يك عمر در جست‌وجوي عدالت
قبل از هر چيز لازم است فوت دوست، برادر و همكار گرمي‌ام احمد توكلي را تسليت بگويم. معتقدم باتوجه به ايده‌ها و تلاش‌هايي كه ايشان در جنبه‌هاي مختلف اقتصادي و بحث‌هاي مرتبط با رشد كشور داشتند، فقدان ايشان براي كشورمان اثرگذار خواهد بود.
قبل از هر چيز لازم است فوت دوست، برادر و همكار گرمي‌ام احمد توكلي را تسليت بگويم. معتقدم باتوجه به ايده‌ها و تلاش‌هايي كه ايشان در جنبه‌هاي مختلف اقتصادي و بحث‌هاي مرتبط با رشد كشور داشتند، فقدان ايشان براي كشورمان اثرگذار خواهد بود. مي‌گويند افراد با تفكرات، ايده‌ها و عملكردشان بايد قضاوت شوند. از اين منظر احمد توكلي گفتماني را در پهنه اقتصادي و راهبردي كشورمان دنبال و براي تحقق آن تلاش كرد كه حلقه گمشده فرآيند پيشرفت در ايران است. مهم‌ترين شاخص‌هاي رفتاري و حرفهاي مرحوم احمد توكلي، عدالت‌خواهي، مقابله با فساد، ظلم‌ستيزي و بسط و تشريح نگاه مبتني بر اقتصاد اسلامي بوده است. ايشان از ابتداي مسووليت در جمهوري اسلامي مبتني بر اين ضرورت‌ها فعاليت و تلاش كرده است. توكلي به دنبال آن بود كه جامعه از بلايايي چون فساد، تبعيض و اشرافي‌گري دور بماند. در سال‌هاي ابتدايي شكل‌گيري جمهوري اسلامي به عنوان وزير كار و سپس در ساير بخش‌ها و حوزه‌هاي مسووليت در دولت‌ها و مجالس مختلف همين حق‌طلبي و عدالت‌جويي را دنبال كرده است. در مورد اقشاري چون كارگران كه به عنوان گروه‌هاي هدف بسياري از طيف‌ها و جريانات مانند چپ‌ها، ماركسيست‌ها و... مدنظر بودند، مرحوم توكلي تلاش مي‌كرد تا با جذب كارگران در راستاي اهداف عاليه نظام شرايطي را فراهم كند تا زمينه سوءاستفاده از اين طيف‌ها به حداقل برسد. متعاقبا در عرصه‌هاي مختلف رسانه‌اي نيز به فعاليت‌هاي گسترده دست زده و تلاش مي‌كرد با ايجاد شفافيت زمينه‌هاي فساد در كشور را شناسايي و آنها را به اطلاع عموم برساند. در زمان حضور در مجلس هم همين رويكرد را پيگيري مي‌كرد و تلاش داشت تا جلوي انحرافات مختلف گرفته شود. اگرچه رويه‌هاي پارلمانتاريستي ايران، پيچيده‌تر از آن بود كه با مشي صادقانه و صريح و عدالت‌محور، توكلي را برتابيده و با آن همراه شود، اما توكلي نهايت تلاش خود را به كار مي‌گرفت تا رويكرد عدالت‌محوري در تصميمات مجلس محقق شود، چون خودش انسان پاكي بود، نگاهش نسبت به اطرافيانش ناشي از صفاي يك انسان صاف و ساده شهرستاني بود، از همين نوع نگاه و اين نوع صداقت، آسيب‌ها و خسارات بسياري را متحمل شد. احمد توكلي به عنوان ديده‌بان شفافيت تلاش مي‌كرد تاريكخانه‌هاي اقتصاد ايران را شناسايي كرده و با نمايان كردن آنها، زمينه سلامت اقتصادي را فراهم سازد. انسان پاكدست، صادق و پركاري بود و باقيات و صالحات بسياري را كه ان‌شاءالله مورد رضايت پروردگار است را از خود به يادگار گذاشت. شخصا از اينكه يك دوست خوب، يك همسنگر مقاوم و يك همكار عالم را از دست داده‌ام، غمگينم و اميدوارم كه ميراث احمد توكلي براي تاريخ ايران اولا گردآوري و سپس ترويج شود. يكي از مهم‌ترين برهه‌هاي حيات فكري توكلي در سال 84 ظهور و بروز پيدا كرد. گفتماني كه در انتخابات سال 84 توسط طرف پيروز انتخابات در پيش گرفته شد، در واقع گفتماني بود كه احمد توكلي آن را پايه‌ريزي و ارايه كرده بود. در واقع رييس دولت‌هاي نهم و دهم بر بلنداي نظرات توكلي توانست نظر مردم را جلب كرده و راي آنها را به دست آورد. به طور كلي رييس دولت نهم حرفهاي خوب را مصادره مي‌كرد و خود را بيان‌كننده آنها معرفي مي‌كرد. در‌حالي كه بيان گفتماني كه در جان افراد رسوب نكرده باشد، فايده‌بخش نخواهد بود. همان‌طور كه دولت‌هاي نهم و دهم نه در تحقق عدالت توفيقي به دست آوردند و نه در فساد‌ستيزي و تحقق رشد پايدار گامي رو به جلو برداشتند. در واقع ديدگاه توكلي در مواجهه با عدالت‌طلبي گفتمان اصيلي بود كه برگرفته از ايمان و مطالعات عميق او (و برخي ديگر از اقتصاددان‌ها) پا گرفته بود. دولت نهم اما تلاش كرد اين گفتمان را مصادره و خود را مبدع آن معرفي كند. گذشت ايام اما نشان داد كه نسبت آن دولت با اين گفتمان نسبت دوري بود و تنها براي كسب قدرت از چنين عبارات و گفتماني استفاده كرده بودند. همين نداشتن خلوص و استفاده ابزاري نهايتا دولت نهم را عاقبت به‌خير نكرد و افكار عمومي متوجه شدند كه عدالت‌خواهي دولت نهم، ريشه و پايگاهي ندارد. در پايان باز هم فوت دوست و همسنگر و همكار ارجمندم احمد توكلي را به خانواده ايشان و همه ايرانيان تسليت گفته و از خداوند براي بازماندگان صبر جميل آرزومندم. هر چند فرصت مرحوم توكلي به پايان رسيد اما پروسه و گفتمان عدالت‌محوري جامعه ايراني همچنان گشوده است تا الگويي جامع براي تحقق اين ضرورت مهم تدارك ديده شده و اجرايي شود.