رشد ۲۲ درصدي ارزش معاملات بورس انرژي
محمد نظيفي، مديرعامل بورس انرژي، گفت: بنابر آمار موجود در نيمه اول سال جاري ارزش كل معاملات بورس انرژي با رشد ۲۲ درصدي همراه بوده است.
محمد نظيفي، مديرعامل بورس انرژي، گفت: بنابر آمار موجود در نيمه اول سال جاري ارزش كل معاملات بورس انرژي با رشد ۲۲ درصدي همراه بوده است. بازارهاي هيدروكربوري و برق در صدر جدول مبادلات بورس انرژي در ۶ ماه نخست سال قرار دارند. افزايش تمركز بر توسعه بازارهاي نفت، گاز، برق و تجديدپذيرها و تامين مالي نيز برخي از مهم‌ترين برنامه‌هاي بورس انرژي در نيمه دوم سال ۱۴۰۴ است. مديرعامل بورس انرژي، به برنامه‌ها و چشم‌انداز بورس انرژي در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۴ اشاره كرد و گفت: در نيمه دوم سال ۱۴۰۴، بورس انرژي هم‌چنان بر توسعه بازار نفت، گاز و ساير حامل‌هاي انرژي هيدروكربوري تمركز خواهد داشت؛ در كنار اين، بازار برق بورس انرژي نيز گسترش خواهد يافت. محمد نظيفي، توضيح داد: انتظار مي‌رود اين بازارها در زمينه تأمين مالي فعال‌تر شوند و شاهد استقبال بيشتري از تابلوهاي برق سبز و آزاد باشيم. با توجه به رويكرد مثبت دولت به توسعه نيروگاه‌هاي تجديدپذير، پيش‌بيني مي‌شود سرمايه‌گذاران استقبال بيشتري از اين حوزه داشته باشند و بازارهاي مرتبط رونق يابند. در حوزه فرآورده‌ها، بازار گازوئيل در سال جاري شكل گرفته است؛ اين فرآورده به دليل قيمت‌گذاري دستوري و سازوكارهاي سنتي اقتصاد انرژي، پيش‌تر با چالش‌هايي در دسترسي مواجه بود كه به نظر مي‌رسد بورس انرژي راه‌كاري براي عبور از اين چالش‌هاست. بورس انرژي با ارايه راه‌كارهاي مناسب، دسترسي فعالان اقتصادي به گازوئيل را از طريق بازارهاي خود تسهيل كرده است.
تامين مالي بخش انرژي با كمك ابزارهاي بورس انرژي
مديرعامل بورس انرژي ضمن بررسي اولويت‌هاي اين بورس در نيمه دوم سال جاري گفت: انتظار داريم در ۶ ماه آينده، ابزارهاي مالي نظير اوراق سلف و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري در بورس انرژي توسعه بيشتري يابند و نقش پررنگ‌تري در تأمين مالي ايفا كنند. اصلاح ريزساختارهاي بازار، بهينه‌سازي دستورالعمل‌ها، بهيهنه‌سازي كارمزد معاملات، و بهبود زيرساخت‌هاي فناوري بورس انرژي از ديگر اولويت‌هاي بورس انرژي است. نظيفي با اشاره به نقش بورس انرژي در سياست‌گذاري انرژي در كشور گفت: بورس انرژي از ابتداي سال جاري در سياست‌گذاري حوزه انرژي در سطح ملي مشاركت فعالي داشته و اين نقش در نيمه دوم سال، به‌ويژه در تدوين لايحه بودجه ۱۴۰۵، پررنگ‌تر خواهد شد. با وجود محدوديت‌ها و چالش‌هاي اقتصاد ايران و بازار سرمايه، بورس انرژي ايران به رسالت خود در توسعه بازارها پايبند بوده است. اين نهاد با تعميق بازار و تنوع‌بخشي به خطوط درآمدي و معاملات انرژي، عملكرد موفقي داشته است. اين امر نشان‌دهنده نياز كشور به نقش‌آفريني جدي‌تر بورس انرژي در حل مسائل حوزه انرژي است. اميدواريم در نيمه دوم سال ۱۴۰۴، اين نقش را با قوت بيشتري ايفا كنيم.
مروري بر اقدامات عملكردي بورس انرژي در شش ماه ابتدايي سال ۱۴۰۴
مديرعامل بورس انرژي به بررسي عملكرد اين بازار در نيمه نخست سال جاري پرداخت و اضافه كرد: در نيمه نخست سال جاري ارزش كل معاملات بيش از ۱۴۱۳ هزار ميليارد ريال بوده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد نزديك به ۲۲ درصدي را تجربه كرده است.
