از نجات اقتصاد به‌شدت بيمار ايران نااميد نيستم
عضو كميسيون اقتصادي مجلس هفتم تاكيد كرد كه نجات اقتصادِ به‌شدت بيمار ايران نااميد نيستم و در حال بررسي و تشريح وضعيت، علائم حياتي و احياي اين بيمار بد حال هستم و براي بهبودي اش راه‌حل دارم.
عضو كميسيون اقتصادي مجلس هفتم تاكيد كرد كه نجات اقتصادِ به‌شدت بيمار ايران نااميد نيستم و در حال بررسي و تشريح وضعيت، علائم حياتي و احياي اين بيمار بد حال هستم و براي بهبودي اش راه‌حل دارم.
محمد خوشچهره به بررسي آثار سياسي، اقتصادي، امنيتي و اجتماعي حذف صفر از پول ملي پرداخت و با اشاره به سابقه حذف صفر از پول ملي كشورها، گفت: كاهش ارزش پول از روش‌هاي تجربه شده جهاني است كه معمولا در پي كاهش‌هاي مزمن انجام مي‌شود. به‌طور مثال پول ملي ايتاليا در دهه ۱۹۷۰ ميلادي كاهش شديدي را تجربه كرد به همين دليل حاكمان اين كشور اقدام به حذف صفر از پول ملي كشورشان كردند، البته خيلي ديگر از كشورها از جمله كشورهاي امريكاي لاتين مثل آرژانتين و ونزئلا و برخي كشورهاي آفريقايي و اروپاي شرقي دچار اپيدمي بي‌ارزش شدن پول ملي شدند. حتي ارزش پول ملي برخي از كشورهاي اروپايي مثل تركيه كه هنوز به اتحاديه اروپا ملحق نشده است يا حتي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا مثل يونان، دچار ضعف ارزش پول ملي شدند و مقامات اين كشورها نيز تصميم به حذف صفر از واحد پول خود گرفتند. مطالعه اين شاخص در ابزار مبادله رسمي يا همان پول ملي كه مناسبات داخلي و خارجي كشورها را شكل مي‌دهد نشان از نوعي بيماري مزمن در اين اقتصادهاست.
استاد بازنشسته دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: پول ملي مقوله به‌شدت مهمي است كه قوام و دوام يك نظام سياسي را نشان مي‌دهد. قوام و دوام پول ملي يك نظام سياسي از اقتصاد شروع مي‌شود و حوزه‌هاي اجتماعي، سياسي حتي امنيتي را هم درگير مي‌كند به بيان ديگر پول بي‌ارزش در انتهاي جدول و پول پر قدرت در ابتداي جدول ارزش پولي كشورها قرار دارد. اين مساله به خودي خود يكي از عوامل دفع يا جذب سياسي، اقتصادي، اجتماعي و مهاجرتي است يعني پول ملي تا اين حد بر مناسبات مختلف كشورها اثرگذار است.
عضو كميسيون اقتصادي مجلس هفتم به اين شاخص كمتر توجه مي‌شود كه افزايش نرخ مهاجرت صرفا يك امر سياسي، فرهنگي يا اقتصادي نيست، بلكه طبق مطالعات طولاني مدت داخلي و خارجيم اين مساله ارتباط بسيار تگاتنگي با قدرت يا ضعف پول ملي دارد. پول ملي ستون محكم قوام و دوامِ مصالح و منافع ملي است. ترامپ هم در رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري بارها بر قدرتمندتر كردن پول امريكا تاكيد كرد و توانست نظر موافق راي‌دهندگان را جلب كند.
خوشچهره گفت: اگرچه موضوع صحبتم بررسي آثار حذف صفر از پول ملي است اما دلم نيامد درباره عمق تاثير مناسبات پول ملي كه خيلي مهم است، صحبت نكنم. قاطبه افراد هر جامعه‌اي در كنار علايق شخصي در انتخاب شغل، ميزان درآمد و حقوق و دستمزدي كه مي‌توانند از شغل محبوب‌شان كسب كنند را ملاك قرار دادند تا سرنوشت، زندگي و آينده خود را بر اساس سطح رفاهي كه با اين درآمد به دست مي‌آورند، بسازند، بنابراين پول ملي اساس تصميم‌گيري‌هاست. اينكه ارزش پول ملي يك دفعه كاهش پيدا مي‌كند، افراد و خانواده‌ها به سرعت متوجه ضعيف شدن بنيه اقتصادي‌شان مي‌شوند.
استاد بازنشسته دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران افزود: جامعه هدف در كشورهايي مثل اتحاديه جماهير شوروي، نظام پرولتاريا يا در نظام سرمايه‌داري، اقتصاد كلاسيك و نئوكلاسيك و الان هم نئوليبراليسم اقتصادي، سرمايه و سرمايه‌دار است. آنان معتقدند سرمايه‌گذار و سرمايه‌دار با پول‌شان فرصتهاي اقتصادي به وجود مي‌آورند و با اين كار شغل، درآمد، رشد و پيشرفت براي مردم، دولت و كشور مي‌سازند.
