تحولي برای شفافيت و ساماندهي بازار
به نظر مي‌رسد شمارش معكوس براي حضور رسمي بنزين سوپر در جايگاه‌هاي منتخب سوخت كشور آغاز شده است. طبق اعلام وزير نفت، بزودي اين بنزين ويژه با قيمت تمام‌شده و به صورت كاملاً مجزا از سهميه‌بندي يارانه‌اي، در اختيار متقاضيان قرار خواهد گرفت.
به نظر مي‌رسد شمارش معكوس براي حضور رسمي بنزين سوپر در جايگاه‌هاي منتخب سوخت كشور آغاز شده است. طبق اعلام وزير نفت، بزودي اين بنزين ويژه با قيمت تمام‌شده و به صورت كاملاً مجزا از سهميه‌بندي يارانه‌اي، در اختيار متقاضيان قرار خواهد گرفت. اين اقدام، فراتر از يك عرضه محصول جديد، حركتي هوشمندانه براي ساماندهي بازار آشفته مكمل‌ها و اكتان‌افزاها و پاسخي به نيازي ديرينه خودروهاي نيازمند به سوخت با اكتان بالا است.
نكته كليدي و اطمينان‌بخش، تأكيد مسوولان وزارت نفت بر عدم تأثير اين طرح بر سهميه‌هاي كنوني بنزين خودروها است. سهميه ۶۰ ليتري بنزين ۱۵۰۰ توماني و ۱۰۰ ليتري بنزين ۳۰۰۰ توماني و مصوب خودروهاي عمومي (وانت، تاكسي، ون و غيره) ماهانه از طريق كارت هوشمند سوخت كاملاً محفوظ است. درواقع هدف از عرضه بنزين سوپر در ساختار جديد، ايجاد بازاري مكمل و اختياري براي مالكان خودروهايي است كه به سوخت با كيفيت بالاتري نياز دارند.
مكانيزم عرضه اين بنزين، از طريق بورس انرژي و به صورت رقابتي و شفاف خواهد بود. قيمت نهايي براساس نرخ جهاني، هزينه حمل‌ونقل، عوارض و سود متعارف واردكننده و توزيع‌كننده تعيين مي‌شود و وزارت نفت در آن دخالتي ندارد. اين رويكرد، بار مالي را از دوش دولت برداشته و آن را به بخش خصوصي و مكانيزم بازار مي‌سپارد.
بنزين سوپر با عدد اكتان ۹۵، در مقايسه با بنزين معمولي (اكتان ۸۷)، مقاومت بيشتري در برابر احتراق زودرس (كوبش موتور) دارد. اين ويژگي باعث عملكرد نرم‌تر و بهينه‌تر موتورهاي پيشرفته و توربوشارژ مي‌شود. بهترين مرجع براي تشخيص نياز خودرو به اين سوخت، دفترچه راهنماي آن است. اين طرح پشتوانه قانوني محكمي دارد و بر اساس آيين‌نامه اجرايي قانون بودجه ۱۴۰۳، واردات و توزيع آن توسط بخش خصوصي مجاز شمرده شده است.
اين تحول، نمادي از عزم دولت براي واگذاري تدريجي بخش‌هايي از بازار به مكانيزم عرضه و تقاضا است و مي‌تواند الگويي براي اصلاحات بزرگ‌تر در بخش انرژي باشد.
پاسخ به اين سوال كه «آيا استفاده از بنزين سوپر براي من مقرون به صرفه است؟» به نوع خودرو بستگي دارد. براي مالكان خودروهاي معمولي كه كمپاني سازنده آنها استفاده از بنزين اكتان ۸۷ را توصيه كرده، پرداخت هزينه بيشتر ضروري نيست و تأثير محسوسي بر عملكرد موتور ندارد. بنزين‌هاي فوق مرغوب ويژه خودروهاي پيشرفت‌هاي است كه در دفترچه راهنما به استفاده از بنزين با اكتان بالا توصيه شده‌اند. مي‌توان متصور بود كه استفاده از اين بنزين منحصر به موارد مذكور نباشد زيرا همواره افرادي هستند كه براي عملكرد بهتر و محافظت از موتور خودروي خود حاضر به پرداخت هزينه بيشتر هستند. در نهايت، اين تحول مهم صرفا عرضه يك محصول جديد نيست، بلكه به معناي پايان بخشيدن به بازار سياه و خطرناك اكتان‌افزاهاي غيراستاندارد، ارتقاي شفافيت با قيمت‌گذاري رقابتي و بازگرداندن حق انتخاب به مصرف‌كننده است. انتخاب بين ادامه استفاده از سوخت يارانه‌اي يا پرداخت هزينه بيشتر براي كيفيت بالاتر، عملكرد بهينه و مهم‌تر از همه، حفظ سلامت خودرو معنا خواهد يافت. در نگاهي ديگر اين امر براي كشور گامي بزرگ به سوي تعادل در بازار سوخت خودروهاي بنزين سوز، تنوع و ارتقاي كيفيت و كاهش فشار به واسطه مصرف بالا و غيرمتعارف بر پالايشگاه‌ها مي‌تواند باشد و در بلندمدت مي‌تواند به تراز انرژي در بخش بنزين منجر شود.
پاسخ به اين سوال كه «آيا استفاده از بنزين سوپر براي من مقرون به صرفه است؟» به نوع خودرو بستگي دارد. براي مالكان خودروهاي معمولي كه كمپاني سازنده آنها استفاده از بنزين اكتان ۸۷ را توصيه كرده، پرداخت هزينه بيشتر ضروري نيست و تأثير محسوسي بر عملكرد موتور ندارد. بنزين‌هاي فوق مرغوب ويژه خودروهاي پيشرفت‌هاي است كه در دفترچه راهنما به استفاده از بنزين با اكتان بالا توصيه شده‌اند. مي‌توان متصور بود كه استفاده از اين بنزين منحصر به موارد مذكور نباشد زيرا همواره افرادي هستند كه براي عملكرد بهتر و محافظت از موتور خودروي خود حاضر به پرداخت هزينه بيشتر هستند. در نهايت، اين تحول مهم صرفا عرضه يك محصول جديد نيست، بلكه به معناي پايان بخشيدن به بازار سياه و خطرناك اكتان‌افزاهاي غيراستاندارد، ارتقاي شفافيت با قيمت‌گذاري رقابتي و بازگرداندن حق انتخاب به مصرف‌كننده است. انتخاب بين ادامه استفاده از سوخت يارانه‌اي يا پرداخت هزينه بيشتر براي كيفيت بالاتر، عملكرد بهينه و مهم‌تر از همه، حفظ سلامت خودرو معنا خواهد يافت. در نگاهي ديگر اين امر براي كشور گامي بزرگ به سوي تعادل در بازار سوخت خودروهاي بنزين سوز، تنوع و ارتقاي كيفيت و كاهش فشار به واسطه مصرف بالا و غيرمتعارف بر پالايشگاه‌ها مي‌تواند باشد و در بلندمدت مي‌تواند به تراز انرژي در بخش بنزين منجر شود.
