نگرانی در بازار

قيمت‌ها هر روز در بازارهاي مالي‌ مختلف ركورد مي‌زند و تا لحظه تنظيم اين گزارش دلار در محدوده 105 هزار تومان و طلا در محدوده 9 ميليون توماني قرار دارد، شايد به گفته برخي مديران اقتصادي كشور اين اعداد حباب باشد، اما شاهد آن هستيم كه به راحتي معامله در اين بازارها انجام مي‌شود، اما در مقابل بورس تهران به جاي سود هر روز زيان بيشتر به سرمايه‌گذاران خود مي‌دهد كه اين موضوع نيز درنوع خود جاي تعجب دارد. 

رييس بانك مركزي اعلام كرده: « قيمت دلار حدود 70 هزار تومان است و نرخ‌هاي بالاتر بيشتر مربوط به بازار غيررسمي است كه تامين ارز قاچاق و خروج سرمايه را پوشش مي‌دهد و ارتباطي با نياز‌هاي واقعي اقتصاد كشور ندارد.» اما همين نرخ غيررسمي و حتي براي قاچاق به صورت مستقيم بر زندگي مردم تاثير داشته و باعث شده كه مسير معاملات بازار سرمايه سرخ پوش شود.

در اصل زماني كه نرخ دلار به صورت رسمي و غيررسمي افزايش پيدا مي‌كند، بسياري از سرمايه‌گذاران ترجيح مي‌دهند كه سرمايه خود را از بورس خارج كنند و وارد بازارهاي موازي مثل ارز كنند. در اصل افزايش قيمت در بازارهاي رسمي و غيررسمي مي‌تواند شرايط سرخ پوش شدن بورس و خروج نقدينگي از اين بازار را فراهم سازد. شرايط اين روزها نيز اينچنين است افزايش قيمت دلار و طلا باعث شده كه بازار هم سهامداران نسبت به بازار و آينده آن نااميد شوند.

از سوي ديگر مساله مكانسيم ماشه و افزايش ترس‌ها نسبت به جنگ مجدد باعث شده كه سهامداران به دنبال بازاري امن براي دارايي خود باشند. در زمان جنگ 12 روزه بورس تهران دو هفته تعطيل شد و پس از آن شاهد بوديم كه با بازگشايي بازار، تابلوي معاملات سرخ پوش شد و به نوعي روزگار تلخي را تجربه كرد كه همچنان اين تلخي در بازار ادامه دارد.

بورس تهران بازار ريسك‌پذيري است و نسبت به اخبار واكنش سري‌تر و تندي را دارد، به همين دليل است در واكنش‌هاي به اخبار بلافاصله منفي مي‌شوند و پس از آن با تكيه به اخبار مثبت واكنش بسيار كم قدرت و ناچيزي را نشان مي‌دهند. در اصل بازار نسبت به اخبار مثبت واكنش مثبتي نشان نمي‌دهد و نسبت به اخبار منفي واكنش تند و قوي نشان مي‌دهد. 

درحال حاضر بازار به يك انگيره قوي براي ادامه‌دار شدن مثبت‌هاي خود نياز دارد و درصورت مخابره اخبار مثبت بازار سهام مي‌تواند تا چند هفته مثبت شود. شاخص‌هاي بورس طي دو روز گذشته روندي سبز را تجربه كردند، اما شرط پايدار بودن اين سبزي نخست عدم دستكاري در بورس و دوم افزايش اعتماد است. اگر اين دومولفه در بازار اجرايي شود آرام آرام ارزش معاملات روند صعودي به خود مي‌گيرد و اگر اين ارزش حدود 10 روز در محدوده بيش از 5 همت باقي بماند آن زمان مي‌توان به رشد ادامه‌دار بازار و سودسازي آن اميدوار بود. 

