مكانيسم ماشه اجرايي شود، اقتصاد ايران آماده است

حركت ايران براي استفاده از ظرفيت‌هاي ديپلماتيك در روزهاي آينده نيز ادامه خواهد داشت و با حضور رييس‌جمهور و وزير امورخارجه در نيويورك احتمالا در روزهاي آتي مذاكرات دو يا چند جانبه جديدي نيز در دستور كار قرار خواهد گرفت. با اين وجود اما در صورتي كه طرف ارو‍پايي اصرار به فعال كردن مكانيسم ماشه داشته باشد معاون اول رييس‌جمهور اعلام كرده كه تمام آمادگي‌ها براي آن در كشور وجود خواهد داشت.

هرچند در اين ترديدي وجود ندارد كه بازگشت تحريم‌هاي جهاني عليه ايران امري مثبت نيست و دولت در اين مدت تلاش كرده تمام مسيرهاي موجود را براي جلوگيري از اين اتفاق در دستور كار قرار بدهد اما به شكل همزمان بايد اين واقعيت را نيز در نظر داشت كه تحريم‌هاي امريكا از سال ۹۷ تا امروز تحريم‌هايي به مراتب پيچيده‌تر و جدي‌تر از تحريم‌هاي ۱۰ سال قبل جهاني بوده و از اين رو به نظر مي‌رسد كه در صحنه واقعيت‌ تحريم‌هاي جديد توان اعمال فشارهاي جدي تازه‌اي را نخواهند داشت و در كشور آمادگي لازم براي مديريت اين فضاي احتمالي وجود خواهد داشت.

محمدرضا عارف در جلسه شوراي اقتصاد با اشاره به تلاش سه كشور اروپايي براي بازگرداندن تحريم‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل، اظهار كرد: ملت و دولت‌هاي ما در مقابل تحريم‌هاي ظالمانه غرب عملكرد خوبي داشتند. البته ما داوطلب بازگشت تحريم‌ها نيستيم و اميدواريم كشورهاي اروپايي حداقل تعقلي به كار بسته و از تجربه مقابله با نظام  و مردم  ما  درس بگيرند.

معاون اول رييس‌جمهور خاطرنشان كرد: آلمان در دوران جنگ تحميلي 8 ساله، تامين‌كننده سلاح صدام بود و انگليس و فرانسه هم در تجهيز دشمن ايران نقش داشتند اما آنها چه دستاوردي كسب كردند؟ آنها 8 سال از رژيم صدام حمايت كرده و نتيجه آن را هم مشاهده كردند. آنها اكنون نمي‌خواهند از اين تجربه استفاده كرده و از راهي كه هيچ نفعي براي آنها ندارد، بازگردند. وي تاكيد كرد: نظام، دولت و مردم در برابر برنامه سه كشور اروپايي براي بازگشت تحريم‌هاي شوراي امنيت آمادگي كامل را دارند. دولت چهاردهم از ابتداي شروع به فعاليت خود براي شرايط خاص برنامه‌هايي تدوين كرده بود البته مبناي ما اين است كه كشور بايد در شرايط عادي اداره شود اما در كنار اين شرايط عادي ما براي شرايط خاص به ويژه در زمينه اقتصادي هم برنامه داريم كه در قالب اين برنامه‌ها بسته‌هاي معيشتي و خاص ديده شده است. همچنين ساز و كارهاي مديريتي و حكمراني در شرايط خاص تدوين شده كه نمونه آن را در دوران جنگ تحميلي ۱۲ روزه مشاهده كرديم.

