فرصتهاي بازار سنگ براي ايران
در يكسال اخير هر چه جلوتر آمدهايم، كار براي فعالان اقتصادي سختتر شده است. شرايط باثباتي در كشور وجود ندارد، بهويژه با فعال شدن مكانيسم ماشه كه به نظر من تاثير رواني آن بيش از تاثير اجرايياش است.

در يكسال اخير هر چه جلوتر آمدهايم، كار براي فعالان اقتصادي سختتر شده است. شرايط باثباتي در كشور وجود ندارد، بهويژه با فعال شدن مكانيسم ماشه كه به نظر من تاثير رواني آن بيش از تاثير اجرايياش است. فعالان اقتصادي ياد گرفتهاند چطور در شرايط سخت كار كنند؛ اما انتظار دارند دولت به راهكارهاي بخش خصوصي توجه كند، نه اينكه فقط به عنوان يك مشاور شنونده ظاهر شود و هيچ اقدام عملي صورت ندهد. بخشي از ضعف عملكرد بخش خصوصي در سالهاي گذشته به نبود حمايتهاي دولتي بازميگردد. از بخش معدن گرفته تا فرآوري و صادرات، نگاه دولت نبايد فقط درآمدي باشد. زماني صادركنندگان مورد تشويق قرار ميگرفتند؛ اما امروز نهتنها مشوقي وجود ندارد، بلكه صادركننده جريمه و مشمول عوارض ميشود. اين رويكرد موجب شده توليدكننده انگيزه صادرات نداشته باشد و بازگشت ارز با دشواري روبهرو شود.
سياستهاي ارزي فعلي يكي از موانع جدي فعاليت توليدكنندگان و صادركنندگان است، چراكه با وجود ايجاد تالار دوم براي عرضه ارز، هنوز فاصله زيادي با نرخ بازار آزاد وجود دارد. اگر دولت بتواند بخشي از راهكارهاي بخش خصوصي را اجرا كند، ميتوان اميدوار بود كه فضاي توليد و صادرات بهبود يابد. بخش خصوصي آمادگي دارد كه نقش خود را به خوبي ايفا كند، به شرط آنكه دولت فضاي لازم را فراهم آورد. در حوزه سنگ، زماني ايران جايگاه چهارم جهان را داشت؛ اما امروز تركيه جاي ما را گرفته است. ايران از نظر ذخاير و تنوع سنگ ساختماني ظرفيت بسيار بالايي دارد، بهويژه استان خراسان رضوي كه يكي از قطبهاي اصلي اين صنعت است. با اين حال، تحريمها مانع ورود ماشينآلات بهروز و فناوريهاي نو شدهاند و اين مساله كيفيت فرآوري و ارزش افزوده را كاهش داده است.
اگر ميخواهيم از ارزش افزوده واقعي برخوردار شويم، بايد تا پايان زنجيره توليد حركت كنيم. حضور در نمايشگاههاي خارجي و ارتباط فعال با بازارهاي منطقهاي، از جمله عربستان اهميت زيادي دارد. هرچند حتي براي حضور در نمايشگاه سنگ ساختماني عربستان هم نتوانستيم رواديد بگيريم، در حالي كه ايجاد اين ارتباطات در گام اول بر عهده دولت است. ما از استان خراسان قصد اعزام هيات اقتصادي داشتيم؛ به دليل مشكلات رواديد موفق نشديم. دولت بايد نگاه خود را در اين حوزه تغيير دهد؛ با اين نوع حكمراني، ظرفيتهاي كشور به درستي استفاده نميشود. دولت نبايد نگاه درآمدي به حقوق دولتي معادن داشته باشد. بايد بين معادن بزرگ و كوچك تفاوت قائل شد. اكنون بسياري از معادن كوچكمقياس، دلاري استخراج ميكنند؛ اما ريالي ميفروشند و اين تناسب ندارد. اگر دولت رفتار و سياست خود را در اين زمينه اصلاح كند، بسياري از معادن ميتوانند فعالتر شوند. در گذشته صادركنندگان مورد تشويق قرار ميگرفتند؛ اما امروز بايد براي صادرات عوارض پرداخت كنند. اين روند بايد متوقف شود. اگر اجازه دهند ارز حاصل از صادرات آزادانه به كشور بازگردد و در بازار داخلي به فروش برسد، نرخ ارز بهطور طبيعي كاهش مييابد. به نظر من علت اصلي افزايش نرخ ارز، سياستهاي اشتباه بانك مركزي است. اينكه صادركننده را مجبور كنند ارز خود را به نرخ دستوري عرضه كند، راهكار درستي نيست.
