دنيا وارد فاز آب در برابر برق و نفت شده

يك كارشناس آب گفت: امروز نقشه و بازي آبي دنيا تغيير كرده و اتفاقا ما نيز با همين روش مي‌توانيم حقابه خود را از طالبان يا هر حكومتي كه در افغانستان باشد، بگيريم. بايد معادله برد- برد تعريف بكنيم.

محمد درويش در گفت‌وگو با ايلنا، در ارزيابي ورود برخي كشورها به پروسه آب در برابر نفت اظهار داشت: اين ماجرا قابل پيش‌بيني بود، زماني كه نوري‌مالكي نخست وزير عراق بود به تركيه اعتراض كرد كه چرا آب را روي دجله و فرات بسته‌اند، وزير كشور تركيه در پاسخ عنوان كرده بود كه مگر شما منابع نفتي خود را با ما به اشتراك مي‌گذاريد كه ما منابع آبي‌مان را با شما به اشتراك بگذاريم؟ اما واقعيت اين است كه نفت يك كالاي اقتصادي اما آب يك كالاي زيستي است، اكنون نه فقط تركيه كه تقريبا همه كشورهاي دنيا همين رفتار را  دارند. 

وي ادامه داد: ما هورالعظيم را براي حفاري‌هاي نفتي، توسعه نيشكر و برنج نابود كرديم و دقيقا از آب به عنوان يك كالاي اقتصادي استفاده مي‌كنيم. ما همين بلا را سر جازموريان، بختگان، سيوند، زاينده‌رود، گاوخوني، درياچه اروميه و... آورديم.

اين كارشناس آب و محيط زيست تاكيد كرد: امروز نقشه و بازي آبي دنيا تغيير كرده و اتفاقا ما نيز با همين روش مي‌توانيم با همين روش حقابه خود را از طالبان يا هر حكومتي كه در افغانستان باشد، بگيريم، بايد معادله برد- برد تعريف بكنيم؛ به اين ترتيب كه مي‌توانيم از انرژي باد در شرق كشور كه محل شروع بادهاي ۱۲۰ روزه است برق توليد كنيم و اين چالش را به جاي اينكه به يك بحران تبديل و هموطنان‌مان را درگير توفان‌هاي شن كند؛ به يك ثروت پايدار تبديل كنيم. افغانستان به‌شدت با كمبود برق روبه‌رو است اگر ما به افغان‌ها برق بدهيم، آنها براي سد دوستي، سيستان و چاه‌نيمه‌ها آب تامين خواهند كرد، اگر برق عراقي‌ها را كه با بحران مواجهند تامين كنيم آنها نيز سر كيسه را شل كرده و حقابه هورالهويزه را كه حدود دو و نيم ميليارد متر مكعب است، خواهند داد، اتفاقا سود اين يك ميليارد متر مكعبي كه تركيه از محل سد ايليسو و رودخانه دجله در اختيار كردستان عراق قرار مي‌دهد در نهايت به ما هم مي‌رسد و اين منطقه درگير آتش‌سوزي‌هاي عجيب و غريب نخواهد بود.

وي گفت: امروز بازي تغيير كرده و ما ديگر نمي‌توانيم مانند قبل انتظار داشته باشيم كه همه كشورها بر اساس پروتكل‌هاي اخلاقي رفتار كنند. ما بايد اين هنر را داشته باشيم كه به عنوان كشور بزرگ منطقه همچنان پدري كنيم و به همسايه‌ها نشان بدهيم كه مي‌توانيم عامل ثبات منطقه باشيم. بايد با همديگر يك زيست مشترك را تجربه كنيم. درويش بيان كرد: همان‌گونه كه ما در برجام به خاطر منافع و گشايش‌هاي اقتصادي قبول كرديم از حق مسلم خود در انرژي هسته‌اي بگذريم حقابه ايران از هيرمند نيز حق مسلم ما است و بدون بده بستان بايد احقاق شود، اما امروز شرايط تغيير كرده ما مي‌توانيم معامله كنيم يعني در مقابل اين حقابه به افغان‌ها برق يا هر كالاي اقتصادي ديگر بدهيم تا آنها بدون اما و اگر آب را به سمت ايران روانه كنند. وقتي افغانستان چندين سد احداث كرده و چندين سد ديگر هم روي هيرمند مي‌سازد و در واقع سيمان آن را هم ايران تامين كرده، ما بايد كاري كنيم كه افغانستان از پرداخت حقابه سيستان مزيت اقتصادي داشته باشد در اين صورت هر كشور و هر دولتي در افغانستان اين روند را ادامه مي‌دهد، مثلا آقاي رييسي طالبان را تهديد كرد شاهد بوديم كه طالبان چگونه سعي كرد توان نظامي ايران را به سخره بگيرد، به هر حال اينكه فكر كنيم با يك معاهده‌اي كه ۵۰ سال پيش منعقد شده، حقابه را دريافت كنيم؛ اشتباه است. بايد به واقعيت‌هاي امروز هرچند تلخ تن در بدهيم.

وي خاطرنشان كرد: حتي اگر افغانستان بدون چون و چرا حقابه هيرمند را بدهد در مورد سد دوستي كه تعهدي ندارند، مشهد يك كلان‌شهر بسيار بزرگ و راهبردي‌تر است، چرا كاري نكنيم كه افغان‌ها با طيب خاطر اين حقابه را بدهند و ما را از اينكه ۳۵۰ هزار ميليارد تومان هزينه كرده و آب را از درياي عمان شيرين و به سمت مشهد ببريم؟ ما مي‌توانيم بزرگ‌ترين كشور توليد‌كننده و صادركننده انرژي به خصوص برق خورشيدي باشيم و براي كشوري مانند افغانستان خردمندانه آن است كه برق ارزان‌تر را از ايران تامين كرده و در مقابل حقِ آب ايران را بدهد، همچنين افغانستان راهي به درياهاي آزاد ندارد و به بندر چابهار ايران نياز دارد، تا بتواند به درياهاي آزاد راه داشته باشد، بنابراين هميشه بايد در معادله بده  بستان داشته باشيم.

اين كارشناس حوزه آب و محيط زيست درباره چشم‌انداز آبي ايران در صورتي كه نتوانيم چالش‌هاي آب‌هاي مرزي را حل كنيم، تاكيد كرد: قطعا ناپايداري تشديد و مهاجرت، جريان‌هاي گرد و خاك و تنش‌هاي امنيتي افزايش پيدا مي‌كند و كساني كه بدنبال ايران ضعيف ايران ضعيف و عراق ضعيف و درگيري كشورهاي اسلامي هستند لبخند

رضايت  بيشتري مي‌زنند.