دولت نبايد در امور دانشگاه‌ها به جز در سياستگذاري دخالت كند
عارف در مجمع عمومي فرهنگستان علوم با اعلام اينكه تقريبا رابطه علمي كشور با نهادهاي علمي بين‌المللي قطع شده است از ذهنيت بسته‌اي كه موافق حضور اساتيد دانشگاه در كنفرانس‌هاي خارجي نيست و اساتيد شركت‌كننده در كنفرانس‌هاي داخلي را جاسوس مي‌داند، انتقاد كرد.
عارف در مجمع عمومي فرهنگستان علوم با اعلام اينكه تقريبا رابطه علمي كشور با نهادهاي علمي بين‌المللي قطع شده است از ذهنيت بسته‌اي كه موافق حضور اساتيد دانشگاه در كنفرانس‌هاي خارجي نيست و اساتيد شركت‌كننده در كنفرانس‌هاي داخلي را جاسوس مي‌داند، انتقاد كرد. محمدرضا عارف در مجمع عمومي فرهنگستان علوم با بيان اينكه دولت چهاردهم به همفكري، رايزني و دريافت رهنمودهاي اساتيد برجسته فرهنگستان‌هاي كشور نياز دارد، از تلاش‌هاي همه دانشمندان، محققان و اساتيد كشور در طول بيش از چهار دهه گذشته قدرداني كرد و گفت: نظام آموزش عالي و بخش علمي كشور از بخش‌هايي بود كه از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي و در طرح شاخص‌هاي علمي همواره موفق بوده است.
معاون اول رييس‌جمهور با اشاره مشكلات كشور در نظام آموزش عالي در اوايل پيروزي انقلاب اسلامي از جمله تعداد كم دانشجويان و اساتيد براي پاسخگويي به نيازهاي كشور، خاطرنشان كرد: با اقدامات انجام شده امروز به كشورهاي مدعي در علم و فناوري تبديل شديم كه يكي از نتايج آن تدوين سند چشم‌انداز ۲۰ ساله بود و به اين نتيجه رسيديم براي طولاني‌تر شدن راهبردها و سمت و سوي علمي كشور، در كنار اسناد قانوني و برنامه‌هاي توسعه پنج ساله، يك سند و برنامه ۲۰ ساله تدوين شود.
عارف با اشاره به راهبرد علمي و فناورانه سند چشم‌انداز كه ساير حوزه‌ها نيز متاثر از همين توسعه علمي و فناوري كشور است، افزود: در سند چشم‌انداز جايگاه اول علمي و فناوري كشور در منطقه ديده و به عنوان ميثاقي براي همه بخش‌هاي دولتي و غير دولتي مطرح شد اما با وجود اقدامات انجام شده نتوانستيم به جايگاه اول منطقه برسيم. رشد علمي و فناوري كشور خطي و با شيبي ملايم بود اما دنيا با رشد بسيار به جلو حركت كرد. وي با بيان اينكه «امروز در شرايطي هستيم كه دستاوردهاي علمي به عنوان تجربه‌اي براي آينده و فراتر از هدف‌گذاري‌هاي سند چشم‌انداز بوده و مبناي حركت كشور در اين زمينه روشن و در راستاي بيانيه گام دوم انقلاب است.» خاطرنشان كرد: رهبر معظم انقلاب همواره بر توسعه فناوري‌ها تاكيد داشتند كه مسووليت اصلي آن متوجه دانشگاه‌ها است يا به صورت غيرمستقيم نيز دانشگاه‌ها بايد در اين زمينه ورود كنند.
دكتر عارف با اشاره به تاثير تحريم‌ها در اقتصاد و همچنين ناترازي‌ها اضافه كرد: در مسائل اجتماعي و فرهنگي همانند نرخ طلاق نيز روندها نگران‌كننده است. فرهنگستان علوم بايد در حل ناترازي‌هاي بحراني همانند مساله آب ورود كنند و برداشت‌ها از سدهاي ذخيره آب در سال گذشته از ميزان ذخيره بيشتر بود. حل بحران آب، راه‌حل علمي دارد و نگاه ما به فرهنگستان‌ها است كه برجسته‌ترين اساتيد كشور در آن حضور دارند و هر كدام از اين اساتيد عقبه‌اي از دانشمندان و اساتيد برجسته و جوان دارند كه دولت براي حل مشكلات روي فرهنگستان‌ها حساب ويژه‌اي باز كرده است. دكتر عارف با اشاره به جنگ ۱۲ روزه بيان كرد: ما جنگ طلب نبوديم اما آغاز به كار دولت چهاردهم با جنگ و ترور مهمان عزيز اين دولت بود .راهبرد دولت چهاردهم بر اين مبنا بود كه حس جنگ را به جامعه منتقل نكنيم و از اين راهبرد درست نيز پاسخ گرفتيم و جامعه در آرامش بود اما دولت حالت جنگي داشت. معاون اول رييس‌جمهور از جايگزيني فرماندهان شهيد در كمتر از ۱۰ ساعت در روز اول جنگ ۱۲ روزه به عنوان يكي از دستاوردها و ظرفيت نظام در اين جنگ تحميلي ياد كرد و گفت: مردم نيز در جبهه مردمي، حماسه‌اي ماندگار خلق كردند اما متاسفانه فضاي كشور سياسي است كه اين حضور مردم به خوبي تحليل نمي‌شود. دكتر عارف با اشاره به كاهش و رشد منفي فروش فروشگاه‌ها در سرتاسر كشور در روز دوم جنگ و همچنين فروش كالاها به قيمت خريد يا رايگان در كشور ادامه داد: كمبودي از كالاها در قفسه‌هاي فروشگاه‌ها در دوران جنگ ۱۲ روزه احساس نشد. معاون اول رييس‌جمهور خاطرنشان كرد: جنگ ۱۲ روزه، جنگي سخت نبود بلكه جنگ علم با علم و نرم‌افزار با نرم‌افزار بود كه در هر بخشي كه به علم و فناوري توجه كرده بوديم، در اين جنگ كاملا دست برتر داشتيم و بايد كاستي‌ها نيز با ورود دانشگاهيان جبران شود.
