صنعت ايران در دوراهي بقا يا جهاني‌شدن!
«ساخت داخل بايد از مرحله جايگزيني واردات فراتر رفته و با تمركز بر فناوري، كيفيت و صادرات، به پيوستن در زنجيره‌هاي ارزش جهاني منجر شود؛ موضوعي كه به گفته كارشناسان، تنها با حمايت دولت و اصلاح رويكردهاي مديريتسي محقق خواهد شد.» اين را مديرعامل گروه توسعه ملي در نخستين رويداد توسعه و تعميق ساخت داخل عنوان كرد.
تعادل| فرشته فريادرس |
«ساخت داخل بايد از مرحله جايگزيني واردات فراتر رفته و با تمركز بر فناوري، كيفيت و صادرات، به پيوستن در زنجيره‌هاي ارزش جهاني منجر شود؛ موضوعي كه به گفته كارشناسان، تنها با حمايت دولت و اصلاح رويكردهاي مديريتسي محقق خواهد شد.» اين را مديرعامل گروه توسعه ملي در نخستين رويداد توسعه و تعميق ساخت داخل عنوان كرد. اين مقام دولتي معتقد است كه بنگاه‌هاي ايراني بايد با ارتقاي كيفيت و فناوري، وارد بازارهاي جهاني شده و سهمي در زنجيره ارزش بين‌المللي كسب كنند. چون شركت‌هايي كه صرفا به بازار داخلي تكيه كنند، در رقابت جهاني شكست خواهند خورد؛ راه نجات، ارتقاي فناوري و ورود به زنجيره‌هاي توليد جهاني است. رييس فدراسيون تجهيزات و ماشين‌آلات ايران هم با تأكيد بر توان بالاي مهندسان داخلي در اظهاراتي عنوان كرد كه با حمايت جدي دولت و اصلاح رويكردهاي مديريتي، صنعت كشور قادر است از توليدكننده داخلي به صادركننده فناوري در سطح بين‌المللي تبديل شود. مديرعامل گروه صنعتي ايران ترانسفو با تأكيد بر ضرورت كاهش وابستگي به واردات در صنايع پيشرفته، از برنامه‌ريزي براي ۲۲ ميليون دلار تجهيزات و امضاي ۲۹ تفاهمنامه با سازندگان داخلي خبر داد .
بازار محدود بنگاه‌ها را به عقب مي‌راند
رويداد و نمايشگاه توسعه و تعميق ساخت داخل صبح ديروز در محل معاونت علمي رياست‌جمهوري برگزار شد. مديرعامل گروه توسعه ملي، در اين رويداد، تأكيد كرد كه ساخت داخل بايد مسيري تكاملي باشد كه از جايگزيني واردات به سمت توسعه صادرات و پيوستن به زنجيره‌هاي جهاني حركت كند. فرهاد زرگري گفت: هر بنگاهي كه صرفا به بازار داخلي محدود شود، در برابر رقبا عقب مي‌ماند؛ بنابراين ورود به بازارهاي جهاني و توليد با كيفيت و فناوري محور، ضامن بقا و رشد است.
مديرعامل گروه توسعه ملي با بيان اينكه هر بنگاهي كه به بازارهاي جغرافياي كشور خودش محدود شود، رشد نخواهد كرد، گفت: رقبا وارد بازارهاي جهاني مي‌شوند و سهم بازار صادراتي از دست مي‌رود.
وي تاكيد كرد: راهكار بقاي بنگاه‌ها و شركت‌هاي بزرگ وارد شدن به بازارهاي جهاني است وقتي شركت‌ها وارد بازارهاي جهاني شوند عملا تكنولوژي و محصولات بايد كيفيت و استانداردهاي خاصي را دنبال كنند وگرنه بازار بين‌الملل را از دست مي‌دهند بنابراين كيفيت در محور صادرات شكل مي‌گيرد و نهايتا وقتي ما وارد شبكه شويم وارد زنجيره‌هاي ساخت گسترده مي‌شويم.
زرگري عنوان كرد: در اين صورت ما نيز اكوسيستم بزرگ تكنولوژي محور مي‌شويم و بخش اعظمي از دانش به ما منتقل مي‌شود ضمن اينكه ما امروز در ساخت داخلي هستيم كه راه را براي صادرات به كشورهاي ديگر هموار مي‌كند و در يك درجه بالاتر مي‌توانيم وارد زنجيره گسترده ساخت بشويم، ايران ترانسكو اين توانمندي و اين ساختار علمي و تكنولوژي و مديريت را برخوردار است.
