قلب پايتخت در آستانه نوسازي بزرگ
تهران، بار ديگر شاهد اجراي پروژه‌اي بزرگ براي بهسازي و نوسازي دو محور اصلي و تاريخي خود است. محور شرقي-غربي آزادي-انقلاب-دماوند و محور شمالي-جنوبي وليعصر (عج)، اين روزها در مركز توجه شهرداري تهران قرار گرفته‌اند تا با بازطراحي و ساماندهي گسترده، به دو ستون فرهنگي، اجتماعي و شهري جديد در قلب پايتخت تبديل شوند.
تهران، بار ديگر شاهد اجراي پروژه‌اي بزرگ براي بهسازي و نوسازي دو محور اصلي و تاريخي خود است. محور شرقي-غربي آزادي-انقلاب-دماوند و محور شمالي-جنوبي وليعصر (عج)، اين روزها در مركز توجه شهرداري تهران قرار گرفته‌اند تا با بازطراحي و ساماندهي گسترده، به دو ستون فرهنگي، اجتماعي و شهري جديد در قلب پايتخت تبديل شوند.
داود گودرزي، معاون خدمات شهري و محيط زيست شهرداري تهران، در تشريح جزييات اين پروژه گفت: اين محور يكي از مهم‌ترين شريان‌هاي حياتي و تاريخي شهر تهران است كه از ميدان آزادي تا چهارراه تهرانپارس امتداد دارد و با احتساب مسير رفت و برگشت، حدود ۴۰ كيلومتر طول دارد.
به گفته او، محور آزادي-انقلاب-دماوند نه‌تنها قديمي‌ترين معبر پايتخت است، بلكه خاطرات اجتماعي، فرهنگي و سياسي بسياري را در خود جاي داده و همچنان محل برگزاري رويدادها و مراسم‌هاي مختلف است.
گودرزي در ادامه با اشاره به جزييات طرح عنوان كرد: اين محور از ميدان آزادي آغاز شده و تا تهرانپارس ادامه دارد. در اين مسير مناطق ۲، ۱۱، ۱۲ و ۱۳ قرار دارند. براي اجراي دقيق و هماهنگ پروژه، اين مسير به چند بخش تقسيم شده و براي هر بخش مشاور اختصاصي تعيين شده تا از اجراي جزيره‌اي پروژه جلوگيري شود.
از دستورالعمل اجرايي تا بازسازي هويت
طرح بهسازي محور آزادي-انقلاب-دماوند تنها به زيباسازي محدود نمي‌شود. بر اساس دستورالعمل ابلاغ‌شده، اقدامات در اين پروژه شامل بازطراحي پياده‌روها، همسان‌سازي تابلوهاي اصناف، بهسازي جداره‌ها، حذف زوائد بصري، ارتقاي نورپردازي، ايجاد فضاي سبز خطي، نصب مبلمان شهري جديد و استقرار سيستم نوين مديريت پسماند است.
به گزارش ايسنا، گودرزي در اين باره گفت: اين دستورالعمل شامل جزييات مربوط به فعاليت‌ها، قالب‌هاي اجرايي و اهداف طرح است كه مهم‌ترين آنها ايجاد وحدت رويه در طراحي كف‌سازي و مبلمان شهري، ساماندهي جريان پياده‌رو، ارتقاي كيفيت محيط شهري، بهسازي جداره‌ها، حذف زوائد بصري، ارتقاي منظر، بهبود ايمني، نورپردازي و توسعه پوشش گياهي مسير است.
در اين پروژه، يكي از اهداف مهم، ساماندهي فعاليت‌هاي دست‌فروشي نيز هست. گودرزي با اشاره به اين موضوع افزود: همچنين ساماندهي نظام‌مند دست‌فروشان، ايمن‌سازي ايستگاه‌هاي اتوبوس، نوسازي سرپناه‌ها، بهبود روشنايي، بهسازي سازه‌هاي تبليغاتي و فرهنگي و رنگ‌آميزي خطوط عابر پياده از ديگر محورهاي اين طرح است.
قلب فرهنگي پايتخت در مسير بازآفريني
از نكات برجسته طرح جديد، بازطراحي و ساماندهي پلازاي مقابل دانشگاه تهران است؛ جايي كه تاريخ، فرهنگ و سياست سال‌هاست در آن تنيده شده است. گودرزي در اين باره اظهار كرد: يكي از نقاط مهم اين طرح، ساماندهي پلازاي مقابل دانشگاه تهران است. از زمان ثبت دانشگاه به عنوان ميراث ملي تاكنون تغيير محسوسي در اين محدوده ايجاد نشده است. بر اساس طرح جديد، فضاي مقابل دانشگاه بازطراحي و به‌صورت پياده‌محور و فرهنگي بازآفريني خواهد شد.
برنامه‌ريزي‌ها به گونه‌اي انجام شده كه تا خردادماه ۱۴۰۵، بخش عمده اين طرح به اتمام برسد. گودرزي تأكيد كرد: در حال حاضر بخشي از عمليات در مسير خيابان انقلاب (از وليعصر تا ميدان انقلاب) آغاز شده و مناطق مختلف مطابق دستورالعمل ابلاغي مشغول فعاليت هستند.