وي يادآور شد: در نظام جمهوري اسلامي صاحب قانون اساسي مترقي هستيم كه در اقتصادش اصول قابل دفاع و خوبي دارد. اين اصول وظايفي چون تامين رفاه و معيشت، ايجاد سرپناه و مسكن، سلامت، بهداشت و آموزش عمومي و همگاني را جزئي از وظايف دولت تعيين كرده است، اما آن طور كه بايد و شايد اجرايي و عملياتي نشده است. براي عملياتي شدن اين مساله دولت‌ها بايد به اين اصول باور داشته باشند. استاد بازنشسته دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: قانون اساسي اقتصاد ايران را نه دولتي و نه آزاد گفته، بلكه بهترين مدل اقتصاد را اقتصاد دولت – بازار دانسته است كه اين مدل اقتصادي در اكثر كشورهاي جهان وجود دارد. در اين مدل اقتصادي هم دولت در اقتصاد فعال است و هم بازار و مردم منتها نسبت هر كدام متفاوت است مثل اقتصاد فعلي امريكا. ترامپ با نگاه به مصالح و منافع ملي، واردات كالاهاي مصرفي چين به بازار امريكا را با وضع ماليات‌هاي بالا ممنوع كرد. در حالي كه كالاي ارزان قيمت چيني رفاه مردم با درآمد ضعيف يا متوسط امريكا را بالا مي‌برد اما دولت فدرال امريكا در سطح كلان به اشتغال و درآمد كلان امريكا توجه دارد. اين بحث، بحث پيچيده‌اي است اما كل آن به قدرت و ضعف پول ملي مربوط است.
عضو كميسيون اقتصادي مجلس هفتم خاطرنشان كرد: نظام جمهوري اسلامي كه مدعي رفع محروميت و استضعاف است به دليل ضعف در درك، بينش و مديريت دولت‌هايش موجب كاهش ارزش پول ملي و افزايش دامنه فقر و محروميت شده است. ضعيف شدن ارزش پول ملي به ضعيف شدن نظام اقتصادي و فقير شدن اقشار حقوق‌بگير منجر مي‌شود.ضعف شهرداريها، وزارت مسكن و شهرسازي و دولت در مهار سوداگري و دلالي، خريد و اجاره خانه و رها كردن بخش مسكن و رويايي شدن خريد خانه موجب كاهش قدرت اقتصادي كاركنان و بازنشستگان شد.
خوش چهره متذكر شد: در نظام‌هاي سياسي جهان بهترين نظام نظامي است كه نهايتا دو درصد فقير داشته باشد. تمركز مسوولان در اين نظام‌ها روي درآمدهاي مياني است كه شامل ۶-۷ دهك است. در اين نظام‌ها سهم طبقه سرمايه‌دار يك و نيم درصد در نظر گرفته مي‌شود كه در اين طبقه معمولا سرمايه‌داران افسانه‌اي نيز رقم كوچك‌تري را به خود اختصاص مي‌دهند. الان امريكا اينطور است.
وي گفت: طي سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران به دلايل مختلف سياسي، اقتصادي و تحريمي دهكهاي متوسط اقتصادي مرتبا كم و كمتر شدند و بر جامعه فقرا افزوده شد. در حال حاضر سهم دهكهاي ضعيف به پنج دهك افزايش يافته و گروه‌هاي مياني درآمدي تقريبا از بين رفته‌اند. دولت‌ها در نظام جمهوري اسلامي مرتبا گفته‌اند معاش و معيشت مردم مهم است در صورتي كه توجه نكردند قبل از معيشت، درآمد و حفظ ارزش پول ملي مهم‌تر است. در شرايطي كه با يك تصميم، دهك هاي زيادي از مردم فقير مي‌شوند، پرداخت سبد كالايي چه كمكي مي‌كند؟ اين تفكر نشان از عدم درك صحيح مباني درست اقتصادي و اضمحلال نظام تصميم‌گيري دارد به بيان روشن‌تر امروز ايران علاوه بر نزاع‌هاي امنيتي و نظامي با دنياي سلطه، در حوزه‌هاي اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي ضعف دارد و اين حوزه‌ها رها هستند و از اين بخش‌ها نيز آسيب‌هاي جدي خورده است.
عضو كميسيون اقتصادي مجلس هفتم يادآور شد: بنده جزو كارشناسان و اساتيدي هستم كه از نجات اقتصادِ به‌شدت بيمار ايران نااميد نيستم و در حال بررسي و تشريح وضعيت، علائم حياتي و احياي اين بيمار بد حال هستم و براي بهبوديش راه‌حل دارم. راننده ماشينِ اقتصادِ ملي ايران به دليل تصادفي كه در سراشيبي كرده از ماشين به بيرون پرت شده و همه اندام‌هايش به‌شدت آسيب ديده و داد و فريادش بلند است. اكنون نيازمند گروه امدادي مبرز و متبحري است كه به سرعت به محل حادثه برود و علائم حياتي بيمار را چك كند كه آيا ضربان قلب و نبض دارد و براي كاهش خون‌ريزي، ضربان قلب را كاهش مي‌دهد؟ اگر گروه امداد وارد نباشد و در تشخيص علائم حياتي عاجز باشد، صرفا به علائم ظاهري و داد و فرياد بيمار توجه مي‌كند و به اقدامات ساده و پيش‌پا افتاده بسنده مي‌كند در حالي كه علائم حياتي بيمار در بدترين حالت است و هر لحظه ممكن است در محل حادثه يا در ميانه راه تا رسيدن به بيمارستان جانش را از دست بدهد. پول ملي، همان شريان حياتي است.
