موانع سبزپوشي بازار سرمايه
تلاقي ركود اقتصادي، نااطميناني سياسي و ضعف ساختاري معاملات، تصميم‌گيري را براي سرمايه‌گذاران به چالشي جدي تبديل كرده است.
تلاقي ركود اقتصادي، نااطميناني سياسي و ضعف ساختاري معاملات، تصميم‌گيري را براي سرمايه‌گذاران به چالشي جدي تبديل كرده است. پس از توافق آتش‌بس ميان ايران و اسراييل، تحليل بازارها پيچيده‌تر شده است؛ چراكه همچنان نگراني‌ها درباره احتمال تجديد درگيري‌ها و فعال‌سازي مكانيزم ماشه توسط اروپا وجود دارد.
هرچند پيشنهاد تعويق شش ماهه مشروط به از سرگيري مذاكرات با امريكا و همكاري با آژانس نيز ارايه شده است. از طرفي با وجود ابهام در مذاكرات ايران و امريكا، كاهش نرخ دلار حاكي از مديريت موثر بازارساز در كنترل هيجانات بازار است. از سوي ديگر اعتمادها نيز در بازار از بين رفته است و همين شرايط پيش بيني بازار را سخت و گاها غيرممكن مي‌كند. پيام الياس‌كردي معتقد است كه پس از كاهش قيمت‌ها، بازار سهام اكنون در شرايط ارزنده‌اي قرار گرفته است. با اين حال، صندوق‌هاي اهرمي كه نمايي از شرايط عمومي بازار هستند، با حبابي ۱۵ درصدي مواجه شده‌اند. چشم‌انداز بازار همچنان نامشخص است و فعالان منتظر تعيين‌تكليف مذاكرات و تحولات سياسي‌اند. در روزهايي كه بازار سرمايه ايران ميان اميدهاي زودگذر و نااميدي‌هاي عميق تاب مي‌خورد، تحليل دقيق رفتار شاخص‌ها، تحولات اقتصادي، و جريان‌هاي سياسي بيش از هميشه اهميت يافته است. بنابراين بررسي مختصات فعلي بورس از دريچه‌اي واقع‌گرايانه چراغي براي تصميم‌گيري هوشمندانه فعالان بازار روشن كند. هدف، نه بزرگ‌نمايي فرصت‌هاست و نه اغراق در بحران‌ها؛ بلكه ترسيم فضاي جاري براي انتخاب مسيري هوشمندانه، مسوولانه و محافظه‌كارانه در بازار سرمايه است. پيام الياس‌كردي كارشناس اقتصادي به بازار گفت: پس از كاهش قيمت‌ها، بازار سهام اكنون در شرايط ارزنده‌اي قرار گرفته است. با اين حال، صندوق‌هاي اهرمي كه نمايي از شرايط عمومي بازار هستند، با حبابي ۱۵ درصدي مواجه شده‌اند. چشم‌انداز بازار همچنان نامشخص است و فعالان منتظر تعيين‌تكليف مذاكرات و تحولات سياسي‌اند.
وي افزود: بازار، برخلاف برخي پيش‌بيني‌ها، عملكردي بهتر داشت اما در غياب نمادهاي بزرگ و توقف بيش از ۲۰۰ سهم، اسير ضعف‌هاي ساختاري معاملات شده است. تعطيلي روز چهارشنبه نيز با وجود باز بودن بازار، فشار خريد را محدودتر كرد و خريداران را مردد ساخت. در چنين فضايي، اگرچه حمايت‌هاي جانبي و گزارش‌هاي مثبت انرژي‌هايي ايجاد كردند، اما اثر آنها محدود بود و نتوانست بي‌رمقي معاملات را جبران كند.
اين كارشناس تاكيد كرد: واقعيت اين است كه بازار به خون تازه نياز دارد. خروج نزديك به ۵۰ هزار ميليارد تومان نقدينگي، بازار را همچون بدني كم‌رمق كرده كه منتظر تزريق دوباره سرمايه است. بسياري معتقدند اگر صندوق‌هاي حمايتي حتي لحظه‌اي ميدان را خالي كنند، بازار به صف‌هاي فروش خواهد چرخيد. اين نشان از شكنندگي فضاي فعلي دارد. گزارش‌هاي خوب، آرامش نسبي سياسي و برخي داده‌ها شايد بتوانند موقتاً فضاي مثبتي ايجاد كنند؛ اما براي راهكار بلندمدت، تعيين تكليف وضعيت سياسي و اقتصادي ضروري است. ركودي استراتژيك بر تمامي اركان اقتصاد سايه افكنده است؛ صبري جمعي در انتظار روشن‌شدن افق پيش‌رو. در واقع بازار اين روزها در مسير ناهموار سبز و سرخ حركت مي‌كند؛ بدون آنكه نشاني از يك روند روشن و انگيزه‌اي جدي براي جهش در آن ديده شود.
