روي تلخ بورس به سهامداران
بازارهاي موازي با وجود عدم قطعيت‌هاي سياسي همچنان از جذابيت برخوردار هستند و سرمايه‌گذاران اقبال قابل توجهي به اين بازارها دارند. با تجربه چنين شرايطي بورس تهران روزگار خوبي ندارد و با معضل كمبود نقدينگي دست وپنجه نرم مي‌كند، معضلي كه وضعيت سرمايه‌گذاران بورسي را هر روز وخيم‌تر از گذشته مي‌كند.
بازارهاي موازي با وجود عدم قطعيت‌هاي سياسي همچنان از جذابيت برخوردار هستند و سرمايه‌گذاران اقبال قابل توجهي به اين بازارها دارند. با تجربه چنين شرايطي بورس تهران روزگار خوبي ندارد و با معضل كمبود نقدينگي دست وپنجه نرم مي‌كند، معضلي كه وضعيت سرمايه‌گذاران بورسي را هر روز وخيم‌تر از گذشته مي‌كند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه بازارها در هفته‌هاي اخير نتوانسته انتظارات سرمايه‌گذاران خود را از منظر بازدهي و اعتماد به آينده بازار برآورده كند. در حالي كه ساير بازارهاي سرمايه‌گذاري، از جمله بازار ارز، طلا و حتي مسكن، با جلب‌توجه سرمايه‌هاي سرگردان رشد قابل توجهي را تجربه كرده‌اند، بازار سهام درگير ركودي فرساينده شده و هر روز با خروج نقدينگي و اعتماد روبه‌رو است. كارشناسان و فعالان بازار سهام دليل اين ركود را تا حدود زيادي مربوط به خروج پول از بورس و ورود آن به بازارهاي ديگر مي‌دانند، خروجي كه نشانه‌هاي آن را به راحتي مي‌توان در كاهش ارزش و حجم معاملات ديد.
يكي از معيارهاي مهم براي ارزيابي جذابيت سرمايه‌گذاري در بورس، نرخ اوراق خزانه همان اخزاست. اوراق خزانه اسلامي يا اخزا، نوعي اوراق بدهي هستند كه توسط دولت منتشر مي‌شوند و سررسيد مشخص دارند. اين اوراق معمولا بدون كوپن (سود دوره‌اي) بوده و در سررسيد، اصل مبلغ اسمي به خريدار پرداخت مي‌شود. قيمت اين اوراق معمولا كمتر از مبلغ اسمي آنها در بازار معامله مي‌شود و اختلاف قيمت خريد تا ارزش اسمي در تاريخ سررسيد، نرخ سود موثر يا همان نرخ بازده اوراق خزانه (نرخ اخزا) را تعيين مي‌كند.
باتوجه به اينكه اين اوراق نرخ ثباتي دارند، بسياري از فعالان بازار سرمايه اين نرخ را معياري كليدي براي مقايسه ريسك و بازده بازارهاي مختلف محاسبه مي‌كنند. آمارهاي منتشر شده نشان مي‌دهد كه در پايان هفته اخير نرخ بازده اخزا به 34 درصد رسيده كه اين رقم تا حدودي براي سرمايه‌گذاران بورسي خطر آفرين است.
بررسي ارقام نرخ بازده اوراق خزانه از شروع تير ماه نشان مي‌دهد كه اين نرخ پيش‌تر تا محدوده 37 درصدي صعود كرده بود، اما در ادامه مسير يك روند اصلاحي به خود گرفت و 33 درصد كاهش يافت و مجددا روند صعودي به خود گرفت حال اگر اين روند صعودي در هفته‌هاي پيش رو ادامه پيدا كند، جذابيت بورس در ميان سرمايه‌گذاران كاهش خواهد يافت و زمينه خروج سرمايه از بورس فراهم مي‌شود.
كارشناسان پيش بيني مي‌كنند در كوتاه‌مدت روند ركودي و حركات نوساني بورس تهران ادامه يابد. ممكن است در برخي گروه‌هاي كوچك يا تك‌سهم‌ها شاهد رشدهاي هيجاني باشيم، اما تا زماني‌كه متغيرهاي كلان اقتصادي مانند نرخ دلار توافقي و نرخ اوراق، تغيير معناداري نكنند و جريان نقدينگي وارد بورس نشود، اميد به رونق پايدار در بورس كمرنگ خواهد بود. در عين حال، بسياري از سهامداران حقيقي كه طي موج‌هاي صعودي سال‌هاي گذشته وارد بازار شده‌اند، اكنون با زيان‌هاي جدي مواجه شده‌اند و انگيزه چنداني براي تزريق سرمايه‌هاي جديد ندارند. بخشي از كارشناسان اكيدا توصيه مي‌كنند در شرايط فعلي، استراتژي سرمايه‌گذاري با رويكرد بلندمدت و تمركز بر شركت‌هاي بنيادي سودآور، مي‌تواند ريسك سرمايه‌گذاران را تا حدي مديريت كند.
