آزادسازي سهام عدالت با ملاحظات خاص
در برنامه ميزگرد رسانه ملي به چالش‌هاي موضوع سهام عدالت پرداخته شد.
در برنامه ميزگرد رسانه ملي به چالش‌هاي موضوع سهام عدالت پرداخته شد.در همين زمينه پژمانفر رييس كميسيون اصل ۹۰ مجلس گفت: اساسا بازار سرمايه و مشاركت مردم در فعاليت خرد و كلان بسيار حائز اهميت‌است و براي سال ۸۷ بحث سهام عدالت دو هدف در نظر گرفته شد يكي اينكه از دارايي‌هايي كه در كشور وجود دارد سهمي را به مردم دهيم، اما مهم‌تر از آن اين بود كه مردم را به سمت فضاي اقتصادي جديد ببريم و يك ريل‌گذاري جديد شكل گيرد؛ بازار سرمايه دماسنج اقتصاد كلان است. به سبب بد عمل كردن در موضوع سهام عدالت يك مسير انحرافي را ايجاد كرديم؛ اساسا نبايد بين ۵۰ ميليون دارنده مستقيم و غيرمستقيم سهام عدالت تفاوت ايجاد كنيم ما نتوانستيم بازار سرمايه را معنادار كنيم.
سهامداران عدالت تنها تماشاچيان نگران شاخص كل بورس
در ادامه موسوي نماينده مجلس گفت: پرتفوي سهام عدالت ۲۲ همت است به علاوه يك سهام خارج از بورس است كه در مجموع حدود ۳۰ همت است؛ اين سهام قرار بود بيست سال قبل سهام اميد و امنيت آفرين باشد حالا چقدر به اين مهم رسيديم الان سوال سهامداران عدالت اين است كه چه سودي از اين سهام ديدند؟ ارزش سهام عدالت اكنون نسبت به سال ۹۹ نصف و فروش آن قفل شده است اكنون سهامداران عدالت تنها تماشاچيان نگران شاخص كل بورس هستند؛ ما قانون را كنار گذاشتيم از اول به انحراف رفتيم.
اصرار دولت بر تصدي‌گري در حوزه سهام عدالت
در ادامه اكبر حيدري سخنگوي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت بيان كرد: يادمان باشد سهام عدالت پيوست سياست‌هاي كلي اصل ۴۴ است. يكي از انحراف‌هاي سهام عدالت اين است كه در مسير هدف حركت نكرده و نمي‌كند يعني مردمي‌سازي اقتصاد شكل نگرفته است. مشكل اصلي هم عدم اعتقاد به اصل ۴۴ قانون اساسي و عدم اجراي فصل شش قانون اصل ۴۴ است. مساله اين است كه دولت همچنان اصرار بر تصدي‌گري دارد.
شوراي عالي بورس مرجع مقرر‌گذاري در خصوص سهام عدالت
در ادامه ولي‌الله جعفري مدير نظارت بر ناشران سازمان بورس مي‌گويد: چند اتفاق تاريخي در سهام عدالت رخ داده كه آخرين فرمان سه‌بندي مقام معظم رهبري در ارديبهشت سال ۹۹ است. مطابق فرمان ايشان شوراي عالي بورس مرجع مقرر‌گذاري در خصوص سهام عدالت انتخاب شده است. اتفاقا به عقيده بنده از اين تاريخ سهام عدالت به هدف خود نزديك مي‌شود. هدف سهام عدالت گسترش عدالت اجتماعي، توزيع ثروت و گسترش فرهنگ سهامداري بوده است. شوراي عالي بورس در همين مسير گام برمي‌دارد، اما در سنوات گذشته مشكلات و ابهاماتي بوده است و نگذاشتند سهام عدالت به هدف نهايي نزديك شود. در مدل مصوب شوراي عالي بورس شركت‌هاي تعاوني، شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني، كانون سهام عدالت نقش دارند ما ۳۰ شركت سرمايه‌گذاري استاني داريم. از اين تعداد ۲۸ شركت سرمايه‌گذاري نزد سازمان بورس ثبت شدند و ۲۶ شركت نزد تهران پذيرفته شدند و حدود ۱.۵ سال هم نماد آنها معامله شده است.
