نقشه راه فوري مقابله با «اسنپ‌بك»
با فعال‌شدن مكانيسم «اسنپ‌بك» و سايه بازگشت تحريم‌ها بر صنعت حملونقل، كميسيون حملونقل اتاق بازرگاني تهران نقشه راهي را براي تاب‌آوري اين بخش ترسيم كرده است؛ نقشه‌اي كه از راهكارهاي ارزي و ديپلماتيك همچون اتاق پاياپاي و تهاتر، تا اقدامات عملي در حوزه‌هاي دريايي، هوايي و جادهاي را در بر مي‌گيرد.
تعادل|
با فعال‌شدن مكانيسم «اسنپ‌بك» و سايه بازگشت تحريم‌ها بر صنعت حملونقل، كميسيون حملونقل اتاق بازرگاني تهران نقشه راهي را براي تاب‌آوري اين بخش ترسيم كرده است؛ نقشه‌اي كه از راهكارهاي ارزي و ديپلماتيك همچون اتاق پاياپاي و تهاتر، تا اقدامات عملي در حوزه‌هاي دريايي، هوايي و جادهاي را در بر مي‌گيرد. «ايجاد كنسرسيوم بيمه، صندوق اضطراري قطعات، توسعه بنادر به‌ويژه چابهار، نگاه به شرق و همكاري با بنگاه‌هاي كوچك و متوسط اروپايي»، از جمله پيشنهادهايي است كه در اين نشست مطرح شد تا نشان دهد مقابله با اسنپ‌بك تنها با تعامل دولت و بخش خصوصي و طراحي يك اكوسيستم لجستيكي تاب‌آور امكان‌پذير است.
تلاش بخش خصوصي براي توسعه صنعت حملونقل
كميسيون حملونقل اتاق بازرگاني تهران با هدف تعامل بيشتر با نهادهاي دولتي و ترسيم يك نقشه راه فوري براي مقابله با آثار اسنپ‌بك بر صنعت حملونقل ايران برگزار شد. در ابتداي اين نشست، ئيس كميسيون حملونقل اتاق تهران با اشاره به اهميت ارتباط دولت و بخش‌خصوصي در بخش‌هاي مختلف صنعت حملونقل، پيشنهاد كرد نقشه راهي براي مقابله از اثرات منفي اسنپ‌بك در اين صنعت ترسيم شود. حضور نمايندگاني از بخش‌هاي دولتي، از ويژگي برجسته اين جلسه بود. به گزارش روابط‌عمومي اتاق تهران، پيمان سنندجي از تلاش بخش خصوصي براي توسعه صنعت حملونقل و لجستيك كشور خبر داد و گفت: بايد تمام جوانب اسنپ‌بك را درنظر بگيريم تا غافلگير نشويم و بتوانيم ظرفيت حملونقل كشور را حفظ كنيم. كميسيون حملونقل اتاق تهران پيش‌نويس براي ايجاد يك نقشه راه فوري براي مقابله با آثار اسنپ‌بك در صنعت حملونقل تدوين كرده اما اين نقشه راه براي تكميل، نيازمند هم‌فكري نهادهاي دولتي و خصوصي مرتبط است.
به‌گفته رييس كميسيون حملونقل اتاق تهران، بايد نقشه راهي طراحي شود تا جريان ورود كالاهاي حياتي مانند غلات، دارو و انرژي حفظ شود. او مسيرهاي تسويه غيردلاري همچون ارزهاي محلي، تهاتر و تعامل با نهادهاي دولتي مثل وزارت راه و شهرسازي، بانك مركزي، بيمه مركزي و وزارت امور خارجه را براي مقابله با آثار اسنپ‌بك در صنعت حملونقل ضروري دانست. سنندجي به اقدامات فوري در بخش دريايي نظير ايجاد كنسرسيوم بيمه حملونقل با همكاري بيمه مركزي، ارايه توافق‌نامه خدمات بندري با وزارت امور خارجه و وزارت راه‌وشهرسازي و حمل كوتاه‌برد در خزر و خليج‌فارس با همكاري سازمان بنادر اشاره كرد و افزود: اقداماتي كه مي‌توان در بخش حملونقل هوايي انجام داد، شامل تاسيس صندوق اضطراري قطعات با همكاري سازمان هوايي، اجاره كوتاه‌مدت ناوگان باري و تمركز بر پرواز منطقه‌اي مي‌شود. همچنين همكاري با گمرك براي تهاتر و ايجاد مسير سبز اضطراري براي كالاهاي حياتي مي‌تواند راهگشا باشد. رييس كميسيون حمل و نقل اتاق تهران، مساله حياتي پس از اعمال تحريم‌ها را موضوع ارز عنوان كرد و گفت: تاسيس اتاق پاياپاي ارزي يكي از راهكارهاي برون‌رفت از اين مساله است. توسعه بنادر از جمله چابهار، افزايش استفاده از بنادر شمالي، گزارش‌دهي مستمر و ايجاد ستاد مديريت بحران براي بخش‌خصوصي از ساير موضوعاتي است كه مي‌تواند در مقابله با اسنپ‌بك موثر واقع شود. سنندجي تاكيد كرد كه بايد برنامه‌اي تدوين شود تا حملونقل كشور در زمان اسنپ‌بك دچار مشكل و بحران نشود.
