پوست‌اندازي در نظام مالياتي
در نشستي كم‌سابقه ميان روساي كميسيون‌هاي تخصصي اتاق ايران و رييس سازمان امور مالياتي، فعالان اقتصادي با ادبياتي صريح از «تداوم فشارهاي مالياتي، نبود ثبات در مقررات و بي‌توجهي به مؤديان شفاف» انتقاد و هشدار دادند كه ادامه اين روند، سرمايه‌گذاري را از نفس مي‌اندازد. مطالبه اصلي بخش خصوصي، عبور از «ماليات به عنوان منبع تأمين هزينه‌هاي جاري دولت» به «ماليات به عنوان موتور توسعه و رشد اقتصادي» بود؛ مطالبه‌اي كه اين‌بار با استقبال رييس سازمان امور مالياتي مواجه شد.
تعادل|
در نشستي كم‌سابقه ميان روساي كميسيون‌هاي تخصصي اتاق ايران و رييس سازمان امور مالياتي، فعالان اقتصادي با ادبياتي صريح از «تداوم فشارهاي مالياتي، نبود ثبات در مقررات و بي‌توجهي به مؤديان شفاف» انتقاد و هشدار دادند كه ادامه اين روند، سرمايه‌گذاري را از نفس مي‌اندازد. مطالبه اصلي بخش خصوصي، عبور از «ماليات به عنوان منبع تأمين هزينه‌هاي جاري دولت» به «ماليات به عنوان موتور توسعه و رشد اقتصادي» بود؛ مطالبه‌اي كه اين‌بار با استقبال رييس سازمان امور مالياتي مواجه شد. محمدهادي سبحانيان نه‌تنها بر وجود ايرادات در نظام فعلي ماليات‌ستاني صحه گذاشت، بلكه وعده داد نظام مالياتي «در حال پوست‌اندازي» است و با همراهي بخش خصوصي مي‌تواند به عدالت و شفافيت واقعي نزديك شود.
عبور نظام ماليات‌ستاني از شؤون سنتي
در نشست روساي كميسيون‌هاي تخصصي اتاق ايران كه با حضور رييس سازمان امور مالياتي و تعدادي از معاونان او برگزار شد، ضمن بيان دغدغه‌ها درباره لزوم همراهي بيشتر دولت با فعالان اقتصادي، تعامل بيشتر صاحبان كسب‌وكار با سازمان امور مالياتي و تغيير رويكرد دولت نسبت به روند دريافت ماليات از روشي براي كسب درآمد به ابزاري براي رسيدن به توسعه اقتصادي صحبت شد. صمد حسن‌زاده، رييس اتاق ايران در آغاز با اشاره به شرايط سخت اقتصادي كشور و تداوم فعاليت واحدهاي توليدي حتي در شرايط بحراني اخير،گفت بخش خصوصي همواره مسوولانه عمل كرده و اكنون انتظار دارد دولت نيز در سياستگذاري مالياتي رويكرد حمايتي‌تري اتخاذ كند. او تأكيد كرد كه توليدكنندگان با انباشت محصولات و كاهش تقاضا مواجه‌اند و در عين حال به پرداخت ماليات اعتقاد دارند، اما خواستار درك شرايط و مشاركت دولت در تقويت سرمايه‌گذاري هستند. وي افزود سياست‌هاي مالياتي نبايد به گونه‌اي باشد كه سرمايه‌گذاري را بي‌انگيزه كند و ادامه اين روند فرسودگي تكنولوژيك را در پي خواهد داشت.
در ادامه محمد هادي سبحانيان، رييس سازمان امور مالياتي كشور تحولات نظام مالياتي را بسيار سريع توصيف كرد و از پوست‌اندازي نظام مالياتي كشور خبر داد و گفت: اقدامات سازمان مبتني بر قوانين و مقررات مصوب بوده و طبق زمان‌بندي اعلام شده حركت مي‌كنيم. البته واقفيم كه بايد هماهنك با مؤديان و فعالان اقتصادي جلو برويم.
