بحران اعتماد و كوچ پول در بورس

صداي بورس | احسان ذاكرنيا نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين، در رابطه با روند بازار و سمت‌ و سوي حركت آن، گفت: بازار بورس ايران در حال حاضر در يك فاز اصلاحي و نزولي قرار دارد. شاخص كل بورس تهران در هفته‌هاي اخير با افت‌هاي پي‌درپي مواجه شده و به سطوح كمتر از ۲.۶ ميليون واحد رسيده است. اين روند نزولي، به‌ويژه بعد از جنگ تحميلي ۱۲ روزه شدت بيشتري گرفته و شاخص هم‌وزن نيز كه نشان‌دهنده عملكرد سهام كوچك و متوسط است، كانال ۸۰۰ هزار واحدي را از دست داده است.
وي افزود: جهت بازار در كوتاه‌مدت همچنان تحت تأثير فشار فروش و جو رواني منفي است، اما در ميان‌مدت، مشروط به رفع برخي ابهامات كليدي از كليد فضاي امنيتي و اقتصادي كشور، پتانسيل بازگشت به مدار صعودي وجود دارد.

نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين در رابطه با عوامل متعددي تداوم روند نزولي بازار، گفت: بي‌اعتمادي سرمايه‌گذاران از جمله عوامل حائز اهميت در اين اتفاق است. چرا كه فضاي كلي بازار به دليل ابهامات سياسي، امنيتي و اقتصادي، از جمله عدم شفافيت در مذاكرات خارجي، نگراني از نقض آتش بس توسط دشمن، ترديد در واگذاري سهام شركت‌هاي بزرگ مثل خودروسازان و ... دچار بي‌اعتمادي شده است. اين موضوع باعث شده سرمايه‌گذاران خرد به سمت خروج از بازار حركت كنند.
ذاكرنيا ادامه داد: ريسك‌هاي سيستماتيك از جمله نگراني‌هاي سياسي، اقتصادي و ارزي، همراه با افزايش انتظارات تورمي، سرمايه‌گذاران را به سمت دارايي‌هاي امن‌تر و نقدشونده‌تر مانند طلا و ارز سوق داده است.

وي با اشاره به اينكه در روز ۱۱ مرداد ۱۴۰۴، نزديك به ۲.۵ همت پول حقيقي از بازار خارج شد، گفت: خروج پول حقيقي از بازار سهام و حتي صندوق‌هاي درآمد ثابت به مقاصد ديگر، مانند صندوق‌هاي طلا، شدت گرفته است.
كارشناس بازار سرمايه با انتقاد از عملكرد ضعيف شركت‌ها، افزود: برخي شركت‌هاي بزرگ، به‌ويژه در صنايع فولادي و پتروشيمي، به دلايل مختلف از جمله ناترازي‌هاي انرژي نتوانسته‌اند سودآوري متناسب با رشد نرخ ارز را محقق كنند، كه اين موضوع فشار فروش را تشديد كرده است.
به گفته وي تمامي اين عوامل در كنار ضعف سياست‌گذاري، نبود حمايت موثر از سوي نهادهاي ناظر و سياست‌گذاران، همراه با تصميمات غيرشفاف، به تشديد فضاي منفي دامن زده است.
ذاكرنيا در رابطه با نشانه‌هاي بهبود بازار، گفت: در حال حاضر، نشانه‌هاي قوي و پايداري براي بهبود بازار مشاهده نمي‌شود. با اين حال، برخي نكات مي‌توانند به عنوان سيگنال‌هاي بالقوه بهبود در نظر گرفته شوند.

وي با اشاره به اينكه ارزندگي سهام يكي از سيگنال‌هاي مهم امروز بازار است، ادامه داد: بسياري از نمادها از منظر بنيادي به سطوح قيمتي جذابي رسيده‌اند و نسبت قيمت به سود (P/E) بازار به‌طور قابل‌توجهي پايين‌تر از ميانگين تاريخي است. به گفته‌ اين كارشناس بازار سرمايه، حمايت‌ها و اقدامات اخير، مانند بسته‌هاي حمايتي دولت يا تحركات بازارگردان‌ها، مي‌توانند در صورت تداوم و شفافيت، به بهبود جو رواني بازار كمك كنند.

وي خاطرنشان كرد: در برخي روزها، ارزش معاملات خرد به سطوح نسبتا خوبي (مثلا بيش از ۸ هزار ميليارد تومان) رسيده كه نشان‌دهنده وجود نقدينگي بالقوه براي بازگشت است. با اين حال، تا زماني كه ابهامات سياسي و اقتصادي، به‌ويژه در حوزه سياست خارجي و نرخ ارز، برطرف نشود، نمي‌توان انتظار بازگشت قدرتمند بازار را داشت.
كارشناس بازار سرمايه ضمن تبيين جريان نقدينگي در بازار سرمايه، گفت: تغيير اين جريان، نشان‌دهنده تغيير اولويت‌هاي سرمايه‌گذاران است؛ به‌طوري كه در هفته‌هاي اخير، خروج پول حقيقي از بازار سهام و حتي صندوق‌هاي درآمد ثابت قابل‌توجه بوده است. براي مثال، در ۱۱ مرداد ۱۴۰۴، بيش از ۱.۵ هزار ميليارد تومان از صندوق‌هاي درآمد ثابت خارج شد.
وي با اشاره به اينكه صندوق‌هاي مبتني بر طلا به مقصد اصلي نقدينگي تبديل شده‌اند، ادامه داد: در بازه ۱۶ روزه اخير، حدود ۹ هزار ميليارد تومان وارد اين صندوق‌ها شده كه نشان‌دهنده تمايل سرمايه‌گذاران به دارايي‌هاي امن‌تر در شرايط ابهام است. نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين افزود: بخش قابل‌توجهي از پول خارج‌شده از بازار سهام به مقاصد نامعلومي رفته و به بازارهاي موازي مانند دلار، طلا يا مسكن منتقل نشده است. اين موضوع مي‌تواند نشانه‌اي از انتظار سرمايه‌گذاران براي سيگنال‌هاي مثبت‌تر باشد.
ذاكرنيا با ارايه جمع‌بندي از وضعيت بازار بورس، بر اهميت و تاثير عوامل كلان سياسي و اقتصادي تاكيد كرد و گفت: در حال حاضر، بازار درگير يك چرخه نزولي ناشي از بي‌اعتمادي، ريسك‌هاي سيستماتيك و خروج نقدينگي است. با وجود ارزندگي برخي سهام و پتانسيل‌هاي موجود، بدون حل مسائل سياسي و اقتصادي كلان، بازگشت بازار به مدار صعودي دشوار خواهد بود.
كارشناس بازار سرمايه با تاكيد بر لزوم تداوم حمايت‌ها، با توصيه به سهامداران گفت: سرمايه‌گذاران بايد با احتياط عمل كنند و توجه ويژه‌اي به سيگنال‌هاي سياسي و اقتصادي داشته باشند. صندوق‌هاي طلا و صندوق‌هاي درآمد ثابت در حال حاضر پناهگاه اصلي نقدينگي هستند، اما براي بهبود پايدار، نياز به شفافيت و حمايت‌هاي موثر از سوي سياست‌گذاران است.