   سايه ترس روي بورس

هاتف شاملو، كارشناس بازار سرمايه براي بورس‌نيوز نوشت: «بازار همچنان با ترس مواجه است و معامله‌گراني كه سرمايه‌هاي خود را از بازار خارج كرده‌اند، در اين شرايط حاضر نيستند سرمايه‌هايشان را مجددا وارد كنند. آنها منتظرند ريسك‌ها كاهش يابد تا بتوانند در شرايط مطلوب‌تري سرمايه‌گذاري كنند و دوباره به معاملات بازار بورس ايران اعتماد پيدا كنند. تنها با كاهش ريسك‌هاي سيستماتيك، بازگشت اعتماد و ورود مجدد سرمايه‌ها به بازار امكان‌پذير خواهد بود.نماد‌ها از نظر قيمتي پايين آمده‌اند و ارزش ماركتشان به قدري كاهش يافته كه در مناطقي قرار گرفته‌اند كه مي‌توان گفت به اصطلاح مفت شده‌اند و واقعا از نظر ماركت در محدوده بسيار ارزنده‌اي قرار دارند. در شرايط نرمال و بدون ريسك سيستماتيك، سرمايه‌گذاري در اين شركت‌ها واقعا جذاب بود و مي‌شد به راحتي در آنها سرمايه‌گذاري كرد؛ اما اكنون به دليل وجود ريسك‌هاي سيستماتيك و ريسك‌هاي مختلف بازار، مجبوريم ارزش ماركت پايين‌تري را در نظر بگيريم تا نشان دهيم كه سرمايه‌گذار حاضر است با اين ريسك‌ها كنار بيايد و در آن قيمت‌ها سرمايه‌گذاري كند.با توجه به اينكه قيمت‌ها به‌شدت كاهش يافته است، انتشار هر خبر عملياتي مثبت كه تاثيرگذار بر شرايط اقتصادي، سياسي يا نظامي كشور باشد، مي‌تواند وضعيت بازار بورس را بهبود دهد و حداقل در كوتاه‌مدت قدرت و انرژي زيادي به معاملات بدهد. متاسفانه تاكنون چنين خبر پررنگ و قابل توجهي منتشر نشده، اما همان‌طور كه امروز ديديم، انتشار يك خبر نيمه‌مثبت توانست اثر رواني داشته باشد و بازار تا حدي حال و روز بهتري پيدا كرد.در شرايط فعلي، حتي اگر نماد‌ها از نظر ارزش ماركت به محدوده بسيار جذاب رسيده باشند، ريسك‌هاي سيستماتيك همچنان پابرجا و سرمايه‌گذاران محتاط هستند و ترجيح مي‌دهند تا كاهش ريسك‌ها و شفافيت بيشتر، پول خود را مجددا وارد بازار نكنند. بنابراين، اين ريسك‌ها تعيين‌كننده رفتار سرمايه‌گذاران و توان بازار براي بازگشت به شرايط عادي معاملات هستند.

با تمام اين تفاسير، در همين دوره و پس از بازگشايي بازار بورس ايران، بسياري از نماد‌هاي بنيادي عملكرد قابل توجهي داشتند. اين شركت‌ها كه سودآوري خوبي داشتند، توانستند مشكلات كسري انرژي را بهتر مديريت كنند، فروش خود را حفظ كنند و سودآوري خود را پايدار نگه دارند. چنين شركت‌هايي، اميد به آينده و سودآوري آينده را افزايش داده و معاملات بهتري تجربه كردند. حتي مي‌توان گفت اين نماد‌ها در مقايسه با ساير سهم‌ها، منفي‌هاي كمتري را تجربه كردند و كمتر به پرتفوي سهامداران آسيب زدند.»

    بازار از نگاه معاملات

طي سومين روز كاري هفته يعني سه شنبه 11 شهريور 1404، شاخص كل بورس تهران با افزايش 47 هزار و 11 واحدي معادل 1.93درصدي روبه رو شد و به تراز 2 ميليون و 477 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز 8 هزار و 574 واحد معادل 1.13 درصدي نسبت به معاملات روز اخير افزايش يافت و به تراز 765 هزار و 421 واحدي رسيد. درسوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 185 واحد رشد كرد و در جايگاه 23 هزار و 190 واحدي ايستاد. 

در اين روز از ميان 693 نماد بازار سرمايه 498 نماد مثبت و 147 نماد نيز منفي بودند. همچنين 131 نماد معادل 44 درصد از نمادها در صف خريد و 102 نماد معادل 15 درصد از نمادها در صف فروش قرارداشتند. 

در روز سه شنبه صنعت ليزينگ، پيمانكاري صنعتي، نساجي، ساير مواد معدني و ماشين آلات ارزش بازار منفي را تجربه كردند. در مقابل بيشترين ارزش بازار مثبت نيز به صنايع فعاليت‌هاي مرتبط با اوراق بهادار، حفاري، توليد فلزات گرانبهاي غيرآهن، تجهيزات صنعتي، خودرو، توليد كود و تركيبات نيتروژن، فرآورده‌هاي نفتي، محصولات كشاورزي، فعاليت مهندسي، بانك‌ها و موسسات اعتباري، قطعات خودور، شيريني‌جات، ماشين آلات الكتريكي، سرمايه‌گذاري، آهن و فولاد، نوشيدني، مخابرات، بنادر و كشتيراني، حمل و نقل بار زميني، ساير محصولات غذايي، مواد شيميايي-متنوع، ساير محصولات كاني غيرفلزي، كاشي و سراميك، محصولات فلزي، خدمات رفاهي-برق، زغال سنگ، لاستيك و پلاستيك، شكر و محصولات لبني رسيد.