مديرعامل گروه توسعه ملي به رويكردهاي توسعه صنعتي پس از جنگ جهاني دوم اشاره كرد و گفت: دو استراتژي اصلي براي توسعه كشورها رخ داد كه اول، استراتژي توليد و ساخت داخل براي كاهش وابستگي به واردات، كه كشورهاي امريكاي هند و آسياي شرقي مانند سنگاپور، تايوان و كره جنوبي از آن بهره‌مند شدند و رشد اقتصادي بالاي ۶ درصد را تجربه كردند و دوم، تمركز بر صادرات و حضور در زنجيره ارزش جهاني كه منجر به توسعه فناوري و تكنولوژي در اين كشورها شد و نمونه‌هايي مانند صنعت هواپيماسازي ايرباس در بيش از ۲۳ كشور شكل گرفت. زرگري با اشاره به تجربه كشورهاي آسياي شرقي و پروژه‌هايي مانند ايرباس، حضور در زنجيره ارزش جهاني را كليد توسعه فناوري دانست.
مديريت نامناسب عامل ناترازي در انرژي و اقتصاد
احسان ثقفي، رييس فدراسيون تجهيزات و ماشين‌آلات ايران نيز گفت: با حمايت كافي دولت، صنعت داخلي مي‌تواند صادركننده فناوري شود.
او مشكلاتي همچون هزينه‌هاي بالا، ضعف تبليغات، كمبود منابع مالي، نبود بيمه و تضمين‌هاي اجرايي، و ارتباط ناكافي ميان صنعت و دانشگاه را موانع جدي دانست و اصلاح مديريت، تشكيل كميته‌هاي مشترك و حمايت عملي دولت را راه‌حل عنوان كرد.
وي اضافه كرد: موضوع ناترازي‌هاي اقتصادي و مديريتي در كشور وجود دارد كه بايد علل و راهكارهاي رفع اين مشكلات بررسي شود ضمن اينكه ناترازي‌هاي موجود در حوزه انرژي و نيروي انساني به خاطر مديريت نامناسب است چراكه اين ناترازي‌ها در گذشته پيش‌بيني نشده كه به دليل سهل‌انگاري و نبود مديريت مناسب بوده است.
رييس فدراسيون تجهيزات و ماشين آلات ايران بر اهميت اصلاح روش‌ها و رويكردهاي مديريتي تاكيد كرد و گفت: در سنوات گذشته رويدادهاي زيادي برگزار شده است اما در حل مشكلات ساخت داخل و توليد ملي، هنوز دچار مشكل هستيم. شعارهاي سال مانند حمايت از ساخت داخل و توليد ملي، با وجود تكرار مكرر نتوانسته است به نتيجه برسد.
ثقفي با اشاره به توان مهندسان و تجربه موفق كشور در دوران جنگ، بر لزوم استفاده از ظرفيت‌هاي فني و دانشگاهي و مطالبه‌گري رسانه‌ها براي تحقق شعارهاي سال تأكيد كرد.
راه‌اندازي نخستين كارخانه نوآوري صنعت برق
مهدي صادقي نياركي مديرعامل ايران ترانسفو نيز در رويداد و نمايشگاه توسعه و تعميق ساخت داخل اين گروه صنعتي، با تأكيد بر لزوم توجه به عمق‌بخشي ساخت داخل ادامه داد: «با توجه به اينكه كشور ما در سال‌هاي گذشته تحت تأثير برخي محدوديت‌ها و تحريم‌هاي ظالمانه بين‌المللي قرار داشته، راهبرد عمق‌بخشي به ساخت داخل، يك انتخاب نيست بلكه يك ضرورت راهبردي و اثربخش است كه بايد همواره در دستور كار ما قرار بگيرد.»
وي همچنين از تأسيس نخستين كارخانه نوآوري در صنعت برق و انرژي‌هاي تجديدپذير با حمايت معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري خبر داد و گفت: «اين پروژه با عنوان «19+1» در حال راه‌اندازي است و با تكميل آن، مجموعه ايران ترانسفو هدايت و تملك بيست شركت را در اختيار خواهد داشت كه در حوزه‌هاي انرژي‌هاي تجديدپذير، نوآوري، توليد و خدمات فني مهندسي فعاليت مي‌كنند.»