او درباره نگاه سازمان امور مالياتي به روند دريافت ماليات و پوشش هزينه‌هاي دولت از طريق درآمدهاي مالياتي تأكيد كرد: همآنقدر كه دريافت ماليات و كسب درآمد براي سازمان امور مالياتي مهم است بايد اذعان داشت كه شيوه ماليات‌ستاني هم براي سازمان، اهميت دارد و اعتقاد داريم نبايد به‌گونه‌اي رفتار كنيم كه در نظام اقتصادي كشور، اختلال ايجاد شود. سبحانيان افزود: بايد با همكاري هم نظام ماليات‌ستاني را از شؤون سنتي عبور دهيم. البته مي‌دانيم كه تا حدي سريع حركت مي‌كنيم. از طرفي در مسير تحولات با چالش‌هاي جدي مواجه بوديم و هستيم. بايد اين مسير را با مطالبه‌گري بخش خصوصي طي كنيم. اين همراهي و مطالبه‌گري بايد بيش از اين باشد چون با كمك هم بهتر از پس مشكلات برمي‌آييم. رييس سازمان امور مالياتي تصريح كرد: بدون شك ايراداتي وجود دارد ولي مسير تحول بايد طي شود و به‌روز شويم. در حوزه ارزش‌افزوده تجربيات و دانشي كسب كرديم كه امروز برخي كشورها خواهان آن هستند، اين موضوع بسيار اميدواركننده است. او از ضرورت همراهي بيشتر بخش خصوصي با سازمان امور مالياتي در مسير تحولات صحبت كرد و افزود: هدف اين است كه فعال اقتصادي بدون نگراني از ماليات به فعاليت خود ادامه بدهد. رييس سازمان امور مالياتي تاكيد كرد كه تعامل با فعالان اقتصادي براي سازمان امور مالياتي بسيار مهم است و مي‌خواهيم با همراهي هم، قدرتمند قدم برداريم. پيام باقري، نايب‌رييس اتاق ايران نيز با تقدير از اقدامات سازمان امور مالياتي، ماليات را ابزار توسعه اقتصادي توصيف كرد و گفت مشكل اين است كه امروزه ماليات صرفا براي پوشش هزينه‌هاي جاري دولت اخذ مي‌شود. وي با انتقاد از فشار مالياتي بر فعالان شناسنامه‌دار و بي‌توجهي به فراريان مالياتي، تأكيد كرد اين عدم توازن عدالت مالياتي را كمرنگ كرده است. او همچنين به تغييرات ناگهاني در معافيت مالياتي مناطق محروم مستند به آنچه شهرك‌هاي صنعتي اعلام كردند، اشاره كرد كه موجب بي‌اعتمادي سرمايه‌گذاران شده و خواستار تمركز بر شناسايي كساني شد كه تاكنون ماليات پرداخت نكرده‌اند. نايب‌رييس اتاق ايران از تشكيل كارگروه مشترك با حضور نمايندگان اتاق ايران و سازمان امور مالياتي براي پيگيري دقيق مسائل خبر داد.
