وعده‌هاي توخالي بورس
سال‌هاست كه بورس با وعده و اعداد و ارقام توخالي به حيات خود ادامه مي‌دهد. طي ساليان گذشته هر چند ماه يك‌بار يك وزير اقتصاد يا يك رييس سازمان بورس وعده ترميم بورس و بازگشت سرمايه، همچنين سود چندصد درصدي را داده ، اما تا به امروز هيچ يك محقق نشده است.
سال‌هاست كه بورس با وعده و اعداد و ارقام توخالي به حيات خود ادامه مي‌دهد. طي ساليان گذشته هر چند ماه يك‌بار يك وزير اقتصاد يا يك رييس سازمان بورس وعده ترميم بورس و بازگشت سرمايه، همچنين سود چندصد درصدي را داده ، اما تا به امروز هيچ يك محقق نشده است.
براي نمونه قرار بود در دولت سيزدهم نقدينگي سنگين وارد بورس شود و روند بازار به‌طور كلي تغيير كند؛ اما در همان دوران براي اينكه وعده‌هايش اجرايي شود نقدينگي خرد وارد بازار شد و نتوانست روند معاملات را تغيير دهد. وعده‌هاي مسوولان از گذشته دور تا به امروز به همين شكل بوده است و طي پنج سال گذشته هيچ سهامداري نتوانسته از شرايط استفاده كند و سود خوبي جذب كند و تنها در اين مدت زيان برخي سهامداران كاهش يافته است.
شنبه شب حجت‌الله صيدي، رييس سازمان بورس نيز در اين خصوص سخن گفت و اظهار داشت: « از شهريور ماه گذشته تا الان؛ يعني شاخص دو ميليون واحدي، شاخص كل را بگوييم؛ شاخص كل؛ برآيند بازار است، كسي معمولابازه بر اساس شاخص به دست نمي‌آورد. ما در بازار كساني را داشتيم كه مثلا در اين ۱۱ ماه گذشته بيش از ۲۰۰ درصد سود بردند.» وي ادامه داد: « مجموعا بوده كساني كه بازده خيلي كمي داشتند، كساني كه بيش از ۲۰۰ درصد سود بردند. شاخص كل ما از آخر شهريور پارسال تا امروز با وجود افت بعد از جنگ، حدود ۲۵ درصد بازدهي داشته، شاخص كل در اوج آنكه مال قبل از جنگ است؛ رسيد به سه ميليون و حدود ۳۰۰ هزار؛ يعني ۶۵ درصد افزايش؛ اين برآيند بازار است.»اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه سهامداران معمول بازار تنها به صورت ناچيز با كاهش زيان از روي سرمايه‌شان روبه رو بوده‌اند و در اين بين خبري از سودهاي چند صددرصدي نيست.
البته اين تنها يك نمونه است و رييس سازمان بورس با اعداد و ارقامي كه چندان با پرتفوي سهامداران همخواني نداشت از بازار سهام دفاع كرده است. در اصل اين بازار وضعيتي دارد كه نياز به دفاع نيست، شاخص هر روز سبز است اما خبري از رشد قيمت سهام موجود در بازار نيست و حتي نقدينگي نيز وارد بازار نمي‌شود اين چگونه سبزي است كه در كليت بازار تغييري ايجاد نمي‌شود؟
در همين خصوص منصور عليمرداني، نماينده مجلس نوشت: «رييس سازمان بورس مي‌گويد: 5 ماهه 1404 بازار 46 درصد مثبت و 54 درصد منفي بوده. اما شاخص هم وزن فقط 6 روز مثبت داشته يعني 92 درصد منفي!50نماد روندم را ببنيد جز 20 نماد خاص، همه زيانده.اين ديگر بازار سرمايه نيست؛ آزار مردم سرمايه‌گذار است و نتيجه بي‌تدبيري اقتصادي.» بررسي اعداد و اراقام نشان مي‌دهد كه بازار بازدهي بالايي نداشته و تنها در اين بين شاخص‌ها رشد كرده‌اند.