چه بايد كرد؟
در ادامه اين نشست، حامدرضا حيدري، مدير كل دفتر تجاري‌سازي و امور تشكل‌ها وزارت راه و شهرسازي، به تحريم‌هاي كشتيراني و كشتي‌سازي اشاره كرد و توضيح داد كه تحريم‌ها در هر سال چه تاثيري در صنعت حملونقل داشته‌اند. او گفت: بايد براي سناريوهاي بدبينانه آماده بود. با بازگشت تحريم‌ها در بخش‌هاي بيمه و سرمايه‌گذاري در حملونقل با مشكل مواجه مي‌شويم و لازم است در راستاي ترويج شفافيت گام‌برداريم و با نهادها و سازمان‌ها همكاري كنيم. حيدري با تاكيد بر اهميت ارتباط با كسب‌وكارهاي كوچك و متوسط اروپايي كه تحريم‌پذيري‌شان نسبت به بنگاه‌هاي اقتصادي بزرگ كمتر است، اظهار داشت كه بايد در دوران تحريم‌ها به‌جاي كسب‌وكارهاي بزرگ، نگاهمان به كسب‌وكارهاي كوچك و متوسط باشد. محمد عيقرلو، از اعضاي كميسيون حملونقل اتاق تهران، نيز از امنيت بالاي غذايي در دوران جنگ تحميلي ۱۲ روزه گفت و موضوع همكاري بخش‌خصوصي و دولتي را در توسعه اكوسيستم حملونقل كشور حياتي دانست. در ادامه، پيمان مقدم، معاون دفتر حملونقل كالا سازمان راهداري و حمل ونقل جادهاي به توسعه بنادر اشاره كرد و تاكيد داشت كه حملونقل بين‌المللي جادهاي بايد تقويت شود. او افزود: براي توسعه صنعت حملونقل بايد از ظرفيت ساير بنادر استفاده شود تا مانند جنگ تحميلي ۱۲ روزه كه كمبود كالاي اساسي احساس نشد، چرخه حملونقل به درستي بچرخد. چالش‌هايي مانند ويزاي رانندگان و ناوگان ايراني از ديگر موضوعات مورد بررسي در اين جلسه بود. حميد محمدي، معاون عمليات و ترانزيت سازمان راهداري و حملونقل جادهاي كشور نيز نسبت به چالش بازرسي كالا پس از اسنپ‌بك اظهار نگراني كرد و گفت: به همين دليل است كه نگاه وزارت راه‌وشهرسازي به شرق بوده و مراودات با شرق مانند ازبكستان، قزاقستان و چين در حال افزايش است. او توضيح داد كه نگاه به شرق جايگزيني بنادر و راه‌ها را به همراه دارد و سرمايه‌گذاري خارجي را افزايش مي‌دهد. او اعلام كرد كه در حال حاضر سرمايه‌گذاري شركت‌هاي افغانستاني در شركت‌هاي ايراني نقشي مثبت داشته است. او افزود: بخش دولتي تسهيل‌‌گر و قانون‌گذار است و بدون تعامل دولت و بخش خصوصي نمي‌توان نسبت به توسعه و رفع موانع صنعت اقدامي را انجام داد.
