سيگنال سبز در ميانه مكانيسم ماشه
بازار نماي سبز خود را حفظ كرد، اما اينكه چقدر اين روند ادامه دارد به متغيرهاي زيادي بستگي دارد.
بازار نماي سبز خود را حفظ كرد، اما اينكه چقدر اين روند ادامه دارد به متغيرهاي زيادي بستگي دارد. شهريورماه براي بازار سرمايه با دو محور اصلي آغاز شده است؛ نخست، اخبار متناقض درباره مكانيسم ماشه كه برخي منابع از تعويق آن و برخي ديگر از قطعي بودن فعال‌سازي‌اش خبر مي‌دهند. دوم، تحولات نرخ ارز كه با نوسانات چند هزار توماني در روزهاي اخير، بار ديگر به صدر توجهات بازگشته است. البته زمزمه‌هايي درباره تغيير نرخ نيما نيز توسط رييس كل بانك مركزي خاموش شد و اين مساله اثر منفي بر معادلات درآمدي شركت‌هاي صادراتي است.
فردين آقابزرگي، كارشناس بورس در گفت‌وگو با بازار اظهار كرد: در حال حاضر، جريان نقدينگي بزرگ ۶۰ همتي همچنان خارج از بازار پارك شده و ترجيح مي‌دهد از سود اوراق و صندوق‌هاي طلا بهره ببرد. تا زماني كه فضاي خبري تغيير نكند حجم معاملات چندان تغيير نمي‌كند هرچند سبز باشد، نمي‌توان انتظار ورود اين پول به بازار را داشت درحالي كه ريسك‌ها وجود دارد. با اين حال، شهريور مي‌تواند ماهي متفاوت باشد؛ ماهي كه تعادل فعلي را بر هم بزند، چه در جهت مثبت و چه منفي.
به گفته فردين آقابزرگي نرخ ارز نيز در روزهاي اخير رفتاري سينوسي داشته؛ ابتدا افزايش يافت، سپس با اخبار سياسي كمي عقب‌نشيني كرد. دلايل اين نوسان، تركيبي از عوامل مختلف است؛ زمزمه‌هاي جنگ، كسري بودجه دولت و احتمال فعال شدن مكانيسم ماشه موثر هستند. اما مهم‌تر از دلايل، واكنش بازار به اين نوسانات است كه تحت تاثير سياست‌هاي بازارساز اتفاق مي‌افتد.
وي افزود: در هفته اول شهريور، گزارش‌هاي ماهانه فروش شركت‌ها منتشر شد كه مي‌تواند اولين محرك بازار باشد. پس از آن، خبرهاي مربوط به مكانيسم ماشه و تحولات ارزي، فضاي بازار را تحت تاثير قرار داد. در چنين فضايي، نقش گزارش‌هاي كدال بسيار مهم است. اگر شركت‌ها عملكرد خوبي در مرداد داشته باشند، مدار ارزندگي دوباره فعال مي‌شود و مي‌تواند محرك رشد باشد. اما اگر گزارش‌ها ضعيف باشند، حتي اندك اميدواري موجود نيز به حاشيه مي‌رود و بازار وارد فاز ترديد مي‌شود.
آقابزرگي گفت: نرخ ارز نيز در روزهاي اخير رفتاري سينوسي داشته؛ ابتدا افزايش يافت، سپس با اخبار سياسي كمي عقب‌نشيني كرد. دلايل اين نوسان، تركيبي از عوامل مختلف است؛ زمزمه‌هاي جنگ، كسري بودجه دولت و احتمال فعال شدن مكانيسم ماشه موثر هستند. اما مهم‌تر از دلايل، واكنش بازار به اين نوسانات است كه تحت تاثير سياست‌هاي بازارساز اتفاق مي‌افتد.
وي تاكيد كرد: در سال‌هاي گذشته، افزايش نرخ ارز همواره با رشد بازار سرمايه همراه بوده، اما در سال‌هاي اخير اين رابطه تضعيف شده است. دليل اصلي، تفاوت نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نيماست. شركت‌ها درآمد خود را بر اساس نرخ نيما تسعير مي‌كنند، نه نرخ آزاد. بنابراين، افزايش نرخ ارز در بازار آزاد، تاثير مستقيمي بر سودآوري شركت‌ها ندارد و بازار نيز واكنش نشان نمي‌دهد.
اگر دولت سياست‌هاي ارزي خود را اصلاح كند و نرخ نيما را به نرخ بازار نزديك كند، حتي در شرايط سياسي پرتنش، بازار سرمايه مي‌تواند رشد كند. اما اگر مسير گذشته ادامه يابد، بازار دچار رخوت معاملاتي خواهد شد و بازدهي به سمت بازارهاي رقيب خواهد رفت.
عامل تعيين‌كننده براي مسير بازار
عوامل تعيين‌كننده براي مسير بازار در شهريور متنوع هستند. رفتار دولت در مواجهه با نرخ ارز، و تحولات سياسي داخلي و خارجي بر رفتار سرمايه‌گذار اثر دارد. اگر نشانه‌هايي از عقلانيت در سياستگذاري ارزي ديده شود، سهامداران بايد با جسارت عمل كنند. اما اگر بي‌تفاوتي و تكرار اشتباهات گذشته ادامه يابد، بازار سرمايه بار ديگر قرباني خواهد شد.
