اولين قدم براي اعتمادسازي در بازار
بازار سهام اولين هفته مهرماه را با بازدهي مثبت و قابل توجه تجربه كرد و توانست تا حدودي اميد را به معاملات خود بازگرداند. با شروع هفته جاري نيز به واسطه سيگنال‌هاي نسبتا مثبت ارايه شده بازار سهام توانست رخت سبز بر تن كند و شرايط نسبتا قابل قبولي را پشت سر بگذارد.
بازار سهام اولين هفته مهرماه را با بازدهي مثبت و قابل توجه تجربه كرد و توانست تا حدودي اميد را به معاملات خود بازگرداند. با شروع هفته جاري نيز به واسطه سيگنال‌هاي نسبتا مثبت ارايه شده بازار سهام توانست رخت سبز بر تن كند و شرايط نسبتا قابل قبولي را پشت سر بگذارد.
يكي از سيگنال‌هاي مثبت مربوط به فرابورس است كه قرار شد سازوكار تازه «حجم مبناي پويا» براي سهام بازار پايه تعريف شود. در مدل جديد كه از ۱۹ مهرماه اعمال مي‌شود، معيار اصلي، شناوري آزاد سهم و رفتار معاملاتي آن است. بر اساس اين فرمول سه حالت براي تعيين حجم مبنا وجود دارد و به شرح زير است:
سهام پرمعامله: اگر ميانگين روزانه معاملات سهم در يك ماه اخير بيش از سرانه روزانه سهام شناور آن باشد، آن سهم پرمعامله تلقي شده و حجم مبنا «يك» در نظر گرفته مي‌شود.
سهام كم‌معامله با نوسان كم: اگر براساس معيار ذكر شده سهم پرمعامله نباشد و نوسان ماهانه آن قابل توجه نباشد، حجم مبناي آن هم «يك» خواهد بود.
سهام كم‌معامله با نوسان بالا: در حالتي كه سهام بر اساس معيار ياد شده كم معامله بوده اما نوسان آن قابل ملاحظه است، حجم مبنا طبق فرمول مشخص‌شده در اطلاعيه حجم مبناي پويا محاسبه مي‌شود.
شهير محمدنيا، كارشناس بازارسرمايه نوشت: «پيش از اين حجم مبناي سهام بازار پايه بر اساس سرمايه پايه شركت تعيين مي‌شد كه موجب شده بود در نمادهاي داراي سرمايه بزرگ اما شناوري پايين، حجم مبنا با واقعيت معاملات سهم فاصله داشته باشد. در مدل جديد كه از ۱۹ مهرماه اعمال مي‌شود معيار اصلي، شناوري آزاد سهم و رفتار معاملاتي آن است، بر اساس اين فرمول سه حالت براي تعيين حجم مبنا وجود دارد كه به اين شرح است.
سهام پرمعامله اين طور است كه اگر ميانگين روزانه معاملات سهم در يك ماه اخير بيش از سرانه روزانه سهام شناور آن باشد، آن سهم پرمعامله تلقي شده و حجم مبنا «يك» در نظر گرفته مي‌شود. براي سهام كم‌معامله با نوسان كم اينگونه است كه اگر براساس معيار ذكر شده سهم پرمعامله نباشد و نوسان ماهانه آن قابل توجه نباشد، حجم مبناي آن هم «يك» خواهد بود. همچنين در سهام كم‌معامله با نوسان بالابه اين شكل خواهد بود كه در حالتي كه سهام بر اساس معيار ياد شده كم معامله بوده اما نوسان آن قابل ملاحظه است، حجم مبنا طبق فرمول مشخص‌شده در اطلاعيه حجم مبناي پويا محاسبه مي‌شود.
با رويكرد جديد، سهم‌هاي پرمعامله يا كم‌نوسان عملا بدون محدوديت حجم مبنا معامله مي‌شوند، حجم مبنا در خصوص سهامي اعمال خواهد شد كه با حجم معاملات پايين به نسبت شناوري، نوسان يك ماهه منفي يا مثبت قابل توجهي داشته‌اند.در فرمول حجم مبنا كه در خصوص شركت‌هاي كم‌معامله و پرنوسان اعمال خواهد شد، دو معيار اصلي وجود خواهد داشت كه با كمك دو ضريب تعديل مي‌شود و شامل ميانگين روزانه حجم معاملات در يك ماه اخير و سرانه روزانه سهام شناور است. در صورتي كه حجم معاملات در ۳ ماه اخير افزايش داشته باشد ضريب مدنظر در فرمول كاهش يافته و عدد حجم مبنا كمتر خواهد شد. در همين حال افزايش نوسانات سهام موجب افزايش ضريب و افزايش عدد حجم مبنا خواهد شد.اين موضوع موجب كشف قيمت دقيق‌تر، جلوگيري از نوسان‌هاي غيرواقعي و ارتقاي نقدشوندگي در بازار پايه است، در واقع حجم مبنا فقط براي شركت‌هايي اعمال خواهد شد كه با حجم پايين معاملات، نوسان قابل توجهي داشته باشند.»به نظر ميرسد كه همين موضوع بتواند روي كليت بازار سهام تاثير مثبت داشته باشد و به نوعي اعتماد سهامداران را نسبت به بازار جلب كند. تغيير روند و تصميمات جديد مي‌تواند روند اعتمادسازي در بازار سهام را تقويت سازد و به نوعي بازار سهام با اخبار جديد مي‌تواند در روند اعتمادسازي قدم بردارد.
