مسير تازه همكاري تهران با توكيو
در حالي كه تنها چند روز از فعال شدن «مكانيزم ماشه» مي‌گذرد، برگزاري نشست تازه ميان سفير ژاپن و رييس اتاق بازرگاني ايران، نشانه‌اي از تمايل دو كشور به حفظ و بازتعريف روابط اقتصادي در چارچوب‌هاي غيرتحريمي است.
تعادل|
در حالي كه تنها چند روز از فعال شدن «مكانيزم ماشه» مي‌گذرد، برگزاري نشست تازه ميان سفير ژاپن و رييس اتاق بازرگاني ايران، نشانه‌اي از تمايل دو كشور به حفظ و بازتعريف روابط اقتصادي در چارچوب‌هاي غيرتحريمي است. گفت‌وگوهاي تهران-توكيو اين‌بار بيش از آنكه بر نفت و انرژي متمركز باشد، حول فناوري‌هاي نو، آموزش نيروي انساني، سلامت، محيط‌زيست و صنايع دانش‌بنيان شكل گرفته؛ حوزه‌هايي كه مي‌توانند مسير تازه‌اي براي تداوم همكاري ايران و ژاپن در عصر فشارهاي اقتصادي و بازآرايي سياست خارجي ترسيم كنند.
طرح ژاپن براي همكاري اقتصادي با ايران
«تسو كادا تاماكي» سفير ژاپن در تهران در نشستي با رييس اتاق بازرگاني، صنايع، معاون و كشاورزي تهران اظهار داشت: برگزاري اين نشست با فاصله اندك از فعال شدن مكانيزم ماشه، نشانه خوبي است.
وي به تغيير نخست‌وزير، وزير امور خارجه و وزير اقتصاد ژاپن اشاره كرد و افزود: اين تغييرات بسيار مهم است. وزير امور خارجه جديد به ايران سفر داشته و درك بالايي از ايران و خاورميانه دارد؛ از طرفي وزير اقتصاد جديد ژاپن هم در حوزه مذاكرات، توانمند است. همچنين رييس انجمن پارلماني دوستي ژاپن و ايران هم سفرهايي به ايران داشته و نسبت به تعميق روابط ايران و ژاپن علاقه‌مند است.
بنابراين معتقدم مسوولان ژاپن همگي افرادي با توانمندي‌هاي بالا هستند و تيم مستقر ژاپني در ايران نيز در تجارت بين دو كشور ضمن تجربه، ايده‌هاي متنوع و خوبي دارند.
سفير ژاپن در تهران به بخش اقتصادي سفارت ژاپن كه طرحي كوتاه‌مدت براي همكاري بين دو كشور تدوين كرده است، اشاره و تأكيد كرد: ژاپن نسبت به همكاري با ايران روي حوزه‌هاي غيرتحريمي علاقه‌مند است و مي‌توانيم علاوه بر آنها روي تكنولوژي و منابع انساني نيز متمركز شده و سطح روابط را در اين دو بخش گسترش دهيم. از طرفي مي‌دانيم كه ايران در بخش آموزش نيروي انساني و فناوري‌هاي جديد نانوتكنولوژي و هوش مصنوعي بهترين نتايج را در منطقه داشته كه ارزشمند است.
تسو كادا تاماكي مهم‌ترين نكته در كسب‌وكار را حل مشكلات مردم بدون استفاده از مالياتي كه پرداخت مي‌كنند، دانست و افزود: درخواست داريم مهندسان در حوزه فناوري‌هاي نو ايراني به ژاپن بيايند. زمينه‌هاي خوبي براي حضور و فعاليت اين افراد در ژاپن وجود دارد.
صمد حسن‌زاده، رييس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران نيز در اين نشست از آمادگي اتاق ايران براي تقويت سطح مناسبات در همه حوزه‌ها با ژاپن خبر داد و گفت: تحريم‌ها، محدوديت‌هايي براي كشورها در ارتباط با ايران ايجاد كرده است؛ اما باتوجه به سوابق همكاري بين ايران و ژاپن، دو كشور مي‌توانند در تداوم همكاري‌ها روي حوزه‌هايي كه خارج از تحريم‌هاست متمركز شوند.