همچنين، ارزش مازاد رقابت ريالي بيش از ۳۵ هزار ميليارد ريال ثبت شده كه نسبت به سال گذشته افزايش چشمگير ۲۲۴درصدي داشته و در اين زمينه فرآورده گاز مايع با بيش از ۲۰ هزار ميليارد ريال رقابت، رتبه نخست را كسب كرده است. او توسعه ارتباطات بين‌المللي با بورس‌هاي انرژي منطقه و سازمان‌هاي بين‌المللي مرتبط را يكي ديگر از اقدامات اين بورس در نيمه نخست سال ۱۴۰۴ دانست و افزود: در رينگ صادراتي نيز ميزان رقابت به حدود ۴۸ ميليون دلار رسيده كه نسبت به دوره مشابه گذشته ۱۱۶ درصد رشد داشته است. گاز مايع شركت ملي گاز ايران با مجموع رقابت دلاري حدود ۱۲ ميليون دلار، جايگاه اول از لحاظ ارزش رقابت دلاري را در اين بخش به خود اختصاص داده است. نظيفي گفت: در نيمه نخست سال جاري، براي نخستين‌بار فرآورده‌هاي مختلفي مانند روغن سنگين پايه قطراني، پساب تصفيه‌خانه فاضلاب شهري، هيدروكربن سبك و سنگين حاصل از برش ميعانات گازي، بنزين پيروليز، نفتاي سنگين، نفت سفيد و بلندينگ نفتا عرضه و معامله شده‌اند.
عرضه گازوئيل براي نخستين‌بار در بورس انرژي ايران رقم خورد
او تاكيد كرد: براي نخستين‌بار، عرضه فرآورده نفت‌گاز (گازوئيل) توسط شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران طي اين دوره در ۲۲ مرداد سال جاري در رينگ داخلي بورس انرژي ايران برگزار شد. در اين عرضه، يك ميليون و ۱۵ هزار ليتر گازوئيل با قيمت پايه هر ليتر ۳۷۰ هزار ريال و سقف خريد ۱۱۶ هزار ليتر براي هر خريدار تعيين شد. در ادامه، با برگزاري عرضه‌هاي بعدي، حجم آخرين عرضه در تاريخ ۲۶ شهريور به بيش از ۱۰ ميليون ليتر افزايش يافت و با پيشنهاد بورس انرژي ايران و درخواست خريداران به شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران، محدوديت سقف خريد ۱۱۶ هزار ليتر براي هر خريدار برداشته شد. از ابتداي برگزاري عرضه گازوئيل، تاكنون ۴ مرتبه عرضه در رينگ داخلي بورس انرژي ايران انجام شده كه به عرضه بيش از ۱۳ ميليون ليتر گازوئيل منجر شده است. مديرعامل بورس انرژي ايران گفت: در نيمه نخست سال جاري، پساب شركت فاضلاب تهران از مبدا شهرك قدس براي اولين‌بار به ميزان ۳۰۰ هزار تن معامله شده است. همچنين در اين مدت در بازار فيزيكي فرآورده‌هاي هيدروكربوري، تعداد ۱۶۴۸ عرضه در رينگ داخلي و ۵۱۶ عرضه در رينگ بين‌الملل برگزار شده است.
كاهش حجم عرضه با كاهش عرضه برخي شركت‌ها
به گفته مديرعامل بورس انرژي، بررسي مقايسه‌اي نشان مي‌دهد؛ حجم عرضه در اين دوره نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در رينگ داخلي با كاهش ۲۰ درصدي و در رينگ بين‌الملل با كاهشي ۳۲ درصدي همراه بوده است. اين كاهش ذيل كاهش عرضه‌هاي برخي شركت‌ها رقم خورد؛ از جمله مهم‌ترين موارد مي‌توان به كاهش عرضه فرآورده گاز مايع توسط پالايش نفت آبادان (۲۴۲ ه. ت) و شازند (۱۶۳ ه. ت) و بندرعباس (۱۲۰ ه. ت)، نفتاي كامل پالايش نفت لاوان (۲۸۸ ه. ت)، نفتاي سبك پالايش نفت ستاره خليج فارس (۲۱۰ ه. ت)، رافينت پتروشيمي بوعلي سينا (۳۰۰ ه. ت)، برش سنگين پتروشيمي نوري (۶۸۳ ه. ت)، متانول پتروشيمي خارك (۱۶۰ ه. ت)، هيدروكربن سنگين پتروشيمي بوعلي سينا (۵۰۸ ه. ت)، گازوئيل پالايش نفت آبادان (۴۰۰ ه. ت)، نفت سفيد پالايش نفت اصفهان (۲۱۰ ه. ت) را نام برد. كاهش عرضه پالايش نفت شازند به علت تغييرات عملياتي در خط توليد، پتروشيمي بوعلي سينا و نوري به علت شرايط GTC دشوار عرضه، گازوئيل پالايش نفت آبادان به علت ناترازي سوخت نيروگاه‌ها در كشور، از جمله برخي دلايل بوده است. همچنين اعمال محدوديت‌هاي جدي بر كارت‌هاي بازرگاني براي صادرات نيز تاثير مهمي در اين موضوع داشته است و صادركنندگان مي‌‌بايست تماما ارز حاصل از صادرات را به كشور بازگردانند نظيفي تاكيد كرد: در نيمه نخست سال جاري ۱۲۶ عرضه پساب برگزار شده است در حالي كه در دوره مشابه سال گذشته فقط ۲ عرضه از اين فراورده صورت گرفته بود؛ همچنين از ابتداي سال جاري تا پايان شهريور ماه تعداد ۳۹۰ موردگواهي صادراتي در رينگ بين‌الملل اين بورس تاييد شده است.
