ايران و جايگاه مهم منطقه‌اي
نگاهي به تقويم شش ماهه نمايشگاه‌هاي دوبي كافي است؛ شهري كه امروز به پايتخت نمايشگاهي منطقه بدل شده است. از فناوري تا صنعت غذا و احداث، كشورها با تمام ظرفيت آمده‌اند.
نگاهي به تقويم شش ماهه نمايشگاه‌هاي دوبي كافي است؛ شهري كه امروز به پايتخت نمايشگاهي منطقه بدل شده است. از فناوري تا صنعت غذا و احداث، كشورها با تمام ظرفيت آمده‌اند. اما ايران؟ حضوري بسيار ضعيف‌تر از رقباي اصلي منطقه‌اي خود، يعني عربستان، تركيه و امارات داشته است. در GITEX Global 2024، عربستان با پاويون رسمي Saudi Made و ۴۰ شركت فناوري چشمگير ظاهر شد. تركيه با بيش از ۵۰ شركت در قالب ۴ پاويون ملي منسجم حضور يافت و امارات نيز به عنوان ميزبان، نمايشگاهي عظيم از برندهاي شاخص خود به راه انداخت. سهم ايران در برابر اين كشورها بسيار ناچيز بود. در Gulfood 2024، بيش از ۵۵۰۰ غرفه‌دار و ۱۲۱ پاويون ملي حاضر بودند؛ تركيه، عربستان و امارات آينده بازار غذا و نوشيدني را با روايت ملي خود بازنويسي كردند، اما حضور ايران در اين ميدان تقريبا محو بود. در Big 5 دوبي، معتبرترين نمايشگاه صنعت احداث خاورميانه، پاويون‌هاي تركيه، عربستان و امارات چشم‌نواز بودند، در حالي كه ايران تنها به چند نام پراكنده بسنده كرد. با توجه به حوزه فعاليت كميسيون احداث اتاق ايران، كمي دقيق‌تر در خصوص big5 خواهيم گفت. دردناك است كه بيشترين تدارك ايران براي حضوري درخور در چنين رويدادي معمولا در حد اعزام هيات‌هاي تجاري براي بازديد خلاصه مي‌شود؛ آن هم گاه با برگزاري چند نشست تشريفاتي كه بيشتر به ستايش فناوري‌هاي ساخت‌وساز امارات مي‌ماند و در قالب برنامه‌هاي VIP جلوه مي‌كند. اگر بگوييم نوع برنامه‌ريزي و حضور ما چنين نشان مي‌دهد كه اين نهايت توان ما در ورود به يك ميدان جهاني است، اغراق نكرده‌ايم. چنين حضوري راهبرد نيست؛ بيشتر شبيه تماشاي پيشرفت همسايگانمان است. در Big 5 Global 2024، بيش از ۸۵۰۰۰ متخصص از ۱۶۵ كشور گرد هم آمدند. ۲۵۰۰ غرفه‌دار، ۲۵ پاويون ملي و بيش از ۶۰ هزار محصول در معرض ديد قرار گرفت. اما اصل ماجرا در حاشيه رخ داد: بيش از ۱۱ ميليارد دلار قرارداد به امضا رسيد. حتي بخش نوآوري «Start-up City» سهم خود را داشت: ۱۲.۳ هزار بازديدكننده و ميليون‌ها دلار فروش براي استارت‌آپ‌هادر اين بخش، هوش مصنوعي (AI) به يكي از محورهاي اصلي بدل شد؛ آينده صنعت احداث نه‌تنها با بتن و فولاد، بلكه با الگوريتم‌ها و فناوري‌هاي نوين ساخته خواهد شد. مساله ايران ديگر فقط نداشتن پاويون ملي يا نشست‌هاي جانبي نيست؛ مساله جايگاه ايران در معماري نوين اقتصاد منطقه است. عربستان با روايت «Saudi Made» هويت خود را جا مي‌اندازد، تركيه با انسجام نمايشگاهي تصويرش را تثبيت مي‌كند و امارات با ميزباني هوشمندانه، صندلي اول اين ويترين را تصاحب كرده است.
ايران نبايد نظاره‌گر بماند. آينده توسعه در خليج فارس و درياي عمان بر پايه اشتراك منافع و همكاري‌هاي پايدار در حال شكل‌گيري است. اگر ايران مي‌خواهد دوباره به متن بازگردد، بايد روايت تازه‌اي از خود بسازد: روايتي كه بر شراكت در منافع و پروژه‌هاي مشترك استوار باشد. نمونه موفق چنين مدلي را مي‌توان در همكاري سنگاپور و مالزي ديد.
