز ساخت‌وساز جديد در تهران متوقف شود. وي تأكيد كرد: صنايع ناكارآمد نيز بايد به تدريج جمع‌آوري و صنايع فناورانه، دانش‌بنيان و اشتغال‌زا جايگزين آنها شود تا مصرف آب بهينه‌تر و پايدارتر شود. مختاري هشدار داد: اگر چنين اصلاحاتي انجام نشود، حتي با اجراي پروژه‌هاي گران‌قيمت و پرريسك انتقال و شيرين‌سازي آب دريا، بازهم حجم آب‌هاي جديد با موج تازه‌اي از ساخت‌وساز و بارگذاري‌هاي جديد خنثي خواهد شد و پايتخت در نهايت به بن‌بست كم‌آبي و تخليه ناخواسته خواهد رسيد.
