محدوديت اعضاي اوپك‌پلاس در تحقق اهداف توليد نفت
8 عضو اوپك‌پلاس در دوره لغو تدريجي كاهش عرضه داوطلبانه خود تنها موفق به تحقق ۷۵ درصد از اهداف توليدشان بوده‌اند و اين اوضاع نشان‌دهنده محدوديت آنها در عرضه به بازارهاي جهاني است.
8 عضو اوپك‌پلاس در دوره لغو تدريجي كاهش عرضه داوطلبانه خود تنها موفق به تحقق ۷۵ درصد از اهداف توليدشان بوده‌اند و اين اوضاع نشان‌دهنده محدوديت آنها در عرضه به بازارهاي جهاني است. به گزارش ايلنا از خبرگزاري رويترز، منابع و تحليلگران اعلام كردند كه هشت كشور ائتلاف توليدكنندگان عضو سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) و متحدانش (اوپك‌پلاس) از زمان آغاز لغو كاهش عرضه داوطلبانه در آوريل، تنها حدود سه‌چهارم از اهداف خود را محقق كرده‌اند و با توجه به محدوديت ظرفيت توليد در بعضي از كشورها، ممكن است اين سطح تا پايان سال جاري ميلادي نصف شود. اعضاي اوپك‌پلاس كه حدود ۵۰ درصدنفت جهان را توليد مي‌كنند، در بازه زماني آوريل تا سپتامبر روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشكه كمتر از اهداف توليد خود عمل كرده‌اند؛ كمبودي كه معادل ۰.۵ درصد از تقاضاي جهاني بوده و برخلاف انتظار بازار از مازاد عرضه، سبب حمايت از قيمت نفت در بازارهاي جهاني شده است. هشت عضو اوپك‌پلاس كه در آوريل و نوامبر ۲۰۲۳ كاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه‌اي را براي حمايت از بازار اعلام كرده بودند، از آوريل ۲۰۲۵ لغو تدريجي آن را آغاز كردند. مجموع اقدام‌هاي اوپك‌پلاس براي حمايت از قيمت و بازارهاي جهاني در قالب كاهش عرضه داوطلبانه (يك ميليون و ۶۵۰ هزار بشكه در روز)، كاهش عرضه داوطلبانه اضافه (۲ ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه در روز) و كاهش توليد گروهي (۲ ميليون بشكه در روز) در قالب توافق اوپك‌پلاس، در اوج خود به روزانه ۵ ميليون و ۸۵۰ هزار بشكه رسيد. 8 عضو اوپك‌پلاس شامل عربستان سعودي، روسيه، عراق، امارات متحده عربي، كويت، قزاقستان، الجزاير و عمان تا پايان سپتامبر، كاهش عرضه داوطلبانه اضافه خود را لغو كردند و مجموع لغو كاهش عرضه را به همراه افزايش ۳۰۰ هزار بشكه‌اي امارات، درمجموع به روزانه ۲ ميليون و ۵۰۰ هزار بشكه رساندند. امارات مدت‌ها از سهميه توليد پايين خود كه حدود ۳ ميليون بشكه در روز بود، انتقاد و استدلال مي‌كرد كه براي توليد بيش از ۴ ميليون بشكه در روز سرمايه‌گذاري گسترده‌اي انجام داده است.