سال‌هاست شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت ساختار شفافي ندارند
در ادامه موسوي بيان كرد: سال‌هاست شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت ساختار شفافي ندارند و برخي اصلا مجمع تشكيل ندادند؛ مجامع سهام عدالت شفاف نيست و سالانه تكرار نشده است. در ادامه هم حيدري مي‌گويد: وظيفه هدايت، سياست‌گذاري طبق بند و الزامات واگذاري در بند ج سياست كلي اصل ۴۴ با دولت بوده است. دولت در طول اين بيست سال خودش به موارد قانوني عمل نكرده است. نظارت بر تعاوني‌ها را نداشته است. اكنون مي‌گويد من نگرانم! تعاوني‌هاي سهام عدالت مطابق قانون تاسيس شدند و مطابق قانون شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت تشكيل شدند. اين شركت‌ها بعد از تغييرات بازار سرمايه نزد سازمان بورس ثبت و تحت نظارت سازمان بورس فعاليت كردند.
سايه دولت‌ها در موضوع سهام عدالت هيچگاه كم نشده است
همچنين پژمانفر افزود: دولت تعاوني‌ها را درست شكل داده است. حركت مجموعه تعاوني بسيار كند بود. سايه دولت‌ها در موضوع سهام عدالت هيچگاه كم نشده است؛ در خصوص سهام عدالت نبايد صفر و صد سكانداري كرد.
در ادامه جعفري اظهار كرد: مهم‌ترين دليل توقف نمادهاي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت عدم به‌روز بودن مجامع است؛ دليل ديگر توقف معاملات نمادهاي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت صف فروش زياد و تنزل قيمت‌ها بود در حالي كه سهام عدالت در شركت‌هاي بسيار خوب بورسي سهامدار است و توصيه اكيد ما اين است كه سهامداران سهام را نگه‌دارند و از منافع آن منتفع شوند.
مقاومت در بدنه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت
او افزود: شوراي عالي بورس از سال ۹۹ مصوبات متعددي را براي سهام عدالت داشته است. از اسفندماه ۱۴۰۱ شوراي عالي بورس تصميم بر توقف نمادهاي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت به سبب عدم به‌روز بودن مجامع مي‌گيرد؛ يك مقاومتي در بدنه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت وجود دارد كه متاسفانه تا الان هم به شكل كامل حل نشده و مجامع به شكل كامل برگزار نشده است.
تنها ۱۴ شركت سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت مجمع برگزار كردند
او گفت: شوراي عالي بورس سال ۱۴۰۲ يك مدلي را مصوب كرد كه اگر سهامداران غيرمستقيم در مجمع مشاركت نكنند شركت‌هاي تعاوني واجد شرايط مي‌توانند به نمايندگي در مجمع شركت كنند. متاسفانه تا امروز از ۲۸ شركت سرمايه‌گذاري استاني تنها ۱۴ شركت مطابق مدل مصوب شوراي عالي بورس مجمع برگزار كردند.همچنين حيدري بيان كرد: اولا دليل بسته شدن نمادهاي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت مطابق تصريح مصوبه ۹ اسفندماه ۱۴۰۰ شوراي عالي بورس اصلاح تصويب مدل نهايي و بعد اصلاح آيين‌نامه آزادسازي سهام عدالت بود. از جمله الزامات رسيدن به اين موارد برگزاري مجامع بود؛ برگزاري شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت چهار مقطع دارد. اين مجامع تا سال ۹۲ برگزار مي‌شد، اما سال ۹۲ سازمان خصوصي‌سازي، چون اعتقادي به اين موضوع نداشت كلا سهام عدالت را قفل مي‌كند. از سال ۹۲ قانون عوض نشده است، اما در اين بازه زماني تاريك از ۹۲ تا ۹۹ دوره تاريك سهام عدالت است. سال ۹۹ ابلاغيه آزادسازي سهام عدالت مي‌آيد. در دوره دوم شوراي عالي بورس تصميمات راهگشايي اتخاذ مي‌شود كه از جمله اين تصميمات اين است كه براي كانون سهام عدالت به‌جاي دولت در يك كارگروهي تكليف مشخص مي‌كند ولي تا امروز تكاليف قانوني و اختياراتي كه بايد به تعاوني سهام عدالت، شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني و كانون سهام عدالت داده مي‌شد يكجا داده نشده است.
در ادامه پژمانفر اظهار كرد: از مردم بپرسيد تعاوني‌ها سهام عدالت را مي‌شناسند آيا در فرآيند انتخاب سالانه آنها شركت داشتيد. اصلا اينگونه نيست!