حسن‌زاده با بيان اين مطلب كه چون ژاپن روي موضوعات سلامت‌محور و سالم‌سازي محيط‌زيست فعاليت‌ها و تجربيات خوبي دارد، مي‌توان در اين بخش‌ها همكاري داشت، افزود: دارو، ساخت بيمارستان و صنعت غذا موضوعات خوبي براي همكاري بين ايران و ژاپن هستند. اتاق ايران برنامه مطالعاتي را انجام داده و با استناد به نتيجه اين مطالعات مي‌توان روي عمق بخشيدن به روابط بين دو كشور فكر كنيم. رييس اتاق ايران، سرمايه‌گذاري مشترك و صادرات در بخش صنعت غذا، آبزيان و محصولات كشاورزي را مورد توجه قرار داد و گفت: ايران از بزرگ‌ترين توليدكنندگان فرش‌هاي اصيل و ارزشمند دنياست كه به دست هنرمندان ايراني بافته شده و در تاروپود آنها از پشم، ابريشم و رنگ‌هاي خاص استفاده مي‌شود كه مقاوم و ماندگارند. البته چند سالي است كه پاكستان، تركيه و هندوستان فرش‌هايي را به نام فرش ايراني توليد مي‌كنند؛ اما اصالت فرش ايراني را ندارند. پس علاقه‌منديم در اين كسب‌وكار با ژاپن همكاري كنيم.
استفاده از خودروهاي ژاپني و علاقه مردم ايران به صنعت خودرو ژاپن نكته ديگري بود كه توسط رييس اتاق ايران مورد توجه قرار گرفت. به اعتقاد او، ايران و ژاپن مي‌توانند در حوزه تأمين قطعات اين خودروها كه در حال حاضر از كشورهاي ديگر و به اسم قطعه ژاپني وارد ايران مي‌شود با يكديگر همكاري كنند.
حسن‌زاده با تأكيد بر اينكه ايران در بخش كشاورزي به فناوري‌هاي جديد نياز دارد، به پيشرفت‌هاي كشور در كشت گلخانه‌اي اشاره كرد و در عين حال كه همكاري مشترك در بخش كشاورزي را پيشنهاد داد، درباره نياز ايران به تجهيزات و قطعات پزشكي توليد ژاپن و اعتمادي كه مردم ايران نسبت به توليدات ژاپني دارند، صحبت كرد.
حسن‌زاده از برنامه‌ريزي ايران براي لايروبي اروندرود در استان خوزستان حدفاصل ايران و عراق سخن گفت و همكاري شركت‌هاي ژاپني در اين بخش را پيشنهاد داد.
حسين سلاح‌ورزي، رييس اتاق مشترك ايران و ژاپن نيز گزارشي از بازديد تيم ايراني از اكسپو اوزاكا و برگزاري نشست‌هايي با شركت‌ها و انجمن‌هاي ژاپني در خلال اين رويداد، ارايه داد.
اين فعال اقتصادي با تأكيد بر اينكه مردم ايران تصوير خوب و مثبتي از ژاپن دارند، گفت: با وجود حاكم بودن شرايط تحريمي، اتاق مشترك ايران و ژاپن در تلاش است روي بخش‌هاي نو تمركز كرده و استفاده از دانش و تجربيات ژاپن در حوزه بهره‌وري و كيفيت، انرژي‌هاي پاك و حوزه توسعه پايدار را در اولويت قرار دهد. در حوزه سلامت نيز باتوجه به توانمندي‌هايي كه وجود دارد، بايد سطح مناسبات را افزايش دهيم. تجهيزات پزشكي ژاپن بسيار باكيفيت و پيشرفته هستند. صنعت دارو ايران نيز شرايط مطلوبي دارد. احداث يك بيمارستان براي كودكان يا بيماران خاص را به عنوان يك پروژه مشترك پيشنهاد مي‌دهيم.