تعميق ساخت داخل با دو هدف
وي ادامه داد: «در حوزه توسعه و تعميق ساخت داخل، دو هدف اصلي را دنبال مي‌كنيم: نخست، افزايش عمق ساخت داخل در گروه صنعتي ايران ترانسفو و دوم، افزايش توانمندي تأمين‌كنندگان و سازندگان داخلي كشور. اين سياست در سطوح مختلف، از ظرفيت‌سازي در درون گروه صنعتي گرفته تا تقويت اكوسيستم صنعتي در سطح ملي، در دستور كار ما قرار دارد.»
صادقي نياركي افزود: «توسعه زيست‌بوم نوآوري نيز يكي ديگر از اولويت‌هاي ماست. ما سه ضلع اصلي در اين حوزه داريم؛ يك سيستم نوآوري در درون گروه، يك موسسه تحقيقات فعال، و سومين ضلع نيز تأسيس مركز نوآوري صنعت برق و انرژي‌هاي تجديدپذير است كه در حال راه‌اندازي است. اين مركز به عنوان محل تجمع و فعاليت شركت‌هاي دانش‌بنيان، به شكل‌گيري يك اكوسيستم فناورانه در صنعت برق كشور كمك خواهد كرد.»
وي افزود: «ما در صورت‌هاي مالي حسابرسي‌شده، بيش از 220 ميليون قطعه، مواد و تجهيزات مصرف كرده‌ايم كه سهم قابل‌توجهي از آنها ساخت داخل است. هدف ما افزايش اين سهم از 68 درصد به 78 درصد است و در قالب اين رويداد، با مشاركت گسترده سازندگان داخلي، به‌دنبال تحقق اين هدف ملي هستيم.»
امضاي 29 تفاهمنامه براي داخلي‌سازي
مديرعامل اين گروه صنعتي افزود: «برآورد ما از ميزان ارزبري در گذشته، حدود 221 ميليون دلار بوده كه اكنون با اقداماتي كه براي داخلي‌سازي در دست اجراست، 150 ميليون دلار آن به توليد داخل تبديل شده و هدف بعدي ما رساندن اين عدد به 172 ميليون دلار است. در صورت تحقق اين هدف، واردات ما به كمتر از 50 ميليون دلار كاهش خواهد يافت.»
صادقي نياركي از يكي از پروژه‌هاي مهم در اين حوزه نيز خبر داد و گفت: «پروژه‌اي در مجموعه مباركه براي توليد ورق‌هاي الكتريكال در دست اقدام است. با راه‌اندازي اين پروژه، سهم ساخت داخل باز هم افزايش خواهد يافت. اين پروژه را نيز به‌صورت جدي و با پيگيري تأمين مالي دنبال مي‌كنيم.» وي ادامه داد: «در حال حاضر، حدود 48 ميليون دلار از نيازهاي ما به توليد ورق مربوط مي‌شود كه اميدواريم بخش عمده‌اي از آن با داخلي‌سازي در همين پروژه تأمين شود.» اين مدير صنعتي همچنين با اشاره به برنامه‌ريزي دقيق براي داخلي‌سازي 22 ميليون دلار از تجهيزات و مواد مورد نياز اين مجموعه گفت: «اين عدد به دو بخش تقسيم شده است؛ 11.5 ميليون دلار مربوط به قطعات، تجهيزات و مواد اوليه و 10.6 ميليون دلار مربوط به انرژي‌هاي تجديدپذير و همچنين توسعه همكاري با پيمانكاران حوزه اسپكس (SPECs) و پروژه‌هاي پرفشار.»
وي افزود: «در قالب اين برنامه، 29 تفاهمنامه به امضا خواهد رسيد كه 17 مورد از آنها مرتبط با داخلي‌سازي تجهيزات، كامپوننت‌ها و مواد اوليه است و باقي تفاهمنامه‌ها به پروژه‌هاي تجديدپذير و همكاري‌هاي مهندسي اختصاص دارد.» مديرعامل ايران ترانسفو تصريح كرد: در همين رويداد، داخلي‌سازي 16.7 ميليون دلار نهايي خواهد شد. اين تفاهمنامه‌ها نتيجه دو ماه تلاش و شناسايي دقيق سازندگان داخلي بوده و با آنها به توافق رسيده‌ايم.
در حاشيه اين رويداد، بيش از ۲۰ تفاهمنامه همكاري ميان ايران ترانسفو و شركت‌هاي فعال در حوزه صنعت برق و فناوري‌هاي مرتبط، با محوريت توسعه فناوري و ساخت داخل به امضا خواهد رسيد.
