شيوع اختلال شخصيت نمايشي در ميان زنان سه برابر مردان است

مديركل دفتر سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت، با اشاره به ويژگي‌هاي اختلال شخصيت نمايشي گفت: ويژگي اختلال شخصيت نمايشي اين است كه فرد به صورت افراطي مايل است از طريق ظاهرش ديده شود و موارد ديگر كه باعث ارتقاي پيشرفت و رشد انسان مي‌شود را فراموش مي‌كند و منجر به اختلال واضح در عملكرد او مي‌شود. محمدرضا شالبافان درباره اختلال شخصيت نمايشي توضيح داد و به ايلنا گفت: اختلال شخصيت نمايشي يكي از اختلالات تقسيم‌بندي شده شخصيت، توسط DSM يا همان راهنماي تشخيص سلامت رواني است كه انجمن روانپزشكان امريكا (APA) حدودا ۱۰ تا ۱۵ سال يك‌بار ارايه مي‌دهند. ويژگي محوري افراد درگير اين اختلال، اين است كه بسيار مايل هستند توسط ديگران ديده شوند، مورد توجه جدي قرار بگيرند و براي ديگران جذاب باشند.  وي ادامه داد: اين اختلال هم ميان زنان و هم مردان ديده مي‌شود. مطالعات و منابع جهاني مي‌گويند كه در زنان حدود سه برابر است. در كشور ما با توجه به اينكه آمار دقيقي در خصوص شيوع اختلالات شخصيت نداريم، از اين رو نمي‌توانيم درباره ميزان شيوع اختلال شخصيت نمايشي نيز آمار دقيقي ارايه كنيم.  او اشاره كرد: اما به نظر مي‌رسد كه در همه جوامع، اختلال شخصيت نمايشي شيوع بيشتري در ميان زنان دارد. شايد بخشي از اين امر ناشي از آن باشد كه ماهيت تعريف اين اختلال بيشتر از جنس علائم زنانه است و اسمي كه اين اختلال در متون علمي دارد كاملا برگرفته از يك اصطلاح زنانه است و شايد به اين دليل گفته مي‌شود كه اين اختلال در زنان بيشتر ديده مي‌شود. 

وي در پاسخ به اين سوال كه آيا شبكه‌هاي اجتماعي مي‌توانند به بروز يا نمايش علائم اختلال شخصيت نمايشي كمك كنند؟ گفت: به نظر مي‌رسد اين پيش‌فرض مي‌تواند درست باشد، چرا كه افراد با اختلال شخصيت نمايشي نياز دارند كه بيشتر ديده شوند و به خصوص كه مساله ديده شدن آنها بيشتر ظاهري است. درباره ظاهرشان نيازمند اين هستند كه ديگران با توجه ويژه‌اي به آنها نگاه كنند. 

   ميل به ديده شدن دليل اختلال شخصيت نمايشي نيست

شالبافان افزود: در زمان قديم كه فضاي رسانه‌اي محدود بود و عملا رسانه‌هاي مجازي وجود نداشتند، فعاليت افراد نيز محدود به محيط اطراف و دوستانشان بود. اما اين روزها هر كسي در هر گوشه‌اي از جهان مي‌تواند با داشتن يك تلفن همراه در فضاي مجازي ديده شود توسط ديگران، كه لزوما هم بد نيست. يعني اين درست نيست كه مطرح شود هر كسي كه مايل است ديده شود، مبتلا به اين اختلال شخصيت نمايشي است. خير، اينگونه نيست.  او با اشاره به علائم اختلال شخصيت نمايشي، بيان كرد: ويژگي اختلال شخصيت نمايشي اين است كه به صورت افراطي فرد مايل است از طريق ظاهرش ديده شود و موارد ديگر كه باعث ارتقاي پيشرفت و رشد انسان مي‌شود را فراموش مي‌كند و منجر به اختلال واضح در عملكرد فرد مي‌شود.  وي اضافه كرد: براي مثال، فرد آنقدر درگير چنين رفتارهايي باشد كه عملاً خيلي اوقات نتواند يك زندگي تشكيل دهد يا روابط پايداري داشته باشد. همچنين نتواند حتي اشتغال مناسبي داشته باشد و در محيط كار و امثالهم به مشكل برمي‌خورد. از طرف ديگر فرد نمي‌تواند آن‌طور كه بايد فعاليت‌هاي فرديش را پي بگيرد و هميشه درگير چنين اشتغال ذهني‌هايي است كه بعضاً هم مي‌تواند براي فرد آسيب‌زا باشد. 

   فضاي مجازي بستر را براي افراد داراي اختلال شخصيت نمايشي فراهم مي‌كند

شالبافان تصريح كرد: تمايل به ديده شدن براي هر فردي مي‌تواند وجود داشته باشد و اگر هم باعث مشكلي نشود، بعضاً مي‌تواند اتفاق خوبي باشد. مثلا فرض كنيد فردي كه خيلي دوست دارد ديگران او را دنبال كنند، ببينند و تحسينش كنند، ممكن است به اين سو برود كه از اين ويژگي خود در جهت اشتراك اطلاعات درست علمي در فضاي مجازي استفاده كند. در چنين شرايطي نه تنها اختلال نيست، بلكه خيلي خوب و مورد پسند است و يكي از ويژگي‌هاي پخته انساني به حساب مي‌آيد.  مديركل دفتر سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت، ادامه داد: از اين رو تمايل هر فردي كه مايل است در فضاي مجازي ديده شود را نمي‌توان به اختلال شخصيت نمايشي نسبت داد. اما فضاي مجازي مي‌تواند بستر را براي بعضي از افراد داراي اختلال شخصيت نمايشي فراهم كند تا مشكلاتشان با اين ابزار تشديد شود يا فضاي بيشتري براي عرضه اين اختلال پيدا كنند.  به گفته او، افراد در دودسته‌بندي درونگرا و برونگرا تقسيم مي‌شوند. اختلال شخصيت نمايشي، يكي از اختلالات مشابه طيف برون‌گرايي است. اما واقعيت اين است كه در دنياي امروز، برون‌گرايي ارزش دارد. اگر گذشته را نگاه كنيم، بسياري از مشاهير كه كارهاي ارزشمندي به جا گذاشته‌اند و تأثيرگذار بودند، وقتي به زندگي‌شان نگاه مي‌كنيم، مي‌بينيم كه اتفاقا درونگرا بوده‌اند و چندان با ديگران ارتباط نداشتند. اما اين روزها از افراد موفق انتظار مي‌رود كه ارتباط خوبي با جامعه برقرار كنند و دستاوردهاي خود را عرضه كنند.  شالبافان يادآور شد: امروز آن افرادي كه مي‌توانند با مردم ارتباط برقرار كنند، بسيار ارزشمند هستند و مي‌توانند مردم را به مسير درست هدايت كنند. اما اگر اين افراد خودشان آدم‌هاي علمي نباشند يا به منابع تسلط كافي نداشته باشند، متأسفانه ممكن است برعكس عمل كنند و اطلاعات آسيب‌زا ارايه دهند.