شانگهاي و استفاده از ظرفيت‌ها
تغيير وضعيت عضويت ايران در شانگهاي، از عضو ناظر به عنوان عضو اصلي، يكي از موفقيت‌هاي حوزه سياست خارجي و بين‌الملل كشور در دوره رياست‌جمهوري شهيد رييسي محسوب مي‌شود.
تغيير وضعيت عضويت ايران در شانگهاي، از عضو ناظر به عنوان عضو اصلي، يكي از موفقيت‌هاي حوزه سياست خارجي و بين‌الملل كشور در دوره رياست‌جمهوري شهيد رييسي محسوب مي‌شود. اما نكته اينجاست كه ما هنوز نتوانسته‌ايم آن‌گونه كه بايد و ممكن است جايگاه خود را به دست آوريم. براي اينكه كشورمان بتواند از اين پيمان‌ها و موافقتنامه‌ها براي توسعه اقتصادي بهره ببرد، لازم است دستگاه ديپلماسي كشورمان پشتيبان و همراه ديپلماسي اقتصادي ما باشد.
ما ديپلماسي اقتصادي فعال و تخصصي نداريم، همين امر موجب حركت كند كشورمان در بهره‌مندي از ظرفيت پيمان‌هاي بين‌المللي مانند شانگهاي شده است. متاسفانه هيات‌هايي كه به كشورهاي خارجي اعزام مي‌شوند، تخصصي نبوده، معمولا فقط سياسي هستند و فعالان اقتصادي و بخش خصوصي در آنها حضور ندارند. اين در حالي است كه اگر مي‌خواهيم از توافقنامه‌هاي بين‌المللي مانند پيمان شانگهاي بهره‌مند شويم، بايد در اين زمينه به‌طور تخصصي كار كنيم، مقررات كشورهاي عضو را بشناسيم و با حضور فعالان اقتصادي در هيات‌هاي اعزامي به كشورهاي عضو بتوانيم با اصول تجارت در اين پيمان‌ها آشنا شويم.
وزارت امور خارجه مي‌تواند با تشكيل هيات‌هاي تخصصي در اين زمينه مسير را هموار كند و با حمايت از بخش خصوصي و فعالان اقتصادي بتوانيم به اندازه ظرفيت واقعي كشور، از پيمان‌هاي بين‌المللي بهره ببريم. البته در اين سال‌ها ميزان تجارت ما با كشورهاي عضو شانگهاي رشد داشته و بيشتر شده، اما نه به اندازه‌اي كه سهم ماست. بايد حركت ما بر مبناي سياست‌هاي مشخص و نقشه راه معين باشد. يعني ما در تعامل اقتصادي با كشورها نقشه راه مشخص نداريم. در حالي بايد بدانيم كدام شركت‌هاي كشور ما مي‌توانند در كشورهاي عضو شانگهاي (يا اوراسيا و بريكس) فعاليت كنند. نيازهاي آنها را بشناسيم و بر مبناي آنچه خود مي‌خواهيم يا آنچه آنها نياز دارند، برنامه‌ريزي كنيم. مساله تخصيص ارز و تك نرخي نشدن ارز از موضوعات جدي است كه در مبادلات تجاري ما آثار منفي دارد. ما بايد برنامه‌ريزي درست داشته باشيم و مشخص باشد كه كدام دستگاه متولي اين برنامه‌ريزي است. سپس كساني كه مي‌توانند در آن بازارها فعال شوند را مشخص كنيم. با تحقق اين موارد مي‌توانيم اميدوار باشيم كه تجارت با كشورهاي عضو پيمان شانگهاي بهبود يابد و از ظرفيت‌هاي موجود به‌رغم تحريم‌ها و محدوديت‌ها بيش از پيش بهره ببريم. پيمان شانگهاي يكي از توافقنامه‌هاي بزرگ و معتبر در دنياست و بايد تلاش كنيم با فراهم كردن تمام مقدمات لازم در اين حوزه گام‌هايي مهم برداريم.