عليرضا سادات، كارشناس اقتصادي در گفت‌وگو با بازار گفت: تجربه نشان داده كه نرخ‌هاي ارزي در نهايت به هم نزديك مي‌شوند، اما زمان آن مهم است. وزير اقتصاد فعلي با تك‌نرخي شدن ارز موافق است، اما در برابر او طيف وسيعي از ذي‌نفعان قرار دارند. در اين ميان، سهامداران، فعالان اقتصادي و صادركنندگان نبايد قرباني اين بازي شوند. تصميم‌گيري درست در شهريور مي‌تواند مسير بازار را براي ماه‌هاي آينده روشن كند.
عليرضا سادات معتقد است كه اگر گزارش‌هاي كدال عملكرد قابل قبولي را نشان دهند و دولت نيز در سياست‌هاي ارزي خود تجديدنظر كند، مي‌توان انتظار داشت كه بازار سرمايه از فاز ركود خارج شده و وارد مرحله‌اي از بازدهي معقول شود. به‌ويژه اگر نرخ نيما به نرخ‌هاي واقعي‌تر نزديك شود.
وي افزود: در همين حال، نكته قابل توجهي كه در دو روز گذشته رخ داده، سبز شدن بازار سرمايه با وجود مطرح بودن موضوع مكانيسم ماشه است. اين اتفاق در شرايطي رخ داده كه انتظار مي‌رفت بازار با فشار رواني ناشي از اين خبر، واكنش منفي نشان دهد. اما آنچه در عمل ديده شد، رشد نسبي شاخص‌ها و بهبود معاملات بود؛ نشانه‌اي روشن از آنكه بازار بخش عمده‌اي از اثرات منفي اين خبر را پيش‌خور كرده و به نوعي به كف قيمتي خود رسيده است.
اين رفتار بازار، از يك سو نشان‌دهنده بلوغ نسبي معامله‌گران در مواجهه با اخبار سياسي است و از سوي ديگر، تاييدي بر اين نكته است كه بازار در حال حاضر بيش از آنكه به اخبار منفي واكنش هيجاني نشان دهد، به دنبال نشانه‌هاي بنيادي براي تغيير مسير است. در واقع، رشد اخير بازار در روزهايي كه مكانيسم ماشه در صدر اخبار قرار دارد، مي‌تواند به عنوان يك سيگنال مهم تلقي شود؛ سيگنالي كه مي‌گويد بازار ديگر ظرفيت افت‌هاي شديد را ندارد و به دنبال دلايل قوي‌تري براي حركت است.
سادات ادامه داد: در چنين فضايي، اگر گزارش‌هاي كدال عملكرد قابل قبولي را نشان دهند و دولت نيز در سياست‌هاي ارزي خود تجديدنظر كند، مي‌توان انتظار داشت كه بازار سرمايه از فاز ركود خارج شده و وارد مرحله‌اي از بازدهي معقول شود. به‌ويژه اگر نرخ نيما به نرخ‌هاي واقعي‌تر نزديك شود، شركت‌ها با افزايش درآمد مواجه خواهند شد و اين موضوع مي‌تواند موتور محرك جديدي براي رشد بازار باشد.
وي تاكيد كرد: اما همچنان بايد با احتياط حركت كرد. فضاي سياسي هنوز پرريسك است و تصميمات دولت در حوزه ارز و بودجه مي‌تواند مسير بازار را به‌طور كامل تغيير دهد. از همين رو، تحليلگران توصيه مي‌كنند كه سرمايه‌گذاران در كنار رصد دقيق اخبار، رفتار دولت را نيز به عنوان يك متغير كليدي در نظر بگيرند، چرا كه در نهايت، اين تصميمات هستند كه مي‌توانند بازار را از وضعيت فعلي خارج كرده يا آن را در همان مدار تعليق نگه دارند.
براساس اين گزارش با وجود فضاي پرتنش سياسي و نگراني‌هاي ناشي از مكانيسم ماشه، رفتار اخير بازار نشان داد كه بخش قابل توجهي از اثرات منفي اين اخبار پيش‌خور شده و شاخص كل به كف‌هاي حمايتي خود نزديك شده است. سبز شدن بازار در روزهاي اخير، در كنار انتشار گزارش‌هاي ماهانه و احتمال اصلاح سياست‌هاي ارزي، نويدبخش آغاز دوره‌اي از بازسازي اعتماد و بازدهي معقول است.
با اين حال، مسير بازار همچنان به‌شدت وابسته به تصميمات دولت در حوزه ارز و تحولات سياسي داخلي و خارجي است. اگر عقلانيت در سياستگذاري غلبه كند، بازار سرمايه مي‌تواند از ركود خارج شود؛ اما اكنون بيش از هر زمان ديگري، تحليل دقيق رفتار دولت و رصد تحولات ارزي، كليد موفقيت در بازار سرمايه خواهد بود.
در مجموع، سبز شدن بازار در روزهايي كه انتظار افت وجود داشت، نشانه‌اي از پايان فشارهاي سنگين فروش و آغاز دوره‌اي از بازسازي اعتماد است. اگر اين روند با حمايت‌هاي بنيادي همراه شود، شهريور مي‌تواند نقطه عطفي براي بازار سرمايه باشد؛ نقطه‌اي كه در آن، اثرات منفي پيش‌خور شده و مسير جديدي براي رشد آغاز مي‌شود.