در ادامه جعفري افزود: ما ۳۶ شركت سرمايه‌پذير بورسي داريم در اين ۳۶ شركت ۴۴ تا از كرسي‌هاي هيات‌مديره براي سهام عدالت است. ما ۱۳ شركت سرمايه‌پذير غير بورسي هم داريم كه ۱۷ كرسي متعلق به سهام عدالت است. شوراي عالي بورس از سال ۱۴۰۰ تا تيرماه امسال براي حفاظت از اين كرسي‌ها يك كارگروه سه نفره تشكيل داده است. نماينده سهام عدالت در شركت‌هاي سرمايه‌پذير را صرفا كانون انتخاب نمي‌كند، از تيرماه امسال اين كارگروه به يك كميته پنج نفر تبديل شده است. شوراي عالي بورس تا برگزاري كامل مجامع نمي‌تواند به شكل كامل به كانون اختيار دهد.
موسوي مي‌گويد: مطالبه ما اين است كه بايد دولت نظارت كند تا ساختار شكل گيرد.
تعاوني‌هاي شهرستاني سهام عدالت همه به‌روز‌رساني شدند
حيدري افزود: امروز تعاوني‌ها شهرستاني سهام عدالت همه به‌روز‌رساني شده اند. در خصوص شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت ما هم تاكيد و اصرار داريم كه به‌روز‌رساني شوند؛ ولي مطابق قانون ما يك كانون سهام عدالت داريم كه كارش مديريت پرتفوي سهام عدالت است. اعضاي هيات‌مديره كانون را بايد بورس تاييد صلاحيت كند.
شركت‌هاي تعاوني سهام عدالت تحت نظارت سازمان بورس و شوراي عالي بورس نيستند
در ادامه جعفري مي‌گويد: كانون سهام عدالت منتخب شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت هستند ۷ عضو هيات‌مديره دارند؛ اگر سال ۱۴۰۰ مجامع شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت نيمه‌تمام باقي‌ماند به سبب مقاومت‌هايي بود كه همچنان ادامه دارد؛ شركت‌هاي بورسي حسابرس مستقل و بازرس دارند. شركت‌هاي تعاوني سهام عدالت تحت نظارت سازمان بورس و شوراي عالي بورس نيستند.
بازگشايي نمادهاي استاني سهام عدالت چند مولفه نياز دارند
او افزود: تمام مشكل ما اين است كه شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني مجامع آنها به‌روز نشده است و طبيعتا نماد آنها بسته است؛ بازگشايي نمادهاي معاملاتي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت منوط به برگزاري مجامع، تاييد صلاحيت مديران است. اكنون سهامداران سه الي چهار شركت واجد شرايط بازگشايي هستند؛ بازگشايي نماد چند مولفه نياز دارد؛ وضعيت بازار بسيار مهم است ما نمي‌خواهيم در زمان و شرايطي نماد باز شود كه بازار سرمايه بهم بريزد، چون حجم آنها بسيار زياد است؛ مورد ديگر ملاحظاتي است كه مجلس و برخي نهادي نظارتي دارند كه بايد قبل از بازگشايي آنها در نظر گرفته شود.
وقتي نماد واجد شرايط بازگشايي است بايد باز شود
پژمانفر افزود: شما قيم سهام هستيد؟ وقتي نماد واجد شرايط بازگشايي است بايد باز شود. اصلا من مي‌خواهم سهام خود را به آتش بكشم؛ مردم در مجامع شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت شركت كنيد تا آنجا پويا شود. حتما جلوي مداخلات دولت بايد گرفته شود. موسوي گفت: شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت بايد تعيين تكليف شوند برخي دارايي‌هايي خريداري كردند كه اصلا مشخص نيست چگونه است. حتما بايد اين شركت‌ها ساماندهي شود صورت‌هاي مالي بايد درست شود. جعفري در نهايت گفت: شوراي عالي بورس براي ادامه مسير برنامه مدوني دارد. براي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني كه مجمع برگزار كردند برنامه‌ريزي شده است براي ادامه مسير هم برنامه وجود دارد. ارزش سهام عدالت سهامداران مستقيم اكنون ۳۷۲ هزار ميليارد تومان است؛ آزادسازي سهام عدالت حتما با ملاحظه بازار سرمايه و مكانيزم عرضه و تقاضا اتفاق خواهد افتاد مشابه سال ۹۹ تكرار نخواهد شد و سهام به شكل خرد به بازار عرضه نخواهد شد.