عارف افزود: ما آمادگي هرگونه مقابله با رفتار ظالمانه عليه مردم و كشورمان را داريم. ما جنگ‌طلب نيستيم اما كوچك‌ترين حركت دشمن با پاسخ محكم و قاطع ما روبه‌رو خواهد شد. معاون اول رييس‌جمهور با اشاره به بسيج رسانه‌هاي غربي براي از بين بردن انسجام ملي در ايران گفت: اين رسانه‌ها تلاش مي‌كنند كه رمز موفقيت ما يعني به حضور مردم و انسجام ملي آسيب بزنند اما مردم ثابت كرده‌اند كه به انقلاب اسلامي و كشور خود علاقه داشته و انسجام ملي خود را حفظ مي‌كنند. ما هم در مقابل وظيفه داريم كه افكار عمومي را با بيان صادقانه و عملكرد خودمان مديريت كنيم. وي ادامه داد: ما امروز به وحدت و انسجام ملي نياز داريم زيرا انسجام پايه هر دستاورد و موفقيت در مقابل دشمن است. بايد با پرهيز از بيان مسائل غيرضرور كه انسجام ملي را تضعيف كند، تلاش كنيم تا آرامش جامعه به هم نخورد. مردم اين توقع را از مسوولان دارند. ما هم بايد به ارتقاي انسجام، وحدت ملي و آرامش جامعه كمك كنيم. ما بايد بيش از گذشته به فكر مردم  باشيم  زيرا مردم مشكلات  اقتصادي دارند.

عارف با بيان اينكه تحريم‌ها بي‌اثر نبوده است، خاطرنشان كرد: دشمن، كشورمان را تحريم كرد تا ما را به مذاكره ذليلانه و براي تسليم وادار كند ولي وقتي مشاهده كردند كه موضع ايران در مذاكرات مقتدرانه است، جنگ را وسط مذاكره تحميل كردند. شناخت ما هم از تمدن و كشورهاي غربي هم جز اين نيست. معاون اول رييس‌جمهور با بيان اينكه در اين شرايط ما بايد مردم را در صحنه حفظ كرده و مطالبات آنها را پاسخ دهيم، گفت: ذخاير راهبردي كشور وضعيت بسيار خوبي دارد و از اين جهت نگران نيستيم. ذخاير كالاهاي اساسي به سال آينده هم مي‌رسد و حتي كالاهايي كه ضروري نبوده هم ذخيره شده است. وي ادامه داد: ما داوطلب جنگ و تحريم نيستيم اما به پشتوانه مردمي صحبت مي‌كنيم كه همواره حضورشان موجب حل مشكلات مي‌شود. كدام تحريم شوراي امنيت خشن‌تر  و ظالم‌تر  از تحريم‌هاي امريكا بوده است؟ بدترين تحريم‌ها  از سوي امريكا انجام شده ولي ما مسير خود را محكم  ادامه داده  و مي‌دهيم.

همزمان با اين اظهارات در بانك مركزي نيز ايده مهم عبور از چالش‌هاي كوتاه‌مدت است و آن طور كه معاون فرزين گفته مي‌توان اميدوار بود كه در نيمه دوم امسال وضعيت اقتصادي بهبودي تازه پيدا كند. معاون بانك مركزي با بيان اينكه شاخص‌هاي اقتصادي بيانگر آن است كه وضعيت تامين مالي مورد نياز بخش واقعي اقتصاد در نيمه دوم سال بهبود مي‌يابد، گفت: ابزارهاي تامين مالي زنجيره‌اي مانند اوراق گام، برات الكترونيك و كارت رفاهي متصل به اوراق گام نيز در نيمه اول سال رشد خوبي داشتند و انتظار مي‌رود كه اين روند رو به بهبود در نيمه دوم سال تداوم داشته باشد و اين عمل در كنار عواملي همچون بهبود شرايط براي تامين مالي طرح‌هاي عمراني از سوي دولت و پيش بيني اعتبار 8 هزار همتي براي تحقق رشد 8 درصدي در برنامه هفتم چشم‌انداز مثبتي را در رشد اقتصادي پيش روي   فعالان اقتصادي ترسيم كرده  است.