بهره‌مندي از ظرفيت بندر چابهار
ايرج مديري، سرپرست حوزه مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي، نيز در نشست كميسيون حملونقل اتاق بازرگاني تهران از توانمندي‌هاي مناطق آزاد به‌ويژه چابهار گفت: مناطق آزاد و به‌طور خاص چابهار، نقش گسترده‌اي در توسعه اقتصاد كشور دارند. در شرايط كنوني ما به يك استراتژي براي اكوسيستم لجستيكي تاب‌آور نياز داريم و به دنبال توسعه زيرساخت‌ها هستيم. مديري افزود: وظيفه و تكليف سازمان‌هاي دولتي ايجاد زيرساخت است و سازمان بنادر و دريانوردي استراتژي‌هايي را در اين خصوص در نظر گرفته است. از آنجا كه ۹۰ درصد كالاهاي صادراتي كشور از طريق بنادر جابه‌جا مي‌شود، توسعه زيرساخت‌هاي بنادر و تامين و تجهيز سازمان‌هاي مرتبط با اين حوزه از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. عليرضا آذرباد، رييس اداره امور بندري سازمان بنادر و دريانوردي، نيز به ظرفيت‌هاي بندر چابهار اشاره كرد و خاطرنشان كرد كه اين بندر نسبت به سال گذشته ۷۹ درصد رشد در جابه‌جايي كالاهاي غيرنفتي داشته است اما سهم آن نسبت به ساير بنادر ۴ درصد بوده و همچنان ظرفيت‌هاي بالايي دارد.
ضرورت تشكيل كميته بحران كشتي‌سازي
امير بيات، معاون توسعه بازار كشتيراني، نيز ضمن ابراز نگراني از آثار اسنپ‌بك در صنعت حملونقل به بررسي اين مساله پرداخت و توضيح داد: با فعال‌شدن مكانيزم ماشه، بازرسي‌ها افزايش مي‌يابد و اين موضوع مي‌تواند توقيف دارايي‌ها به بهانه‌هاي واهي را به همراه داشته باشد؛ در نتيجه براي جلوگيري از آثار مخرب افزايش تحريم‌ها در صنعت حملونقل، تشكيل كميته بحران كشتي‌سازي، توسعه ناوگان، نوسازي ناوگان يخچالي و ايجاد دفاتر منطقه‌اي ضروري است. فريده فيروزفر، عضو هيات‌مديره انجمن عضو هيات مديره انجمن مالكان كاميون، هم به چالش‌هاي فعالان صنعت حملونقل به‌خصوص در بخش جادهاي اشاره كرد. او گفت: اگر از بخش جادهاي حمايت نشود، تركيه تسلط را در جاده‌ها به دست مي‌گيرد. البته در حال حاضر هم اين اتفاق افتاده است. هزينه بالاي ويزاي رانندگان، نبود توجيه اقتصادي و مشكلات سوخت و گمرك از معضلات شركت‌هاي حملونقل بين‌المللي جادهاي در كشور است كه تبعات آن در حوزه صادرات خودش را نشان مي‌دهد.
رضا راستي، مديركل دفتر ترانزيت گمرك ايران نيز در پاسخ به چالش‌هاي ارايه‌شده توسط فريده فيروزفر گفت: بدون پذيرش مشكلات نمي‌توانيم به دنبال راه‌حل بگرديم. بايد تعامل با بخش خصوصي افزايش يابد. ترخيص كالاهاي اساسي در جنگ به خوبي انجام شد زيرا تمام دستگاه‌ها دست به دست يكديگر دادند و كارها را پيش بردند. حالا هم با تعامل بيشتر با فعالان بخش خصوصي، مديريت ريسك و شناخت ظرفيت‌‌‌ها مي‌توانيم كارها را قدم‌به‌قدم و به‌خوبي پيش ببريم. در پايان اين نشست، سيروس پژمان، دبير سنديكاي شناسايي و مكان‌يابي راديويي به موضوع حملونقل درون‌شهري و اختلال در جي‌پي‌اس پرداخت و گفت كه زيان واردشده به شركت‌هاي تامين‌كننده ردياب در خودروها زياد است و بسياري از فعالان اين حوزه كسب‌وكارشان را تعطيل كرده‌اند و ديگر توليد نمي‌كنند.
پژمان همچنين به موضوع تحول ديجيتال اشاره كرد و گفت در حوزه هوشمندسازي و تحول ديجيتال متوليان متعددي وجود دارد كه كارهاي موازي زيادي را انجام مي‌دهند. او پيشنهاد كرد كه كارگروهي در حوزه هوشمندسازي حملونقل تشكيل شود كه به‌طور اختصاصي به موضوع تحول ديجيتال در صنعت حملونقل بپردازد.
