سقوط بیت‌کوین و بازگشت ترس به بازار رمزارزها

در نخستین ساعات بازگشایی بازارهای آسیایی، بیت‌کوین بار دیگر زیر فشار فروش قرار گرفت و با افتی بیش از دو درصد از مرز ۱۰۷ هزار دلار به محدوده ۱۰۴ هزار دلار سقوط کرد. این کاهش در حالی رخ داد که نهنگ‌های بازار به ذخیره سود پرداخته و جریان خروج سرمایه از صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) ادامه یافته است. در نتیجه، شاخص احساسات بازار نیز به پایین‌ترین سطح در هفت ماه گذشته رسید و فضای کلی رمزارزها را در وضعیت «ترس شدید» قرار داد.

شاخص ترس و طمع بازار رمزارزها در روز سه‌شنبه به عدد ۲۱ از ۱۰۰ سقوط کرد؛ رقمی که بیانگر نگرانی گسترده سرمایه‌گذاران است. این رقم روز قبل ۴۲ بود و چنین کاهش شدیدی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بازار شاهد ریزش ناگهانی قیمت‌ها و خروج سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت است. آخرین‌بار در نهم آوریل، این شاخص تا عدد ۱۸ پایین آمده بود؛ زمانی که اعمال تعرفه‌های جهانی از سوی دولت ترامپ شوک سنگینی به بازار سهام و رمزارزها وارد کرد. تحلیلگران علت اصلی این ریزش را کاهش تقاضای نهادی، افت فعالیت شبکه و ابهام در سیاست‌های فدرال رزرو عنوان می‌کنند. داده‌های آن‌چین نشان می‌دهد که برای نخستین بار در هفت ماه اخیر، تقاضای نهادهای سرمایه‌گذاری کمتر از سرعت عرضه سکه‌های جدید بوده است. چارلز ادواردز، بنیان‌گذار شرکت سرمایه‌گذاری کاپریول اینوستمنتس (Capriole Investments)، در یادداشتی نوشت: «این نشانه‌ای نگران‌کننده است. زمانی که نهادها عقب‌نشینی می‌کنند، فشار فروش می‌تواند از سوی بازار خرد تقویت شود.» در هفته گذشته، صندوق‌های ETF مرتبط با بیت‌کوین شاهد خروج خالص نزدیک به ۸۰۰ میلیون دلار سرمایه بودند. طبق گزارش بایننس، طی اواخر اکتبر و اوایل نوامبر بیش از ۱۹ میلیارد دلار از بازار رمزارزها خارج شده که بخش قابل‌توجهی از آن مربوط به محصولات مالی مبتنی بر بیت‌کوین بوده است. این خروج سرمایه نه‌تنها جریان نقدینگی را کاهش داده بلکه احساسات بازار را نیز به‌شدت تضعیف کرده است. با این حال، برخی معامله‌گران معتقدند که این مرحله می‌تواند به عنوان «تثبیت سالم» برای شروع جهش بعدی عمل کند. راشل لین، مدیرعامل پلتفرم مالی SynFutures، می‌گوید: «اصلاح اکتبر بسیاری از موقعیت‌های پرریسک را پاک کرده و اهرم بازار را کاهش داده است. دارندگان بلندمدت همچنان در حال انباشت هستند و خروج از صرافی‌ها ادامه دارد که از نظر تاریخی، سیگنالی سازنده تلقی می‌شود.»

     اثر سیاست‌های فدرال رزرو و تردید بازار

در فضای کلان اقتصادی، تصمیمات فدرال رزرو آمریکا همچنان یکی از مهم‌ترین عوامل جهت‌دهنده به بازارهای مالی است. هفته گذشته این نهاد، مطابق انتظار، نرخ بهره را برای دومین بار در سال ۲۰۲۵ کاهش داد، اما جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، در سخنانی تأکید کرد که کاهش بیشتر نرخ در نشست دسامبر «قطعیت ندارد». همین جمله کافی بود تا احتمال کاهش ۲۵ واحدی نرخ بهره از ۹۴ درصد به حدود ۷۰ درصد سقوط کند و موجی از احتیاط در بازارهای جهانی به‌ویژه بازار رمزارزها ایجاد شود. تعطیلی موقت دولت آمریکا نیز باعث شده انتشار برخی داده‌های کلیدی اقتصادی به تأخیر بیفتد و سرمایه‌گذاران در فضای ابهام، تصمیمات خود را به تعویق بیندازند. در نتیجه، رمزارزها که معمولاً در دوره‌های سیاست پولی انبساطی رشد می‌کنند، این بار از سردرگمی سیاست‌گذاران ضربه خورده‌اند.

     هشدار نهنگ‌ها و پیش‌بینی سقوط بزرگ

در همین حال، جیمز وین (James Wynn)، یکی از معامله‌گران بزرگ صرافی Hyperliquid، در بیانیه‌ای هشدار داده که بازار در آستانه یکی از شدیدترین نوسانات تاریخ خود قرار دارد. او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس (X) با عنوان «درد حداکثری و ترس حداکثری» پیش‌بینی کرد که هفته نخست نوامبر ممکن است شاهد سقوط هم‌زمان بازار سهام آمریکا و رمزارزها باشد. وین معتقد است که حباب شکل‌گرفته در سهام شرکت‌های فناوری هوش مصنوعی (AI) به مرحله خطرناک رسیده است. شاخص S&P 500 در پایان اکتبر با عبور از سطح ۶۹۲۰ واحد، رکورد تاریخی جدیدی ثبت کرد و برخی اقتصاددانان این رشد را نتیجه سیاست‌های حمایتی دولت ترامپ و تعرفه‌های تجاری جدید می‌دانند. او هشدار داد: «رشد مصنوعی سهام فناوری دیر یا زود فرو خواهد پاشید و این موج به بازار رمزارزها نیز سرایت می‌کند.» وین پیش‌بینی کرده که بیت‌کوین ممکن است برای نخستین بار از ژوئن ۲۰۲۵ به زیر ۱۰۰ هزار دلار سقوط کند. گرچه عده‌ای این دیدگاه را بیش از حد بدبینانه می‌دانند، اما هم‌زمان بسیاری از تحلیلگران نیز با اشاره به نشانه‌های فزاینده ضعف در تقاضا، نسبت به احتمال اصلاح عمیق‌تر هشدار داده‌اند.