شيريجيان با بيان اينكه به نظر مي‌رسد وضعيت شاخص‌هاي كلان اقتصادي در نيمه دوم سال روند رو به بهبودي را طي كند، گفت: در اين زمينه به خصوص در بخش واقعي اقتصاد شاهد روند بهتري خواهيم بود. علت اين امر آن است كه در نيمه دوم سال با توجه به تمهيداتي كه اتخاذ شده و البته براساس روند تحولات فصلي در بازه زماني مذكور در مجموع وضعيت ناترازي انرژي كمتر است. چراكه در نيمه اول سال به ويژه در فصل تابستان به واسطه مساله ناترازي انرژي اثر معني‌داري بر روي بخش واقعي اقتصاد كشور داشت. اين عضو هيات عامل بانك مركزي ادامه داد: در نيمه دوم سال با توجه به اينكه وضعيت ناترازي انرژي بهبود پيدا مي‌كند و اين موضوع نيز در نيمه اول سال اثر معني‌داري روي تنزل رشد بخش واقعي داشت، اميدواريم در نيمه دوم سال وضعيت بهتر شود.

وي با اشاره به موضوع تامين مالي يادآور شد: در اين باره شاخص‌هاي اقتصادي بيانگر آن است كه در نيمه دوم سال به تامين مالي مورد نياز بخش واقعي اقتصاد كمك مي‌كند. براين اساس همان طور كه مشخص است ابزارهاي تامين مالي زنجيره‌اي براي تامين سرمايه در گردش بنگاه‌هاي توليدي استفاده مي‌شود و لذا بالاي حدود ۷۰ درصد تامين مالي در شبكه بانكي نيز با هدف تأمين مالي سرمايه در گردش اين واحدها انجام مي‌شود. 

معاون سياستگذاري بانك مركزي افزود: از اين منظر ابزارهاي تأمين مالي زنجيره‌اي مانند اوراق گام، برات الكترونيك و كارت رفاهي متصل به اوراق گام نيز در نيمه اول سال رشد خوبي داشتند و انتظار مي‌رود اين روند در نيمه دوم سال با توجه به تدابيري كه براي جذابيت بيشتري اين اوراق اتخاذ خواهد شد كمك اثربخش‌تري در تامين مالي بخش واقعي اقتصاد ايفا كند و تامين سرمايه در گردش بنگاه‌ها كه يكي از اساسي‌ترين نيازهاي بخش توليد است در نيمه دوم سال با ابزارهاي تامين مالي زنجيره‌اي به صورت موثرتري محقق شود. اين مقام مسوول بانك مركزي درباره وضعيت تامين مالي دولت نيز گفت: انتظار مي‌رود در نيمه دوم سال وضعيت تامين مالي دولت نيز به مراتب وضعيت بهتري را نسبت به نيمه اول سال طي كند. چراكه در نيمه اول سال جنگ ۱۲ روزه خصمانه را داشتيم و در صورتي كه شرايط سياسي- امنيتي ان‌شاءالله در نيمه دوم سال وضعيت با ثبات‌تري داشته باشد، تأمين مالي دولت نيز وضعيت بهتري پيدا كند. 

وي ادامه داد: طبيعتا تخصيص اعتبار به پروژه‌هاي عمراني به‌طور مطلوب‌تر و بهتري انجام مي‌شود. بانك‌ها فضاي تنفسي را پيدا مي‌كنند كه بهتر بتوانند به تامين مالي بنگاه‌ها بپردازند و از اين طريق نيز با توجه به اينكه وضعيت بودجه جاري دولت هم هزينه مي‌شود و مي‌تواند تقاضاي موثري نيز براي بنگاه‌ها ايجاد كند در كنار تخصيصي كه براي پروژه‌هاي عمراني مي‌دهد، مي‌تواند اثر موثري بر افزايش تقاضاي موثر بنگاه‌ها داشته باشد. وي درباره تامين مالي طرح‌هاي توسعه و ايجادي تصريح كرد: جداي از اينكه در حال حاضر بسته رشد اقتصادي هشت درصد دولت مصوب شده و در آن سهم نظام بانكي و بازار سرمايه و تامين مالي از محل منابع بودجه عمومي پيش بيني شده است و عدد تقريبي نزديك 8 هزار همتي براي تحقق رشد اقتصادي 8 درصد پيش‌بيني شده است، در اين چارچوب بانك مركزي و شبكه بانكي نيز حتما اقدام موثرتر و پيگيري مجدانه‌تري را براي تامين مالي طرح‌هاي توسعه و ايجادي در قالب هم تسهيلات پرداختي و هم از طريق ابزار گواهي سپرده خاص انجام مي‌دهد. 

