آغوش گشوده بورس تهران به‌روي ابزارهاي مالي مبتني بر رمز ارز
رضا كياني، گفت: شايد آنگاه كه در اواخر قرن ۱۳ ميلادي خانواده «ون در بورس »پذيراي تاجراني از جنوا، فلورانس، ونيز و ديگر شهرهاي مهم اروپا در مهمانخانه خود در بروژ بلژيك بودند، گمان نمي‌كردند كه ۷۵۰ سال بعد، بورس‌هاي اوراق بهادار تبديل به عظيم‌ترين، گسترده‌ترين، معتبرترين و پرمخاطب‌ترين بازارهاي مالي در جهان شوند.
رضا كياني، گفت: شايد آنگاه كه در اواخر قرن ۱۳ ميلادي خانواده «ون در بورس »پذيراي تاجراني از جنوا، فلورانس، ونيز و ديگر شهرهاي مهم اروپا در مهمانخانه خود در بروژ بلژيك بودند، گمان نمي‌كردند كه ۷۵۰ سال بعد، بورس‌هاي اوراق بهادار تبديل به عظيم‌ترين، گسترده‌ترين، معتبرترين و پرمخاطب‌ترين بازارهاي مالي در جهان شوند. به گفته كياني، اين ماهيت بازارهاي مالي است كه همواره در برابر دو گزينه قرار دارند: رشد كن يا از صحنه حذف شو! او افزود: «بورس‌ها همچون افت و خيز شاخص‌هاي‌شان، چونان موج‌هايي هستند كه آرامش‌شان برابر با عدم‌شان خواهد بود. در دنيايي كه هر لحظه سرعت تغييراتش فزوني مي‌گيرد و هر آن نيازها، سلايق و الزامات مالي‌اش رنگي ديگر مي‌يابد؛ هوشياري، انعطاف و به‌روزرساني نه رمز رشد كه راز بقاي بورس‌ها است». مدير تحقيق و توسعه بورس تهران ادامه داد: «از همين رو است كه بورس‌ها به‌طور مستمر در حال افزودن بر محصولات و ابزارهاي مالي خود هستند؛ سازوكارهاي معاملاتي خود را بهبود مي‌بخشند. بورس‌هاي پيشرفته به خوبي دريافته‌اند كه براي ماندگاري بايد به توانايي رفاقت با رقيب مجهز شوند. اين آخرين رقيب رام‌شده توسط بورس‌هاي اوراق بهادار چيزي نيست جز كريپتوكارنسي كه هنوز رام بورس‌هاي اوراق بهادار ايران نشده است. اما در مغرب زمين آنچه كريپتوكارنسي ناميده مي‌شود، مدت‌ها است كه به جرگه رفقاي بورس پيوسته است». به گفته او، بيت‌كوين از سال ۲۰۰۹ ميلادي پا به عرصه بازارهاي مالي گذاشت. شايد در ابتدا اين مخلوق شگفت‌انگيز چندان مورد توجه قشر سنتي بازارهاي مالي قرار نگرفت، اما خود را به خوبي با نيازها و سلايق «نسل Z » تطبيق داده بود: معاملاتي در ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته، ويژه نسل شب‌زنده‌دار؛ با تسويه‌اي در لحظه T+۰، ويژه آنها كه حوصله انتظاري دو يا حتي يك‌روزه براي دريافت پيامك واريز پول‌شان را ندارند؛ با سامانه معاملاتي مبتني بر بلاكچين، منطبق با سليقه نسلي كه مجهز به اينترنت به دنيا آمده‌اند و موبايل به يكي از اجزاي بدن‌شان تبديل شده؛ نسل سايبورگ (Cyborg) . كياني تأكيد كرد: «بيت‌كوين چنان پرشتاب مرزها را درنورديد كه كسي را توان نديدنش نماند. مرزي در برابر اين محصول مالي، توان مقاومت نداشت؛ نه مرز بازار، نه مرز زمان، نه مرز مكان، نه مرز سن و سال. در چنين فضايي بورس‌هاي پيشرفته كه خود را با چالشي جديد روبه‌رو مي‌ديدند، با زيركي تهديد را به فرصت تبديل كردند و از رقيبي شقي، رفيقي شفيق ساختند.» او يادآور شد: «ابتدا اين بورس شيكاگو بود كه پا پيش گذاشت و در روزهاي پاياني ۲۰۱۷ ميلادي معاملات آتي بيت‌كوين را راه‌اندازي كرد. در ادامه بورس سوييس به‌طور جدي معاملات صندوق‌هاي بيت‌كوين را وارد بازار خود كرد و به نحو قابل ملاحظه‌اي توسعه داد. بورس نيويورك نيز در سال ۲۰۲۱ معاملات صندوق آتي بيت‌كوين و در سال ۲۰۲۴ صندوق نقد spot بيت‌كوين را راه‌اندازي كرد. افزون بر بورس‌هاي يادشده، امروزه معاملات محصولات مبتني بر بيت‌كوين در بورس‌هايي ديگر همچون يورونكست، دويچه، لندن، نزدك، استراليا، هنگ‌كنگ و آستانه نيز انجام مي‌شود و به نظر مي‌رسد اين روند، بورس‌هاي بسيار ديگري را نيز در آينده‌اي نزديك فراگيرد». وي درباره نگاه داخلي به اين موضوع مي‌گويد: «بورس تهران مدت زيادي است كه روند تلاقي و سپس همراهي رمزارزها و بورس‌ها را زيرنظر دارد و علاوه بر تهيه گزارش‌هايي در اين زمينه، در حال رايزني با مسوولان اقتصادي و به‌ويژه مديران ارشد سازمان بورس است. اين بورس براي خود گريزي جز توسعه بازارها و گسترش ابزارها و بهبود فرآيندها نمي‌بيند. بر اين اساس تاسيس صندوق‌هاي مبتني بر رمزارز پس از مطالعات تطبيقي و رايزني با فعالان بازار رمزارز، به تصويب هيات‌مديره بورس تهران رسيده و در اين زمينه پيشنهادهايي نيز به سازمان بورس ارايه شده است». او افزود: «بي‌شك راه‌اندازي ابزارهاي مالي مبتني بر بيت‌كوين يا ديگر رمزارزها امري است كه در گام نخست تكيه بر تصميم سازمان بورس دارد. اين تصميمي بود كه كميسيون بورس اوراق بهادار امريكا در سال ۲۰۲۴ ميلادي اتخاذ كرد و راه صندوق‌هاي بيت‌كوين را به بورس نيويورك گشود. صد البته راه‌اندازي معاملات ابزارهاي مبتني بر رمزارز، نيازمند همراهي سياست‌گذاران و مسوولان ارشد اقتصادي است و موفقيت آن مستلزم توجه به دقايق فني و ظرايف قانوني است».كياني در پايان تاكيد كرد: «بورس تهران در تكاپوي آراستن بازارهاي خود به ابزارهاي نوين مالي است و راه‌اندازي محصولات مبتني بر رمزارز را نيز فرصتي مغتنم مي‌داند و مشتاق موافقت نهادهاي سياست‌گذار در اين زمينه است. اگر همراهي سياست‌گذاران نيز حاصل شود، مي‌توان اميدوار بود كه بورس تهران گامي در مسير همگرايي با بازارهاي مالي بين‌المللي بردارد».