روساي كميسيون‌ها چه گفتند؟
در ادامه روساي كميسيون‌هاي تخصصي اتاق ايران، انتظارات و دغدغه‌هاي خود را در حوزه‌هاي مختلف مطرح كردند. محمود تولايي، رييس كميسيون ماليات، كار و تأمين اجتماعي بند «غ» تبصره يك قانون بودجه ۱۴۰۴ را عامل غافلگيري فعالان اقتصادي دانست و گفت طبق اين قانون از اول دي‌ماه جرايمي براي موديان وضع مي‌شود در حالي كه انتظار همراهي بيشتري مي‌رفت. او همچنين عدم پذيرش هزينه‌هاي واقعي به دليل نقص سامانه‌ها، تعيين تكليف هزينه‌هاي انتقال ارز و حمل‌ونقل در شرايط تحريمي و اصلاح ساختار هيات‌هاي حل اختلاف را خواستار شد. احمدرضا فرشچيان، رييس كميسيون واردات با اشاره به شفافيت عملكرد اين حوزه گفت نگاه سازمان امور مالياتي صرفا بر مبناي يك ضريب از اينتاكد است و بايد طرحي نو براي محاسبه ماليات واردات طراحي شود. او تفاوت نرخ ارز در زمان واردات و فروش كالا را مساله‌اي دانست كه در نظام مالياتي لحاظ نمي‌شود. همچنين تأكيد كرد در معاملاتي كه طرف مقابل اعتبار مالياتي ندارد، نمي‌توان فعال اقتصادي را مقصر دانست و سازمان بايد فهرست افراد فاقد اعتبار را اعلام كند. محمد لاهوتي، رييس كميسيون توسعه صادرات غيرنفتي از عدم استرداد به‌موقع ماليات ارزش‌افزوده و حجم بالاي اعتراض به تشخيص‌ها انتقاد كرد و گفت گاهي تا ۹۰ درصد احكام تغيير مي‌كنند كه اين نشان‌دهنده خطاي قابل توجه در فرآيند است. او تعدد سامانه‌ها را چالش‌زا دانست و خواستار دستورالعمل مشخص براي حضور نمايندگان اتاق‌ها در هيات‌ها شد. ابوالفضل روغني، رييس كميسيون صنعت با اشاره به نياز بنگاه‌هاي كوچك و متوسط به آموزش دقيق مالياتي گفت تغيير مداوم مقررات و نبود هماهنگي دستگاه‌ها به فعاليت بنگاه‌ها آسيب مي‌زند. توحيد صدرنژاد، رييس كميسيون استاندارد و محيط زيست نيز به عدم اجراي ماده ۵ قانون ساماندهي پسماندها درباره معافيت مالياتي اشاره كرد و گفت از سال ۱۳۹۹ ماده مربوط به دريافت ماليات اجرا شده اما ماده معافيت ناديده گرفته شده است. رضا رستمي، رييس كميسيون حمل‌ونقل از تناقض در اجراي معافيت ماليات ارزش‌افزوده گفت و خواستار طراحي نظام مالياتي جديدي براي سوق دادن ناوگان به سمت شركت‌محوري شد. احمد آتش‌هوش، رييس كميسيون حقوقي نيز استقلال كارشناسان هيات‌هاي مالياتي و دانش ناكافي برخي قضات در بررسي پرونده‌ها را از چالش‌هاي جدي دانست. مصطفي موسوي، رييس كميسيون گردشگري خواستار اشاره صريح به فعاليت‌هاي گردشگري در ماده ۱۳۲ قانون ماليات شد. آرش نجفي، رييس كميسيون انرژي نيز روند دريافت تضمين از مؤديان براي افزايش اعتبار مالياتي از طريق چك را غيرقانوني عنوان كرد. رشيد عزيزپور، رييس كميسيون صنايع غذايي نيز نبود فهرست رسمي براي كالاهاي آسيب‌زا را مشكل‌ساز دانست، چراكه ماليات بر اساس فهرست تدوين‌نشده اخذ مي‌شود. در بخش پاياني، سبحانيان بار ديگر تأكيد كرد عدالت مالياتي همچنان محقق نشده و راهكار اصلي، هوشمندسازي نظام مالياتي است. او گفت رشد قابل توجهي در ابراز مالياتي به‌دليل افزايش شفافيت رخ داده و تمركز سازمان بر اجراي ماده ۱۶۳ درباره دستگاه‌هاي دولتي بوده كه با حفظ استقلال دنبال شده است. وي افزود استقلال هيات‌هاي حل اختلاف در اولويت قرار دارد و مكاتباتي با قوه‌قضاييه در خصوص حضور قضات مطلع انجام شده است. در ادامه معاونان سازمان امور مالياتي نيز به‌صورت موردي به پرسش‌ها و پيشنهادها پاسخ دادند. جمع‌بندي نشست نشان داد هر دو طرف بر ضرورت همكاري نزديك‌تر، اصلاح رويه‌ها و عبور از نگاه صرفادرآمدي به ماليات براي تحقق توسعه پايدار اقتصادي اتفاق نظر دارند.