بورس تهران اين روزها صحنه كشمكش بلندمدت ميان انتظارات سرمايه‌گذاران، سياستگذاري‌هاي اقتصادي و تحولات بازارهاي رقيب است.
قفل نقدينگي در تالار شيشه‌اي، صعود نرخ اخزا و رشد آرام اما پيوسته بازارهاي موازي همه و همه دست به دست هم داده تا چشم‌انداز تالار شيشه‌اي در هاله‌اي از ابهام فرو برود و روزگار سرمايه‌گذاران اين بازار را نيز به صورت قابل توجهي تلخ كند.
تابلوي معاملات بازار سهام
در آخرين هفته تير ماه بازار سهام به روند معاملات خود ادامه دارد و برخلاف تعطيلي همه بازارها در روز چهارشنبه اين بازار به معاملات خود پرداخت و برهمين اساس شاخص كل بورس تهران با رشد ۱.۸ درصدي، به رقم دو ميليون و ۸۳۷ هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص هم‌وزن با افزايشي نزديك به يك درصد، در سطح ۸۴۷ هزار واحد ايستاد. با اين‌حال، بررسي آمار معاملاتي نشان مي‌دهد كه همزمان با رشد شاخص‌ها، حجم و ارزش معاملات خرد كاهش يافته است؛ به‌طوري‌كه ميانگين روزانه معاملات خرد سهام، حق تقدم و صندوق‌هاي سهامي طي پنج روز اخير، حدود ۱۵ ميليارد برگه سهم بوده كه نسبت به هفته قبل، كاهش تقريبي ۲۰ درصدي را تجربه كرده است.
از سوي ديگر، بازار سرمايه همچنان با استمرار خروج سرمايه‌گذاران حقيقي مواجه است. در هفته منتهي به چهارشنبه، اول مرداد، مجموعا حدود ۴ هزار و ۸۰۰ ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شد كه بخش عمده اين رقم، به معاملات روز چهارشنبه اختصاص داشته است. خروج قابل‌توجه پول حقيقي در هفته‌اي كه شاخص بورس روند صعودي داشته، پديده‌اي غيرمنتظره به شمار مي‌رود و نگراني‌هايي را در ميان فعالان بازار ايجاد كرده است.
بورس كالا در يك نگاه
آمار معاملات بازار فيزيكي بورس كالاي ايران نشان مي‌دهد در هفته منتهي به ۳ مرداد ماه حدود ۲ ميليون و ۲۷۲ تن انواع كالا و محصول به ارزش بالغ بر ۳۴.۳ هزار ميليارد تومان معامله شد. همچنين ارزش معاملات ۱۰ شركت برتر به بيش از ۱۶.۴ هزار ميليارد تومان رسيد.برترين‌هاي بورس كالاي ايران درهفته منتهي به ۳ مرداد ماه براساس ارزش فروش شركت‌ها در بازار فيزيكي به شرح زير است:
فولاد مباركه اصفهان با معامله ۱۶۵ هزار و ۲۷۰ تن تختال و انواع ورق به ارزش ۵ هزار و ۳۱۴ ميليارد تومان در رتبه نخست ايستاد.ملي صنايع مس ايران با فروش ۴ هزار و ۸۱۴ تن انواع مس، سولفور موليبدن و كنسانتره فلزات گرانبها به ارزش ۳ هزار و ۷۲۳ ميليارد تومان دوم شد. سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران ۴۸۰ هزار تن سنگ آهن و آهن اسفنجي به ارزش يك هزار و ۵۵۸ ميليارد تومان فروخت و رتبه سوم را به خود اختصاص داد.پالايش نفت بندرعباس ۴۶ هزار و ۵۰۰ تن وكيوم باتوم و لوب كات سنگين به ارزش يك هزار و ۱۶۵ ميليارد تومان فروخت و چهارم شد.
مجتمع سرب و روي انگوران با معامله ۳۵ هزار تن خاك روي به ارزش ۸۸۴ ميليارد تومان پنجم شد.پالايش نفت آبادان با فروش ۳۵ هزار تن وكيوم باتوم به ارزش ۸۴۲ ميليارد تومان فروخت و رتبه ششم را كسب كرد.ذوب آهن اصفهان با فروش ۲۰ هزار و ۷۰۸ تن شمش بلوم، تيرآهن و ميلگرد به ارزش ۷۵۷ ميليارد تومان رتبه هفتم را به خود اختصاص داد.
معدني و صنعتي چادرملو با معامله ۲۵ هزار تن شمش بلوم به ارزش ۷۵۵ ميليارد تومان هشتم شد.صنايع توليدي دنياي مس كاشان يك هزار تن مس مفتول به ارزش ۷۲۸ ميليارد تومان فروخت و نهم شد. پتروشيمي تندگويان هم با فروش ۹ هزار و ۹۵۸ تن پلي اتيلن ترفتالات بطري و نساجي و نخ پلي استر در گريدهاي مختلف به ارزش ۷۱۳ ميليارد تومان رتبه دهم را به خود اختصاص داد.