دكتر عارف با بيان اينكه در دوران توقف جنگ با دشمني هستيم كه به هيچ معياري پايبند نيست، گفت: پيشنهاد مذاكره از سمت امريكا بود و ما در ميانه مذاكراتي كه به زعم آنان روند اصولي و منطقي داشت، بوديم اما با حمله‌اي از سوي امريكا كه مدعي آزادي و حقوق بشر است، روبرو شديم. امريكا دهه‌ها است كه از اين ادعاها به عنوان حربه‌اي عليه رقبا و ديگر كشورها استفاده مي‌كند.
معاون اول رييس‌جمهور با تاكيد بر اينكه باور داريم كه تمام ناترازي‌ها و مشكلات اقتصادي به پشتوانه و هنر استفاده از دانشمندان و نخبگان قابل حل است، گفت: باور علمي ما پس از ارزيابي‌ها از فرداي جنگ ۱۲ روزه اين است كه پاسخ حل مشكلات روشن و در دانشگاه‌ها است كه اساتيد بايد مساله را حل كند و بايد براي حاكميت ملي، پاسخ به مطالبات و تامين معيشت و خواسته‌هاي مردم به سراغ دانشگاه‌ها برويم. دكتر عارف افزود: حقوق دريافتي نخبگان در بخش دولتي قابل مقايسه با كشورهاي همسايه و حتي بخش خصوصي در داخل كشور نيست اما اين جوانان با نشاط و انگيزه آمادگي كمك به كشور دارند. امروز به دنبال اين هستيم كه قدرت واقعي خود را در ساير بخش‌ها نيز به دشمنان نشان دهيم تا خواب حمله به ايران نيز به ذهن آنها نرسد. معاون اول رييس‌جمهور با تاكيد بر اينكه اقدامات علمي آغاز شده پژوهشگران و نخبگان كشور بايد سيستماتيك شود، ادامه داد: سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ميثاق ملي است و راهبرد آموزش عالي و بخش علمي و فناوري دولت چهاردهم نيز سرمايه‌گذاري، اختصاص بودجه به دانشگاه‌ها و حمايت از صندوق‌هاي نوآوري است تا ظرف سه سال آينده عقب ماندگي‌هاي سند چشم‌انداز به ويژه در بخش فناوري‌هاي پيشرفته جبران شود.
وي تاكيد كرد: هوش مصنوعي نه تنها يك فناوري بلكه يك ابزار است كه بايد در خدمت فناوري‌ها قرار بگيرد و امروز توسعه فناوري‌هاي هوش مصنوعي به يك اجبار و نه انتخاب در كشور تبديل شده است. تجربه سه دهه گذشته نشان داده كه هر زمان تصميم جدي همانند فناوري نانو گرفتيم به هدف‌گذاري‌هاي خود رسيديم و امروز رتبه تك‌رقمي در فناوري نانو در جهان داريم كه مقام معظم رهبري نيز در زمينه هوش مصنوعي تاكيد كردند، بايد جز ۱۰ كشور اول جهان باشيم و اين هدفي عالي و دست يافتني است.
دكتر عارف با تاكيد بر اينكه فرهنگستان‌ها را نهادي مي‌دانيم كه بايد مسووليت هدايت و راهبري علمي و فناوري و ترسيم آينده علمي كشور را به عهده بگيرند، گفت: اولويت حل مشكلات كشور از كوچك‌ترين تا پيشرفته‌ترين مسائل در بخش‌هاي سياسي و اجتماعي در فرهنگستان‌ها تهيه شود و اين فرهنگستان‌ها هستند كه بايد ميدان‌داري كنند. اگر اساتيد برجسته فرهنگستان‌ها به خوبي مديريت شوند و به آنها ميدان داده شود، در حل مشكلات كشور موفق خواهيم بود.