ساير فعاليت‌ها و اقدامات توسعه‌اي بورس انرژي
نظيفي از فعاليت‌هاي آموزشي و توسعه‌اي انجام شده در بورس انرژي در اين دوره زماني، به برگزاري ۳ دوره آموزش معامله‌گري بورس انرژي (بازار فرآروده‌هاي هيدروكربوري) در كانون كارگزاران بورس و اوراق بهادار، برگزاري دوره تشريح سازوكار بازار فرآورده‌هاي هيدروكربوري براي مركز مالي ايران؛ برگزاري ۵ جلسه آموزشي در زمينه سازوكار بازار فرآورده‌هاي هيدروكربوري براي نهادها و شركت‌هاي مختلف در محل بورس انرژي ايران؛ افزودن فيلدهاي شيوه تسويه، مقصد، تاريخ انتشار و وضعيت عرضه به بخش اطلاعيه عرضه در سايت بورس انرژي ايران؛ انجام ۵۱۲ عرضه در رينگ بين‌الملل و ۱۶۲۹ عرضه در رينگ داخلي طي نيمه اول سال جاري، اشاره كرد. مديرعامل بورس انرژي همچنين توسعه گزارش‌هاي بازار و انتشار منظم گزارش‌هاي روزانه، هفتگي و ماهانه را از ديگر اقدامات بورس انرژي طي نيم‌سال نخست سال جاري اعلام كرد كه در آن به تشريح و گزارش آمار و عملكرد بورس انرژي به‌طور مستمر پرداخته مي‌شود.
اوراق منتشر شده در بورس انرژي
مديرعامل بورس انرژي ادامه داد: در نيمه نخست سال ۱۴۰۴، مجموعا حدود ۴۵۰۰ ميليارد تومان تامين مالي از طريق بورس انرژي انجام شده كه اين عملكرد به‌رغم تمام محدوديت‌ها و شرايط خاص به انجام رسيده است. همچنين سررسيد اوراق به ارزش ۳۵ هزار ميليارد ريال محقق و تسويه شده است. او افزود: تمديد دوره معاملاتي گواهي‌هاي صرفه‌جويي انرژي محقق شده گاز طبيعي تا پايان سال ۱۴۰۴ انتشار اطلاعيه گشايش انبار و اطلاعيه معاملاتي گواهي سپرده نفتا و گواهي سپرده برش سبك شركت پارس بهين پالايش نفت قشم در رينگ بين‌الملل؛ آغاز معاملات گواهي سپرده برش سبك LHC و گواهي سپرده نفتا ذيل تابلو گواهي سپرده حامل‌هاي انرژي از تاريخ 15 شهريور ۱۴۰۴ برخي از مهم‌ترين اقدامات در اين دوره زماني هستند. نظيفي افزود: در سال جاري، ۲۶۸ نيروگاه جديد نخستين معامله خود را در بورس انرژي ايران انجام داده‌اند. اين نيروگاه‌ها شامل ۲۰۲ نيروگاه كوچك‌مقياس، يك نيروگاه خودتأمين، ۶۴ نيروگاه تجديدپذير و يك نيروگاه حرارتي بوده‌اند.
۴۰،۹ همت؛ ارزش برق مبادله شده در نيمه نخست سال
مديرعامل بورس انرژي در نيمه نخست سال جاري، مجموع ارزش بازار برق بورس انرژي ايران را در حدود ۵۵ ميليارد كيلووات ساعت برق، نزديك به ۴۰.۹ همت اعلام كرد و گفت: در اين ميان، تابلوي برق آزاد با ۲۷.۹ همت بيشترين ارزش ريالي و تابلوي برق عادي با ۴۷ ميليارد كيلووات‌ساعت بيشترين حجم معاملات را به خود اختصاص داده‌اند. در نيمه نخست سال جاري، متوسط قيمت برق عادي ۱۷۷۴ ريال، متوسط قيمت برق سبز ۶۵,۵۴۳ ريال، متوسط قيمت برق آزاد ۶۵,۴۱۹ ريال با حداقل ۱۸,۰۰۰ و حداكثر ۷۳۰,۰۰۰ ريال ثبت شده است. همچنين متوسط قيمت برق خودتأمين صنايع ۱۶,۷۵۴ ريال بوده كه دامنه آن بين ۱۱,۸۷۴ تا ۷۰,۰۰۰ ريال متغير بوده است.