طراحي مدل همكاري بين ايران و ژاپن در بازار دست دوم
در بخش ديگري از اين نشست، يامادا نماينده يك شركت فعال ژاپني فعال در حوزه انرژي با بيان اين مطلب كه شعبه اين شركت ۷۰ سال پيش در ايران راه‌اندازي شده و در بخش نفت، گاز و پتروشيمي فعال است، تأكيد كرد: اين شركت در تجارت بيشترين فعاليت را داشته و به نظر بايد يك مدل جديد تجارت را تعريف كرده و براساس آن همكاري خود را با طرف ايراني ادامه دهد.
يامادا به همكاري در بخش توليد غذا و كشاورزي اشاره كرد و گفت: براي تأمين مواد غذايي به كشاورزان جوان نياز داريم درحالي كه ميانگين سن كشاورزان ايران ۵۰ سال است و اين شرايط بازار محصولات كشاورزي را تحت تأثير قرار مي‌دهد و اجازه نمي‌دهد در بازار بزرگ و قيمت مناسب حضور قابل قبولي داشته باشند. در نتيجه توجيه اقتصادي اين بخش از بين مي‌رود و نسل جوان به ساير حوزه‌ها تمايل پيدا مي‌كنند. البته اين چالش در بيشتر كشورها ديده مي‌شود.
او ادامه داد: ايران و ژاپن مي‌توانند با همكاري هم روي لجستيك محصولات كشاورزي ورود كنند. در مقابل، بخش تكنولوژي و فناوري‌هاي جديد ژاپن دچار كمبود مهندس است، درحالي كه ايران از نظر جامعه مهندسي شرايط خوبي دارد. در اين رابطه نيز امكان همكاري هست. فعاليت مشترك در حوزه فناوري اطلاعات نيز مورد توجه بوده و فقط بايد براي اين منظور يك مدل همكاري طراحي شود.
اين فعال اقتصادي ژاپن با توجه به علاقه مردم اين كشور به فرش ايراني با وجود قيمت بالاي آن، پيشنهاد داد: مركزي با همكاري ايران و ژاپن تأسيس شود كه وظيفه آن تأييد اصالت فرش باشد، چون امروز در بازار دنيا فرش‌هاي بسياري را به اسم فرش ايراني عرضه مي‌كنند كه در واقع تقلبي هستند.
بهرام شكوري، نايب‌رييس اتاق مشترك ايران و ژاپن و فعال معدني، تأسيس مركز نوآوري در اتاق ايران با همكاري اتاق مشترك ايران و ژاپن در حوزه بازاريابي در بخش هوش مصنوعي با همكاري ژاپن را پيشنهاد داد.
وي گفت: مي‌توان از ظرفيت اين مركز در بخش آموزش و تربيت مديران شركت‌هاي ايراني در حوزه هوش مصنوعي در تجارت بهره ببريم؛ از طرفي كارگروه‌هاي مشتركي ايجاد و براي محصولات به ويژه در بخش دانش‌بنيان بازاريابي كنيم.
شكوري در ادامه منابع معدني ايران را ارزشمند ارزيابي كرد و با بيان اينكه ايراني از منظر ذخاير معدني رتبه ۵ دنيا را به خود اختصاص داد است، افزود: ايران در بخش مس، طلا، ليتيوم، سنگ‌هاي تزئيني و... ذخاير خوبي دارد. از طرفي در بخش معدن كليه ماشين‌آلات از برندهاي ژاپني هستند كه عمر متوسط آنها ۲۰ سال است.
پس يكي از اقدامات اين حوزه مي‌تواند نوسازي و تعمير ۱۵ هزار ماشين معدني ايران به كمك قطعات اورجينال ژاپني باشد.
اين فعال اقتصادي از حركت دنيا به سمت سالم‌سازي محيط‌زيست و كاهش كربن صحبت كرد و افزود: با تكنولوژي‌هاي روز دنيا اين امكان وجود دارد كه سطح توليد كربن را كاهش دهيم. در ژاپن هم اقدامات خوبي در اين بخش صورت گرفته است كه قابل انتقال به ايران بوده و بنابراين همكاري روي توليد محصولات سبز را پيشنهاد مي‌كنيم. استفاده از دانش ژاپن در استخراج و استحصال برخي مواد معدني در ايران نيز امكان‌پذير است. اين انتقال دانش و تجربه در راستاي حفظ محيط‌زيست و كاهش كربن بوده و شامل تحريم‌ها نمي‌شود.
