کشاورزی و بحران آب

۱۴۰۴/۰۵/۱۹ - ۰۱:۱۲:۲۹
کد خبر: ۳۵۲۷۷۲

ما به عنوان فعالان حوزه کشاورزی کشور هرگز این واقعیت را انکار نمی‌کنیم که بیش از 80درصد آب کشور در کشاورزی مصرف می‌شود، اما نکته اینجاست که مصرف بالا الزاما به معنای «مقصر بودن» کشاورزان و بخش کشاورزی نیست، بلکه ساختارهای آبرسانی در کشور ما طی همه این سال‌ها به صورت غیراصولی پیاده‌‌‌سازی شده است.

عطاالله اشرفی اصفهانی

ما به عنوان فعالان حوزه کشاورزی کشور هرگز این واقعیت را انکار نمی‌کنیم که بیش از 80درصد آب کشور در کشاورزی مصرف می‌شود، اما نکته اینجاست که مصرف بالا الزاما به معنای «مقصر بودن» کشاورزان و بخش کشاورزی نیست، بلکه ساختارهای آبرسانی در کشور ما طی همه این سال‌ها به صورت غیراصولی پیاده‌‌‌سازی شده است. سیاست‌های آبی ما از اساس اشتباه بوده و کشاورز ایرانی هم صرفا در یک سیستم ناکارآمد گیر افتاده است. کشاورز و بخش کشاورزی مقصر شرایط کنونی نیست، اما در عین حال معاف هم نیست، بلکه مسوول است. همان‌طور که صنعتگران و شهروندان هم به صورت تک‌‌تک در قبال چالش کنونی آب مسوول هستند. اگر امروز ما درباره کاهش مصرف آب حرف می‌زنیم، از سر نگاه همدلانه است، نه سرزنش کشاورزان یا مردم. این پویش برای مقصریابی نیست؛ برای اقدام در راستای منافع ملی در عصر خودمان و رویکرد مسوولانه نسبت به نسل بعدی است.

کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران در نخستین نشست سال ۱۴۰۴ هشدار داد که وضعیت آب کشور بسیار نگران‌کننده و مخاطره‌آمیز است. تازه فقط امسال نبود؛ ما از سال‌ها قبل بارها و بارها نسبت به توسعه ناپایدار کشاورزی، حفر بی‌رویه چاه‌ها، کشت‌های پرمصرف و فرسایش خاک هشدار دادیم. اما چه شد؟ گوش شنوایی پیدا نشد. تفاوت در این است که حالا بحران جلوی چشم همه‌مان است. حالا دیگر فرونشست زمین، ترک‌های روستاها، خشک شدن قنات‌ها و ناترازی برق و آب را حتی خوش‌بین‌ترین و خوش‌خیال‌ترین افراد هم نمی‌توانند انکار کنند. امروز دیگر بحران، یک خبر تلخ نیست؛ یک تجربه زیسته برای همه ماست.  باید سراغ اقدام برویم. گام نخست، اصلاح اصولی الگوی کشت خواهد بود. گام دوم، بازنگری در جانمایی صنایع کشاورزی است و در گام‌های بعدی، توسعه فناوری‌های نوین آبیاری و آمایش سرزمین باید انجام گیرد و این یعنی اصلاح ساختاری مصرف آب کشور. ما در کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران با همکاری کارشناسانی مانند آقایان دکتر عباس کشاورز، محمد فاضلی، رضا حاجی‌کریم و محمد درویش داریم این مسیر را ترسیم و در مورد آن با سیاستگذار گفت‌وگو و تعامل می‌کنیم‌. اگر میلیون‌ها نفر حتی چند قطره کمتر مصرف کنند، نتیجه بزرگ خواهد بود. باید تلاش کنیم آینده را برای خودمان و نسل بعد حفظ کنیم. اگر امروز، ما مصرف آب را کم نکنیم، فردا کشاورزی برای فرزندان خود‌مان نمی‌ماند. امروز روز تصمیم ماست. هر کشاورز، هر مدیر، هر نهاد، حتی با یک اقدام کوچک، تاکید می‌کنم حتی کوچک می‌تواند نجات‌بخش باشد، چون ما مسوولیم؛ نه مقصر.