البته داستان به همين جا ختم نمي‌شود؛ چراكه اين صحبت‌ها تنها به رييس سازمان بورس مربوط نمي‌شود وسال‌هاست كه روساي مختلف بدين گونه از بورس حمايت مي‌كنند. براي نمونه وزير اقتصاد اعلام كرده كه براي حمايت از بورس ابتدا از توليد حمايت مي‌كند، درست است كه اگر از توليد حمايت شو بازار سهام نيز آرام آرام تغيير روند دهد و صنايع به سودسازي مي‌رسند اما مساله اينجاست كه بورس حدود 5 سال روند اصلاحي داشته واعتماد و نقدينگي را از دست داده و نمي‌شود با حمايت از توليد مسير بازار سرمايه را تغيير داد و در اصل بايد به صورت جدي و بدون دخالت از بازار حمايت شود. بازار سهام درحال حاضر بيش از آمارسازي نياز به حمايت واقعي دارد، حمايتي كه به معناي دستكاري و دخالت نباشد و تنها روند بازار را تغير دهد. شايد يكي از اين حمايت‌ها عدم دستكاري و دخالت در روند بازار باشد. در اصل اگر كسي در روند بازار دخالت نكند آرام آرم معاملات تغيير مسير مي‌دهد و روند صعودي به خود مي‌گيرد درحال حاضر بسياري از فعالان بازار سرمايه از ترس دخالت يا دستكاري ترجيح مي‌دهند در بازار سرمايه‌گذاري كنند، حال اگر سايه اين دخالت از بازار برداشته شود آرام آرام نقدينگي نيز به بازار روانه خواهد شد.
آمارسازي يا واقعيت بازار؟
علي رحماني نيز در همين خصوص به «تعادل» گفت: اظهارات رييس سازمان بورس به نظر من نه‌تنها باعث تعجب فعالان بازار شد، بلكه حتي براي مجري برنامه هم غيرمنتظره بود. همه مي‌دانند از ريزش ۹۹ تا امروز، و بعد از پنج سال، سهامداران نه‌تنها اصل سرمايه خود را برنگردانده‌اند، بلكه قدرت خريدشان به‌شدت كاهش يافته. در همين مدت قيمت تمام اقلام چه مصرفي، چه غيرمصرفي حداقل پنج برابر شده است.
وي با اشاره به ارايه آمار توسط رييس سازمان بورس نيز اظهار كرد: اين نوع ارايه آمار بازي با اعداد است. به عنوان مثال، شهريور پارسال تا شهريور امسال را ۲۵ درصد بازده اعلام كردند، در حالي كه نرخ بازده بدون ريسك در همان بازه حدود ۴۰ درصد بوده. يعني پول حتي با سپرده‌گذاري بانكي ۱۵ درصد بيشتر از بورس سود داده است. چطور مي‌شود اين را نشانه رشد بازار دانست؟
اين كارشناس بازار سرمايه تاكيد كرد: بازار نه‌تنها غيرعادي نيست، بلكه به مرز ابر‌بحران رسيده. نسبت‌هاي مالي به كف تاريخي رسيده، ارزش معاملات به نسبت نقدينگي در بدترين وضعيت تاريخ بورس است، ارزش دلاري بازار به سطح ده سال پيش برگشته و خروج نقدينگي ادامه دارد. حتي در ساختار معاملات هم به دليل محدود شدن دامنه نوسان، بازار به دو قطب خريد و فروش قفل شده و عملاحالت فرسايشي پيدا كرده است.
رحماني توضيح داد: مشكل اصلي اين است كه آقاي سعيدي بعد از قبول مسووليت، مواضع‌شان نسبت به قبل ۱۸۰ درجه تغيير كرده. يك مدير مسوول‌پذير بايد ضعف‌هاي بازار را بپذيرد و براي آنها راهكار ارايه دهد؛ نه اينكه از مشكلات فرار كند يا صرفابا كنفرانس‌هاي نمايشي و پاورپوينت، بازار را روياپردازي كند.
وي اظهار كرد: انتظار اين است كه به عنوان نهاد ناظر، از حقوق سهامداران دفاع كنند، نه اينكه با آمارهاي گزينشي و ادبيات شاعرانه، صورت‌مساله را پاك كنند. ما از ايشان دعوت مي‌كنيم در يك گفت‌وگوي واقعي و دوطرفه حاضر شوند و به سوالات چالشي پاسخ دهند، حرف‌درماني و حركت‌هاي تبليغاتي ديگر جواب نمي‌دهد.