شيريجيان افزود: خوشبختانه ما در نيمه اول سال در زمينه گواهي سپرده خاص به خصوص در مورد طرح‌هاي اولويت‌دار كه از طرف دستگاه‌هاي تخصصي معرفي مي‌شود چه از حوزه وزارت صمت چه از حوزه جهاد كشاورزي و در ساير دستگاه تخصصي رشد خوبي داشتيم. وي درباره عملكرد گواهي سپرده خاص عنوان كرد: موضوع استفاده از ابزار گواهي سپرده خاص هم خوشبختانه رشد خوبي داشته يعني هم بررسي‌هاي اين موضوع نشان‌دهنده آن است كه در شبكه بانكي به دستاوردهاي خوبي رسيده و هم حجم قابل توجهي به بانك مركزي ارجاع شده است كه تعدادي را مصوب كرديم و تعدادي نيز در دستور كار براي تصويب قرار دارد. لذا انتظار مي‌رود در نيمه دوم سال تعداد تامين مالي بسيار بيشتري از سوي شبكه بانكي براي طرح‌هاي اولويت داري كه دستگاه‌ها معرفي كردند از طريق ابزار گواهي سپرده خاص رخ بدهد.

اين مقام مسوول در پايان و در جمع‌بندي صحبت‌هاي خود گفت: لذا از نظر بهبود ناترازي انرژي درنيمه دوم سال اميدواريم شرايط بهتري داشته باشيم؛ همچنين از منظر تأمين مالي چه تأمين مالي سرمايه در گردش، طرح‌هاي توسعه‌اي و ايجادي، از طريق شبكه بانكي و تأمين مالي كه براي تحقق رشد اقتصادي 8 درصد، تكاليفي را براساس مصوبه هيات، براي بازار سرمايه، بازار پول و نظام بانكي و بودجه عمومي و ساير بخش‌هاي موثر در تأمين مالي در نظر گرفته است، كه اميدواريم تأمين مالي نيز وضعيت بهتري داشته باشد. همچنين باتوجه به تدابيري كه اتخاذ كرديم كه بتوانيم تقاضاي موثر براي بنگاه‌ها هم از طريق خانوارها و مصرف‌كنندگان نهايي و هم افزايش تقاضاي موثر در قالب افزايش تقاضا از سمت دولت و هزينه‌هاي جاري و بودجه عمراني كه دارد و نيز در قالب كمكي كه به بنگاه‌هاي اقتصادي مي‌كنيم، بتوانيم حجم تقاضاي موثر را افزايش بدهيم كه طبيعتا اين امر مي‌تواند اثر معني‌دارتري بر رشد توليد و فعاليت‌هاي اقتصادي بنگاه‌ها  داشته  باشد. 

در اين ترديدي وجود ندارد كه فشارهاي اقتصادي و چالش‌هاي جهاني به نفع اقتصاد ايران نيست و دولت مانند ماه‌هاي گذشته بايد تلاش كند كه محدوديت‌هاي جدي عليه كشور وضع نشود اما با اين وجود اطمينان دهي به مردم براي آمادگي كشور در برابر سناريوهاي جديد مي‌تواند تورم انتظاري و التهابات كوتاه‌مدت در بازارها را نيز كنترل كند.