    بیت‌کوین در برابر شاخص‌های جهانی

جالب آن‌که افت اخیر بیت‌کوین در حالی رخ داده که شاخص‌های سهام در وال‌استریت و آسیا در روزهای اخیر عمدتاً با رشد همراه بوده‌اند. این واگرایی میان رمزارزها و بازارهای سنتی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در حال کاهش ریسک در دارایی‌های پرنوسان هستند. بر اساس داده‌های CoinMetrics، حجم معاملات اسپات بیت‌کوین طی هفته گذشته بیش از ۲۵ درصد کاهش یافته و نوسانات ضمنی در بازار آپشن‌ها به پایین‌ترین حد سه‌ماهه خود رسیده است. در مقابل، برخی از تحلیلگران بازار سنتی معتقدند که این افت، موقتی است. بنجامین کوئن، تحلیلگر ارشد موسسه IntoTheCryptoverse، می‌گوید: «ما در حال مشاهده مرحله‌ای از استراحت بازار هستیم. روندهای بلندمدت همچنان صعودی‌اند، مگر اینکه سطح ۹۸ هزار دلار شکسته شود که در آن صورت، اصلاح عمیق‌تر محتمل خواهد بود.» از دیدگاه فنی، محدوده ۱۰۵ تا ۱۰۷ هزار دلار به عنوان سطح حمایتی حیاتی در نمودار روزانه بیت‌کوین شناخته می‌شود. شکست قاطع این سطح می‌تواند راه را برای حرکت به سمت حمایت بعدی در محدوده ۹۲ تا ۹۵ هزار دلار باز کند. شاخص قدرت نسبی (RSI) نیز در حال حاضر به مرز اشباع فروش نزدیک شده که معمولاً نشانه‌ای از احتمال بازگشت موقت قیمت است. در سوی مقابل، مقاومت اصلی در سطح ۱۱۰ تا ۱۱۲ هزار دلار قرار دارد که عبور از آن می‌تواند روند کوتاه‌مدت را مجدداً صعودی کند. برخی تحلیل‌های تازه منتشرشده از سوی وب‌سایت CoinTelegraph نشان می‌دهد که افزایش مجدد جریان‌های ورودی به ETها و کاهش عرضه در صرافی‌ها می‌تواند قیمت را در هفته‌های آینده تا محدوده ۱۱۵ هزار دلار بالا ببرد. با این حال، در غیاب چنین محرک‌هایی، خطر ریزش مجدد به زیر ۱۰۰ هزار دلار همچنان وجود دارد.

     سناریوهای پیش‌رو و مسیر بازار

در چشم‌انداز میان‌مدت، مسیر حرکت بیت‌کوین به‌شدت به وضعیت صندوق‌های ETF و سیاست‌های فدرال رزرو وابسته است. اگر کاهش نرخ بهره در نشست دسامبر تأیید شود و سرمایه‌گذاران نهادی مجدداً به خرید بازگردند، می‌توان انتظار داشت بیت‌کوین بار دیگر به سطوح ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار دلار صعود کند. اما در سناریوی معکوس، یعنی در صورت تعویق کاهش نرخ یا تشدید خروج سرمایه از ETFها، احتمال سقوط تا محدوده زیر ۱۰۰ هزار دلار کاملاً واقعی است. در کنار این عوامل، تحولات ژئوپلیتیکی نیز می‌تواند بر بازار اثر بگذارد. افزایش تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین، یا سیاست‌های احتمالی دولت ترامپ برای اعمال تعرفه‌های تازه بر واردات فناوری، می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیجیتال را دگرگون کند. بازار بیت‌کوین اکنون در وضعیتی حساس و شکننده قرار دارد؛ جایی میان امید و هراس. از یک سو، کاهش قیمت و افت شاخص احساسات بازار به محدوده ترس شدید، نشانه‌ای از نگرانی عمیق سرمایه‌گذاران است. از سوی دیگر، داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که چنین موقعیت‌هایی اغلب مقدمه‌ای برای بازگشت‌های قدرتمند بوده‌اند. با وجود افت اخیر، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که روند بلندمدت بیت‌کوین هنوز صعودی است. میزان عرضه محدود، کاهش نرخ بهره در مقاطع بعدی و رشد پذیرش نهادی، همچنان از عواملی‌اند که می‌توانند بازار را در مسیر صعودی نگه دارند. در مقابل، تداوم خروج سرمایه از ETFها، سیاست‌های محافظه‌کارانه فدرال رزرو و کاهش حجم معاملات از خطرات اصلی بازار به شمار می‌رود. در نهایت، بیت‌کوین در آستانه تصمیمی سرنوشت‌ساز ایستاده است: یا باید با بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران مسیر خود را به سوی رکوردهای جدید ادامه دهد، یا در صورت غلبه ترس، وارد مرحله‌ای تازه از اصلاح قیمتی شود. آنچه مسلم است، هفته‌های پیش‌رو می‌توانند یکی از پرتنش‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین مقاطع سال برای بزرگ‌ترین رمزارز جهان باشند.