فقدان نقدينگي در بورس
بازار سرمايه طي سه روز گذشته توانست روندي نسبتا مثبت را تجربه كند. اين روند از يكشنبه آغاز شد و با وجود نوسانات، شاخص‌ها در محدوده سبز به كار خود ادامه دادند. ارزش معاملات خرد نيز از حدود ۳۵۰۰ ميليارد تومان در روز دوشنبه به ۴۳۰۰ ميليارد رسيد و روز چهارشنبه نيز رقم ۵۵۰۰ ميليارد تومان را ثبت كرد.
بازار سرمايه طي سه روز گذشته توانست روندي نسبتا مثبت را تجربه كند. اين روند از يكشنبه آغاز شد و با وجود نوسانات، شاخص‌ها در محدوده سبز به كار خود ادامه دادند. ارزش معاملات خرد نيز از حدود ۳۵۰۰ ميليارد تومان در روز دوشنبه به ۴۳۰۰ ميليارد رسيد و روز چهارشنبه نيز رقم ۵۵۰۰ ميليارد تومان را ثبت كرد. با اين حال، مقايسه اين ارقام با روزهاي پررونق ارديبهشت ماه نشان مي‌دهد كه هنوز فاصله زيادي با شرايط مطلوب وجود دارد. اين افزايش معاملات بيشتر حاصل جابه‌جايي نقدينگي درون بازار است و پول تازه‌اي از بيرون وارد نشده است. بر همين اساس افت قابل توجه قيمت‌ها در هفته‌هاي گذشته زمينه را براي يك اصلاح مثبت كوتاه‌مدت فراهم كرده است. اما اگر هدف، تبديل اين حركت به رشد پايدار باشد، شرايط متفاوتي لازم است؛ مهم‌ترين آن، ورود نقدينگي جديد به بازار است. اين امر تنها زماني اتفاق مي‌افتد كه سرمايه‌ها از بازارهاي موازي همچون صندوق‌هاي طلا، رمزارزها يا مسكن به سمت بورس حركت كنند. براي جذب پول جديد و ايجاد موج رشد، دو سناريوي اصلي پيش‌بيني مي‌شود كه نخست محرك اقتصادي است و دوم محرك سياسي.
محرك اقتصادي: كاهش فاصله بين نرخ دلار بازار آزاد و نرخ دلار دولتي (نيما يا توافقي) . اين اختلاف كه هم‌اكنون بالاست، يكي از مهم‌ترين موانع رشد تلقي مي‌شود. تجربه آبان سال گذشته نشان داده است كه اصلاح اين فاصله مي‌تواند نقش «سوخت محرك» براي بازار ايفا كند. نمونه آن، تصميم آن دوره بانك مركزي براي افزايش نرخ دلار نيما بود كه موجب رشد سريع بورس شد. در حال حاضر، با وجود تورم بالا، نرخ موثر دلار بورس حدود ۶۹ هزار تومان باقي مانده و رشد نكرده است؛ همين امر موجب قفل شدن سرمايه‌ها در ساير بازارها شده است. در مقابل، كاهش نرخ بهره نيز از نظر تئوريك مي‌تواند موثر باشد، اما به دليل شرايط اقتصادي فعلي، دستيابي به آن در كوتاه‌مدت بعيد است.
محرك سياسي: حصول يك توافق مهم ميان ايران و غرب، به‌ويژه جلوگيري از فعال‌سازي مكانيسم ماشه كه موعد آن كمتر از يك ماه ديگر است. با اينكه تحقق اين سناريو در حال حاضر اندكي بعيد به نظر مي‌رسد، اما در صورت وقوع، اثر پرقدرتي بر ورود نقدينگي و قفل شدن صف‌هاي خريد خواهد داشت. در غير اين صورت و با عدم تحقق اين دو عامل، بازگشت‌هاي فعلي بازار بيشتر جنبه مقطعي خواهد داشت. چنين شرايطي احتمالا به نوسانات كوتاه‌مدت منجر مي‌شود،
بدون آنكه شاهد رشد پايدار باشيم. اين بدان معني نيست كه بازار وارد فاز منفي قطعي مي‌شود، بلكه بيشتر بر تداوم ركود نسبي و ضعف جريان نقدينگي دلالت دارد. بازار سرمايه همچنان در وضعيت انتظار به سر مي‌برد. روند سه روز اخير هرچند اميدواركننده بوده، اما فقدان ورود پول تازه نشان مي‌دهد كه سرمايه‌گذاران نگاه محتاطانه‌اي دارند. تحولات اقتصادي مانند كاهش فاصله نرخ دلار يا تصميمات سياسي در سطح بين‌المللي، برگ برنده‌هايي هستند كه مي‌توانند مسير شاخص را به سمت رشد قوي و پايدار هدايت كنند. تا آن زمان، فعالان بازار بايد خود را براي ادامه نوسانات محدود و فرصت‌هاي كوتاه‌مدت آماده كنند.
