ريسك‌ها از قبل بلعيده شدند
فارس| بررسي شاخص‌ها و نسبت‌هاي ارزش‌گذاري نشان مي‌دهد بورس تهران در هفته‌هاي اخير در يكي از كم‌سابقه‌ترين سطوح تاريخي خود قرار گرفته است. بسياري از ريسك‌هاي سيستماتيك از پيش در قيمت‌ها منعكس شده و بخش بزرگي از سهام شناور عملاً از گردونه معاملات خارج شده است.بازار سرمايه ايران در نيمه دوم سال ۱۴۰۴ در حالي وارد فاز صعودي شده كه شاخص كل بورس دوباره به قله ۲.۷ ميليون واحدي بازگشته است.
فارس| بررسي شاخص‌ها و نسبت‌هاي ارزش‌گذاري نشان مي‌دهد بورس تهران در هفته‌هاي اخير در يكي از كم‌سابقه‌ترين سطوح تاريخي خود قرار گرفته است. بسياري از ريسك‌هاي سيستماتيك از پيش در قيمت‌ها منعكس شده و بخش بزرگي از سهام شناور عملاً از گردونه معاملات خارج شده است.بازار سرمايه ايران در نيمه دوم سال ۱۴۰۴ در حالي وارد فاز صعودي شده كه شاخص كل بورس دوباره به قله ۲.۷ ميليون واحدي بازگشته است.يعني در دو هفته گذشته بیش از ۲۰۰ هزار واحد رشد كرد. البته بازار در دو روز پاياني هفته جاري با افت همراه شد كه بخشي از اين رشد، پس گرفته شد.شاخص كل هم‌وزن نيز كه معيار دقيق‌تري از وضعيت كلي شركت‌هاست، در همين مدت حدود ۳۰ درصد رشد داشته است. اين اعداد نشان مي‌دهد نه‌فقط سهام دلاري بلكه سهام كوچك و متوسط نيز در كف تاريخي خود قرار گرفته‌اند.تحريم‌هاي خارجي، جنگ منطقه‌اي، سياست‌هاي قيمت‌گذاري دستوري، فشارهاي وزارتخانه‌هاي غيراقتصادي و نرخ بهره ۳۶ درصدي، مجموعه‌اي از ريسك‌هايي هستند كه در سال گذشته و در نيمه اول سال جاري بارها بر بازار سرمايه سايه انداختند.با اين حال، تحليل نسبت P/E فوروارد بازار (ميانگين ۵.۲ واحد) نشان مي‌دهد اين ريسك‌ها تا حد زيادي در قيمت‌ها منعكس شده‌اند. مقايسه تاريخي نشان مي‌دهد بورس اكنون در يكي از پايين‌ترين سطوح ارزش‌گذاري ۱۵ سال اخير خود قرار دارد.طبق داده‌هاي كدال و گزارش‌هاي معاملاتي، طي شش ماه گذشته بيش از ۵۰ هزار ميليارد تومان از ارزش سهام شناور آزاد عملاً از گردش معاملات خارج شده است.بخش عمده‌اي از اين قفل‌شدگي ناشي از افت اعتماد سرمايه‌گذاران حقيقي و مهاجرت نقدينگي به بازارهاي موازي نظير طلا و دلار بوده است. اين پديده عمق بازار را كاهش داده و نوسان‌پذيري را افزايش داده است؛ چراكه حجم عرضه و تقاضا به‌شدت محدود شده است.يكي از اصلي‌ترين چالش‌ها براي شركت‌هاي صادرات‌محور، فاصله ميان نرخ ارز نيما (ميانگين ۷۰ هزار تومان) و نرخ بازار آزاد (حوالي ۱۱۰ هزار تومان) است. اين شكاف حدود ۳۵ درصدي موجب شده سودآوري شركت‌ها به‌ويژه در صنايع فولاد، پتروشيمي و معدني به‌طور مصنوعي كاهش يابد. در عمل، بسياري از شركت‌هاي كوچك مجبورند بخشي از فروش‌هاي ارزي خود را با نرخ‌هاي توافقي نزديك‌تر به دلار آزاد انجام دهند، اما ثبت مالي در سامانه نيما، سودآوري اسمي آنها را كمتر از واقعيت نشان مي‌دهد.با وجود تمام اين ملاحظات، پيش‌بيني قطعي از مسير آتي بازار دشوار است.
تجربه نشان مي‌دهد در دوره‌هايي كه نسبت ارزش بازار به نقدينگي (Market Cap/M2) به سطوح حداقلي مي‌رسد، بورس در ميان‌مدت پتانسيل رشد سريع را پيدا مي‌كند.اكنون اين نسبت كمتر از ۲۰ درصد است كه در مقايسه با ميانگين تاريخي (۲۷ تا ۳۰ درصد) سطح پاييني محسوب مي‌شود. بنابراين، اگر سياست‌گذار به بازنگري جدي در سياست‌هاي خود اقدام كند، مي‌توان انتظار داشت بخشي از اعتماد از دست رفته بازگردد و بازار از كف قيمتي فاصله بگيرد.حميد گنج‌خاني، تحليلگر ارشد بازار سرمايه گفت: با توجه به افت اخير شاخص‌ها، بورس همچنان جذاب است. افت‌هاي اخير باعث شده بسياري از سهم‌ها به كمترين سطح ارزش‌گذاري ۱۵ سال گذشته برسند. ميانگين نسبت P/E بازار حدود ۵ واحد است؛ اين يعني سرمايه‌گذار مي‌تواند در كمتر از ۵ سال اصل سرمايه خود را از سود عملياتي شركت‌ها بازپس گيرد، حتي اگر هيچ رشدي هم در سودآوري رخ ندهد. وی ادامه داد: ولي ريسك‌هاي سياسي و اقتصادي همچنان پابرجاست. بخش عمده‌اي از اين ريسك‌ها «پيش‌خور» شده‌اند.