وليعصر؛ ريه تنفسي و ستون تاريخي شهر
همزمان با نوسازي محور شرقي-غربي، پروژه‌اي مشابه براي خيابان وليعصر (عج)، طولاني‌ترين خيابان خاورميانه نيز آغاز شده است. گودرزي با اشاره به اين محور گفت: محور وليعصر (عج) به طول ۱۸ كيلومتر از ميدان تجريش تا راه‌آهن امتداد دارد و از مناطق ۱، ۳، ۶ و ۱۱ عبور مي‌كند. اين خيابان به‌دليل ويژگي تاريخي، هويت شهري و پوشش سبز منحصربه‌فرد خود، همواره از اولويت‌هاي اصلي مديريت شهري بوده است.
او افزود: هدف اصلي اين طرح، تبديل محور وليعصر به نمونه‌اي از فضاي عمومي پايدار و انسان‌محور است. در اين مسير، ارتقاي كيفيت محيطي، بهبود عملكرد ترافيكي، افزايش ايمني و آسايش شهروندان و حفظ اصالت درختان چنار كه نماد اين خيابان هستند، از اولويت‌هاي اصلي به‌شمار مي‌رود.
چالش‌ها و ابتكارات در اجراي پروژه
يكي از چالش‌هاي كليدي در محور وليعصر، جمع‌آوري و هدايت آب‌هاي سطحي است. گودرزي در اين باره بيان كرد: با توجه به اختلاف ارتفاع حدود ۸۰۰ متري بين شمال و جنوب شهر، يكي از دغدغه‌هاي اصلي مديريت شهري در اين محدوده، جمع‌آوري و هدايت اصولي آب‌هاي سطحي بوده است. طراحي و اجراي شبكه‌هاي زهكشي، هدايت آب‌هاي سطحي به كانال‌هاي مجاور و جلوگيري از آسيب به درختان كهنسال مسير از مهم‌ترين اقدامات اجرايي طرح به شمار مي‌رود.
همچنين، هر دو محور به سكانس‌هاي مجزا تقسيم شده‌اند و براي هر سكانس، مشاور و برنامه اجرايي مجزايي تعريف شده است تا عمليات با نظم و كيفيت بيشتري پيش رود. گودرزي تأكيد كرد: دستورالعمل و شيوه‌نامه اجرايي طرح به مناطق چهارگانه ابلاغ شده تا عمليات با وحدت رويه و هماهنگي كامل پيش برود.
نمادسازي شهري و مشاركت همگاني
گودرزي ضمن اشاره به هماهنگي گسترده ميان دستگاه‌هاي مختلف شهرداري، افزود: تمام فعاليت‌ها با راهبري معاونت خدمات شهري و محيط زيست و با مشاركت سازمان زيباسازي، مناطق چهارگانه و معاونت فني و عمراني در حال انجام است. هدف اين است كه محور وليعصر (عج) و محور آزادي-انقلاب-دماوند تا خرداد ۱۴۰۵ به‌طور كامل بهسازي و به دو محور شاخص، منسجم و هويت‌دار شهري تبديل شوند.
او همچنين با يادآوري حوادث تلخ سال‌هاي گذشته همچون سيل مرداد ۱۳۶۶ گفت: در مردادماه سال ۱۳۶۶ بارندگي شديدي در تهران موجب بروز سيلاب و خسارات سنگيني شد كه جان بيش از ۳۰۰ نفر را گرفت. اكنون با اجراي طرح‌هاي ساماندهي و بهسازي در محورهاي اصلي شهر، موضوع هدايت اصولي آب‌هاي سطحي و جلوگيري از وقوع چنين حوادثي به‌صورت ريشه‌اي در دستور كار قرار گرفته است.
تهرانِ آينده؛ شهري براي انسان‌ها
بازطراحي اين دو محور نه‌تنها به معناي بازسازي فيزيكي خيابان‌هاست، بلكه تلاشي براي بازسازي رابطه شهروندان با فضاهاي شهري، هويت‌هاي محلي و تاريخ تهران است. با اجراي اين پروژه‌ها، تهران مي‌تواند بار ديگر هويت تاريخي و شهري خود را بازبيابد؛ شهري كه به جاي خودرو، انسان در آن محور است.
در پايان، گودرزي با تأكيد بر اهميت هماهنگي و نظارت مستمر گفت: در اجراي اين طرح‌ها، معاونت خدمات شهري مسوول اصلي و هماهنگ‌كننده كل است و معاونت فني و عمراني نيز به عنوان ناظر فني بر عملكرد مناطق و بر روند عمليات آب‌هاي سطحي و عمراني نظارت دارد. مناطق نيز مطابق دستورالعمل و شيوه‌نامه مصوب و ابلاغ‌شده از سوي اين معاونت، فعاليت‌هاي اجرايي را پيش مي‌برند. به نظر مي‌رسد اگر همه‌چيز طبق برنامه پيش برود، خرداد ۱۴۰۵، پايتخت ايران دو محور شاخص شهري خواهد داشت كه نه‌تنها مسيرهاي عبوري، بلكه فضاهاي فرهنگي، اجتماعي و شهري براي شهروندان و گردشگران خواهند بود؛ فضاهايي كه يادآور گذشته‌اند و نويدبخش آينده.