اوپك‌پلاس در ژوئن ۲۰۲۴ با افزايش ۳۰۰ هزار بشكه‌اي سهميه امارات موافقت كرد و مقرر شد اين كشور به‌تدريج توليد خود را افزايش دهد تا اين رشد تا سپتامبر ۲۰۲۵ كامل شود، اما اجراي اين تصميم چند بار معوق شد و تا سپتامبر ۲۰۲۶ عقب افتاد. با اين حال از ماه مه روند بازگشت عرضه تسريع شد و امارات در عمل به برنامه اوليه سپتامبر ۲۰۲۵ بازگشت. 8 عضو اوپك‌پلاس هفتم سپتامبر ۲۰۲۵ (۱۶ شهريور ۱۴۰۴) در تازه‌ترين نشست ماهانه خود تصميم گرفتند لغو تدريجي كاهش عرضه داوطلبانه روزانه يك ميليون و ۶۵۰ هزار بشكه‌اي را با بازگرداندن ۱۳۷ هزار بشكه از آن در اكتبر ۲۰۲۵ آغاز كنند. طبق تحليل رويترز از داده‌هاي اوپك‌پلاس، اين ائتلاف در بازه زماني آوريل تا سپتامبر تنها ۷۵ درصد از هدف‌گذاري براي بازگرداندن يك ميليون و ۹۲۰ هزار بشكه‌اي را محقق و حدود روزانه ۵۰۰ هزار بشكه كمتر از هدف توليد كرده است. ناتواني اعضاي اوپك‌پلاس در تحقق اهداف توليد تعيين‌شده به حفظ قيمت نفت خام شاخص برنت در نزديكي بالاترين سطح هفت هفته‌اي خود، يعني ۶۹ دلار براي هر بشكه، كمك كرده است. تحليلگران موسسه‌هاي باركليز و كپلر اعلام كرده‌اند كه محدوديت‌هاي اعضاي اوپك‌پلاس يكي از عوامل اصلي حمايت از قيمت‌هاي جهاني نفت خام بوده است. قيمت تحويل فوري نفت خام شاخص برنت طي هفته گذشته ۲ دلار و ۳۹ سنت بالاتر از قيمت‌هاي آتي ۶ ماهه معامله شد؛ بالاترين رقم از اوايل سپتامبر كه نشان‌دهنده محدود بودن عرضه فوري است. جيوواني استانوو، تحليلگر موسسه يوبي‌اس (UBS) در اين باره گفت: منحني معاملات آتي برخلاف ادعاي ناظران مبني بر وجود مازاد عرضه نشان‌دهنده محدوديت بازار است. الزام بعضي از كشورها مانند عراق و قزاقستان به اجراي برنامه‌هاي جبراني تخطي از توليد در گذشته و كاهش ظرفيت تولي مازاد در پي سال‌ها سرمايه‌گذاري ناكافي دو عامل اصلي اين محدوديت عرضه به‌شمار مي‌آيند. يكي از نمايندگان اوپك‌پلاس كه خواست نامش فاش نشود، اعلام كرد: بيشتر كشورهاي عضو توان بيش از اين را ندارند. آژانس بين‌المللي انرژي ظرفيت مازاد عرضه اوپك‌پلاس را تا سپتامبر ۴ ميليون و ۱۰۰ هزار بشكه در روز اعلام كرده است، اما منابع صنعتي مي‌گويند كه مجموع اين ظرفيت در اختيار عربستان سعودي و امارات متحده عربي است. ظرفيت مازاد عرضه اوپك‌پلاس و ذخيره‌سازي‌هاي دولتي نفت در غرب و چين به عنوان سپرهاي اصلي در برابر اختلال هاي عرضه ناشي از جنگ يا بلاياي طبيعي عمل مي‌كنند، كاهش اين ظرفيت اغلب موجب نوسان در بازارهاي جهاني مي‌شود، به‌ويژه زماني كه هشت عضو اوپك‌پلاس تصميم به لغو كاهش عرضه داوطلبانه مي‌گيرند .
بر اساس برنامه لغو تدريجي 8 عضو اوپك‌پلاس، قرار است در اوت روزانه ۵۴۷ هزار بشكه از كاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه‌اي و در اكتبر روزانه ۱۳۷ هزار بشكه ديگر از لايه دوم كاهش عرضه (كاهش عرضه داوطلبانه روزانه يك ميليون و ۶۵۰ هزار بشكه) به بازارهاي جهاني بازگردد، با اين حال تحليلگران معتقدند افزايش واقعي توليد احتمالاً تنها نيمي از اين اهداف را پوشش خواهد داد. همايون فلكشاهي، رييس تحليل نفت خام در موسسه كپلر، اعلام كرد الجزاير، قزاقستان، عمان و روسيه اكنون نزديك به ظرفيت كامل توليد خود عرضه مي‌كنند. وي افزود: اگر هشت عضو اوپك‌پلاس تصميم به لغو كامل دومين لايه كاهش عرضه بگيرد، بازگشت مقدار واقعي توليد به بازارهاي جهاني تنها ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشكه در روز خواهد بود. تحليلگران موسسه آربي‌سي كپيتال (RBC Capital) هم پيش‌بيني كرده‌اند كه بازگشت مقدار واقعي توليد از روزانه ۷۰ هزار بشكه فراتر نخواهد رفت.
