هشدار كشاورزان از دل ناترازي انرژي تهديدي تازه براي امنيت غذايي
ناترازي انرژي در حالي به مانعي بزرگ براي كشاورزي تبديل شده كه اين بخش همزمان با بحران آب با چالش تغييرات اقليمي، فرسايش خاك و نوسانات قيمت نهاده‌ها نيز درگير است.
ناترازي انرژي در حالي به مانعي بزرگ براي كشاورزي تبديل شده كه اين بخش همزمان با بحران آب با چالش تغييرات اقليمي، فرسايش خاك و نوسانات قيمت نهاده‌ها نيز درگير است. به گفته كارشناسان ناپايداري در تامين برق و سوخت، در فصل‌هاي حساس كشت و برداشت، منجر به كاهش سطح زيركشت و افزايش هزينه توليد شده كه پيامد آن، كاهش عرضه محصولات در بازار و رشد قيمت‌ها خواهد بود. كشاورزان در اين خصوص به اين نكته اشاره مي‌كنند كه با وجود وعده‌هاي مسوولان، تاكنون برنامه منسجمي براي تامين انرژي مورد نياز بخش كشاورزي اجرا نشده است. آنها خواستار تدوين سياست‌هاي حمايتي فوري و پايدار در حوزه انرژي هستند، از جمله تخصيص سهميه ويژه سوخت، تامين برق اضطراري براي چاه‌هاي كشاورزي و تسهيل دسترسي به انرژي‌هاي تجديدپذير. هامان هاشمي، نايب‌رييس كميسيون كشاورزي اتاق ايران، در اين خصوص به اين نكته اشاره مي‌كند كه خاموشي‌هاي گسترده و بي‌برنامه، نه‌تنها به توليد محصول در مزرعه آسيب مي‌زند، بلكه كل زنجيره تامين و صنايع تبديلي كشاورزي را وارد مرحله‌اي از زيان جدي كرده است؛ اين قطعي‌ها باعث پايين‌آمدن توليد، افزايش هزينه‌هاي تعميرات و نگهداري تجهيزات آبياري و حتي آسيب به چاه‌هاي آب (از جمله ريزش و تخريب آنها) مي‌شود كه در نهايت، زيرساخت‌هاي حياتي بخش كشاورزي را فرسوده و امنيت غذايي كشور را با تهديدي جدي مواجه مي‌كند. او با بيان اينكه موضوع «ناترازي انرژي» از يك چالش فني صرف فراتر رفته و اكنون به يك بحران اقتصادي و اجتماعي در بخش كشاورزي بدل شده به اتاق ايران گفت: در غياب يك سياست پايدار و هدفمند براي تامين برق در مناطق كشاورزي، ما با كاهش ظرفيت توليد، افزايش هزينه‌ها، و ناتواني در تامين محصولات تازه‌خوري در بازار داخلي مواجه شده‌ايم. اين فقط مشكل كشاورز نيست؛ اين زنگ خطر براي امنيت غذايي كشور است. بر اساس گفته‌هاي هاشمي، خاموشي‌هاي مكرر و ناپايدار در مناطق روستايي و كشاورزي، مستقيما فعاليت‌هاي كليدي مانند پمپاژ آب، مديريت گلخانه‌ها و كارگاه‌هاي فرآوري را مختل مي‌كند. او گفت: وقتي تامين انرژي قطع مي‌شود، بسياري از مراحل زراعي و توليدي متوقف مي‌شوند و اين در حالي است كه در كشاورزي، زمان و شرايط محيطي نقشي حياتي دارد. او با اشاره به اينكه آسيب فقط محدود به مرحله توليد نيست، افزود: صنايع تبديلي و كارخانه‌هاي فراوري وابسته به محصولات كشاورزي نيز در اثر ناپايداري برق، دچار وقفه‌هاي طولاني، فساد مواد اوليه و حتي تعطيلي كامل مي‌شوند. هاشمي افزود: ما امروز شاهد زيان مضاعف كشاورز و صنعتگر هستيم. وقتي محصولي برداشت مي‌شود اما امكان فرآوري يا بسته‌بندي سريع آن وجود ندارد، هم كشاورز متضرر مي‌شود، هم كارخانه و در نهايت مصرف‌كننده. نايب‌رييس كميسيون كشاورزي در ادامه خاطرنشان كرد: يكي از پيامدهاي ملموس اين وضعيت، افزايش شديد فسادپذيري محصولات كشاورزي است. محصولات حساس مانند سبزيجات، صيفي‌جات و ميوه‌ها اگر در زمان مناسب و شرايط سردخانه‌اي نگهداري نشوند، ظرف چند ساعت كيفيت خود را از دست مي‌دهند. اين يعني اتلاف منابع، كاهش بهره‌وري و تحميل هزينه به بازار. هاشمي با صراحت اعلام كرد كه ناترازي انرژي صرفا يك مساله مهندسي نيست، بلكه تاثير آن به كل زنجيره ارزش كشاورزي سرايت كرده و باعث افزايش ريسك سرمايه‌گذاري در اين حوزه شده است. او گفت: جذب سرمايه براي توسعه گلخانه‌ها، دامداري‌ها يا صنايع بسته‌بندي، بدون تضمين تامين انرژي ممكن نيست. هر خاموشي بي‌برنامه، به معناي چند قدم عقب‌گرد در توليد است. او از دولت خواست بسته‌اي چندبخشي شامل توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير، اعطاي تسهيلات براي تجهيز واحدهاي توليدي به پنل‌هاي خورشيدي، تعرفه‌هاي ترجيحي و همكاري وزارتخانه‌هاي نيرو، جهاد كشاورزي و صمت را فورا در دستور كار قرار دهد. هاشمي در ادامه هشدار داد، اگر ناترازي انرژي با همين روند ادامه يابد، در آينده نزديك نه‌تنها توليد محصولات كشاورزي به خطر مي‌افتد، بلكه امنيت غذايي و معيشت ميليون‌ها نفر نيز در معرض تهديد جدي قرار مي‌گيرد. بحران برق، اكنون ديگر فقط يك مساله فني نيست؛ اين بحران كشاورزي، اقتصاد و حتي اعتماد عمومي است.