بازار از دريچه معاملات
در اولين روز كاري هفته يعني شنبه 12 مهر 1404، شاخص‌هاي بازار سرمايه روند افزايشي داشتند. در اين روز شاخص كل بورس تهران با افزايش 64 هزار و 848 واحدي معادل 2.38 درصدي نسبت به معاملات روز چهارشنبه مواجه شد و در پايان معاملات روي عدد 2 ميليون و 793 هزار واحدي ايستاد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز 14 هزار و 463 واحد معادل 1.8 درصد نسبت به معاملات روز اخير افزايش يافت و در جايگاه 817 هزار و 548 واحدي ايستاد. درسوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 314 واحد رشد را ثبت نمود تا به عدد 24 هزار و 784 واحدي برسد.
نمادهاي فارس و فملي با مجموع ۱۵ هزار واحد، بيشترين تأثير را در رشد شاخص كل داشتند.نمادهاي پرتراكنش معاملات روز اخير نيز وبملت و فملي با مجموع ارزش ۲۴۰ ميليارد تومان و خودرو و خساپا با مجموع ارزش ۹۰ ميليارد تومان بودند.ارزش بورس تهران در سقف كانال ۸.۳ هزار همت ايستاد. ارزش معاملات ۴۴.۵ همت و معاملات خُرد حدود ۶.۳ همت بود. خالص پول حقيقي ورودي به بازار در معاملات روز شنبه ۱۲۳۶ ميليارد تومان و به صندوق‌هاي سهامي ۹۵۰.۶ ميليارد تومان بود اما از صندوق‌هاي درآمد ثابت ۱۶۷۵.۸ ميليارد تومان سرمايه حقيقي‌ها خارج شد.مجموع ورود پول حقيقي به پنج گروه فلزات اساسي، بانك‌ها، شيميايي، فرآورده نفتي و صنايع چند رشته (به عنوان پُرمخاب‌ترين صنايع براي سرمايه‌گذاران حقيقي) ۷۲۶.۲ ميليارد تومان بود.در ميان صندوق‌ها نيز بيشترين حجم معاملات به صندوق‌هاي درآمد ثابت اختصاص داشت كه عمدتا با خروج پول حقيقي‌ها مواجه شدند. از ميان 704 نماد بازار سرمايه در اين روز 592نماد مثبت و 84 نماد نيز منفي بودند. همچنين 431 نماد معادل 60 درصد نمادها در صف خريد و 53 نماد معادل 7 درصد نمادها در صف فروش قرار داشتند. طي روز شنبه بيشترين ارزش بازار مثبت نيز به صنايع حفاري، فعاليت مرتبط با اوراق بهادار، توليد فلزات گرانبهاي غيراهن، فرآورده‌هاي نفتي، پيمانكاري صنعتي، بنادر و كشتيراني، خودرو، بانك‌ها و موسسات اعتباري، چاپ و نشر، توليد كود و تركيبات نيتروژن، شيرينيجات، نوشيدني، سرمايه‌گذاري، ساير محصولات كاني غيرفلزي، محصولات كشاورزي، سيمان، آهك و گچ، آهن و فولاد، زغال سنگ و ماشين آلات الكتريكي بيشترين ارزش بازار مثبت را تجربه كردند. نماد ارزش در ميان صندوق‌هاي سهامي رشد ۲.۸۸ درصدي در ارزش يونيت‌هاي سرمايه‌گذاري را كسب كرد. چند نماد مربوط به صندوق‌هاي اهرمي حدود چهار درصد و دو صندوق دارايكم و پالايشي‌يكم نيز رشد سه درصدي را در ارزش واحدهاي سرمايه‌گذاري‌شان داشتند.صندوق‌هاي طلا و سكه نيز كمتر از ۲ درصد افت ارزش يونيت داشتند. در تالار معاملات نفت و فرآورده‌هاي نفتي بورس انرژي، ۱۰ ميليون ليتر گازوئيل عرضه، اما بيش ۱.۱ ميليون ليتر آن به ارزش هر ليتر ۳۷ هزار تومان فروخته شد. قيمت سكه نيز در بورس كالا روز شنبه به‌طور متوسط يك درصد منفي شد و بين ۱۱۳ ميليون و ۴۰۸ هزار تومان تا ۱۱۳ ميليون و ۵۷۸ هزار تومان به فروش رسيد.