هوشمندسازي نظام مالياتي با هدف تحقق عدالت مالياتي
محمد هادي سبحانيان، رييس سازمان امور مالياتي كشور تحولات نظام مالياتي را بسيار سريع توصيف كرد و از پوست‌اندازي نظام مالياتي كشور خبر داد و گفت: اقدامات سازمان مبتني بر قوانين و مقررات مصوب بوده و طبق زمان‌بندي اعلام شده حركت مي‌كنيم. البته واقفيم كه بايد هماهنك با موديان و فعالان اقتصادي جلو برويم. او درباره نگاه سازمان امور مالياتي به روند دريافت ماليات و پوشش هزينه‌هاي دولت از طريق درآمدهاي مالياتي تأكيد كرد: همانقدر كه دريافت ماليات و كسب درآمد براي سازمان امور مالياتي مهم است بايد اذعان داشت كه شيوه ماليات‌ستاني هم براي سازمان، اهميت دارد و اعتقاد داريم نبايد به‌گونه‌اي رفتار كنيم كه در نظام اقتصادي كشور، اختلال ايجاد شود. سبحانيان افزود: بايد با همكاري هم نظام ماليات‌ستاني را از شؤون سنتي عبور دهيم. البته مي‌دانيم كه تا حدي سريع حركت مي‌كنيم. از طرفي در مسير تحولات با چالش‌هاي جدي مواجه بوديم و هستيم. بايد اين مسير را با مطالبه‌گري بخش خصوصي طي كنيم. اين همراهي و مطالبه‌گري بايد بيش از اين باشد چون با كمك هم بهتر از پس مشكلات برمي‌آييم. رييس سازمان امور مالياتي تصريح كرد: بدون شك ايراداتي وجود دارد ولي مسير تحول بايد طي شود و به‌روز شويم. در حوزه ارزش‌افزوده تجربيات و دانشي كسب كرديم كه امروز برخي كشورها خواهان آن هستند، اين موضوع بسيار اميدواركننده است. او از ضرورت همراهي بيشتر بخش خصوصي با سازمان امور مالياتي در مسير تحولات صحبت كرد و افزود: هدف اين است كه فعال اقتصادي بدون نگراني از ماليات به فعاليت خود ادامه دهد. رييس سازمان امور مالياتي خاطرنشان كرد: تعامل با فعالان اقتصادي براي سازمان امور مالياتي بسيار مهم است و مي‌خواهيم با همراهي هم، قدرتمند قدم‌برداريم. سبحانيان در واكنش به آنچه گفته شد تأكيد كرد: معتقديم همچنان عدالت مالياتي محقق نمي‌شود و يكي از راهبردها، سيستمي و هوشمندشدن نظام مالياتي است. اين نظام شكل گرفته هرچند كامل نشده و مسير ادامه دارد. او تصريح كرد: در تلاشيم آسيب‌هايي كه از گذشته وجود داشته را شناسايي و برطرف كنيم. امروز رشد قابل توجهي در ابراز مالياتي در ارزش‌افزوده، مستقيم و … داشتيم چون شفافيت‌ها بالا رفته است. بنابراين برخي خلل‌ها به كمك شفافيت، رفع شده است. از طرفي تمركز اصلي سازمان امور مالياتي در اجراي ماده ۱۶۳، دستگاه‌هاي دولتي بوده و توانستيم با حفظ استقلال گام‌هاي خوبي‌برداريم. رييس سازمان امور مالياتي خاطرنشان كرد: رعايت استقلال در هيات‌هاي حل اختلاف در اولويت سازمان است علاوه بر آن روي حضور قضات مطلع بسيار تأكيد داريم و مكاتبات جدي با دستگاه قضا درباره همين مسائل داشتيم و لازم است هماهنگ با هم اين مطالبات را پيگيري كنيم.