سرمايه‌گذاران بيشتر بر استراتژي‌هاي كوتاه‌مدت متمركز هستند
در فضاي فعلي، شركتي موفق خواهد بود كه تقاضاي آن حفظ شده يا رشد كرده باشد. در غير اين صورت، هم با بحران اقتصادي مواجه خواهي بود، هم با تبعات سياسي. بنابراين، با وجود جذابيت قيمت‌ها و نرخ‌هاي مناسب P/E، اين موقعيت‌ها مي‌توانند چشم‌انداز سودآوري را تهديد كرده و سرمايه‌گذار را درگير مخاطرات جدي‌تري كنند. به گفته محمود مرادي تحولات سياسي هم بُعد سوم ماجراست. هراس از جنگ يا فعال‌شدن مكانيسم ماشه، سرمايه‌گذاران را محتاط كرده است. در اين شرايط، طبيعي است كه اعتماد و آرامش رواني سهامدار براي حضور در بازار از بين برود. بحران سياسي نه‌تنها حل نشده، بلكه خود منبعي براي توليد بحران جديد در بازار شده است از طرف ديگر در پي آتش‌بس، بازار سهام با افت چشمگير قيمت‌ها دست و پنجه نرم مي‌كند اين موضوع سبب شد نهادهاي مسوول براي حمايت از بازار به انتشار اوراق تبعي اقدام كنند. فضاي مبهم سياسي و اقتصادي كشور، از جمله مواضع متناقض كشورهاي غربي درباره پرونده هسته‌اي ايران، باعث شده سرمايه‌گذاران بيشتر بر استراتژي‌هاي كوتاه‌مدت متمركز شوند و رويكرد بلندمدت را كنار بگذارند. محمود مرادي كارشناس بازار سرمايه در گفت‌وگو با بازار گفت: اگر بخواهيم نگاهي واقع‌گرايانه به بازار داشته باشيم، بايد نيم‌نگاهي به هر دو سوي ماجرا داشت؛ خوش‌بيني بي‌پايه و بدبيني مطلق، هيچ‌كدام راه‌حل نيستند. بازار زير فشار سه ضلع بحراني است: معاملاتي، اقتصادي و سياسي. از منظر معاملاتي، نقدينگي در حال خروج است، صندوق‌ها درگير بحران‌اند و بازاري كه هيچ چشم‌اندازي پيش‌رويش نيست، خود را به سختي حفظ مي‌كند. وي افزود: از ديدگاه اقتصادي، چهار محور اصلي فشار را ايجاد كرده‌اند: ناترازي‌هاي عميق كه روزبه‌روز عميق‌تر مي‌شوند، نوسانات كنترل‌نشده نرخ ارز، نرخ بهره‌اي كه تغييري جدي در آن ديده نمي‌شود، و بحران ركود فراگير ناشي از جنگ. اين وضعيت در گزارش شامخ نيز به‌وضوح خود را نشان داده و هشدارهاي جدي را به سياست‌گذار منتقل كرده است. مرادي گفت: تحولات سياسي هم بُعد سوم ماجراست. هراس از جنگ يا فعال‌شدن مكانيسم ماشه، سرمايه‌گذاران را محتاط كرده است. در اين شرايط، طبيعي است كه اعتماد و آرامش رواني سهامدار براي حضور در بازار از بين برود. بحران سياسي نه‌تنها حل نشده، بلكه خود منبعي براي توليد بحران جديد در بازار شده است. وي گفت: برخي كه سرمايه‌شان را نقد كرده‌اند، دلايل موجهي دارند. آنها با دقت، زواياي ناپيداي بحران را مي‌بينند. بنابراين، نه خوش‌بيني افراطي مي‌تواند مبنا باشد و نه بدبيني نااميدانه. شايد بهترين مسير، حركت در لبه تعادل بين اين دو باشد؛ مسيري كه بر تحليل بنيادي شركت‌ها، تحولات اقتصادي و داده‌هاي گزارش‌هاي فروش ماهانه تأكيد دارد. مرادي افزود: در واقع اقتصاد ايران پيش از جنگ نيز زخمي و ناتراز بود، اما حالا اين جنگ بحراني را عميق‌تر كرده است. بنابراين بايد آمادگي براي مواجهه با گزارش‌هاي ماهانه تيرماه شركت‌ها داشت؛ جايي كه آثار بحران خود را به روشني نشان خواهد داد. در چنين فضايي، سهامدار بايد نگاه دقيق‌تري داشته باشد. اگر قرار است در بازار بمانيم، بايد صنايعي را انتخاب كنيم كه از اين ركود كمتر آسيب ديده‌اند. صنايع صادراتي، غذايي، دارويي، سيماني، زراعت و پالايشي از جمله گزينه‌هايي‌اند كه شايد بتوانند بخشي از نقدينگي سرگردان را جذب كنند. در پايان مي‌تواند تاكيد كرد كه بازار در دوران ركود و ابهام، نيازمند هوشياري بيشتر است. بحران‌هاي اقتصادي، چالش‌هاي سياسي و ضعف‌هاي معاملاتي، فضاي تصميم‌گيري را دشوارتر كرده‌اند. با اين حال، نگاه متعادل ميان خوش‌بيني و نگراني، بررسي دقيق گزارش‌هاي مالي و ارزيابي بنيادي شركت‌ها مي‌تواند راهي مطمئن براي حفظ سرمايه در شرايط پرتلاطم باشد. اكنون بيش از هر زمان ديگري لازم است سرمايه‌گذاران با چشماني باز، نگاهي نقادانه و استراتژي‌اي منعطف وارد ميدان شوند تا نه تنها از آسيب‌ها در امان بمانند، بلكه بتوانند فرصت‌هاي پنهان را نيز شناسايي كنند.
