مذاكره براي جلوگيري از شكل‌گيري كريدور زنگزور

۱۴۰۴/۰۴/۳۰ - ۰۰:۵۰:۲۳
|
کد خبر: ۳۵۰۰۴۳

 دبروز الهام علي‌اف‌ اظهارات عجيبش درخصوص اجراي قطعي كريدور زنگزور را تكراركرد. كريدوري كه ارتباط ايران با منطقه قفقاز و اروپا را مختل كرده و جغرافياي منطقه را به‌هم مي‌زند.

حسن هاني‌زاده

 دبروز الهام علي‌اف‌ اظهارات عجيبش درخصوص اجراي قطعي كريدور زنگزور را تكراركرد. كريدوري كه ارتباط ايران با منطقه قفقاز و اروپا را مختل كرده و جغرافياي منطقه را به‌هم مي‌زند. زنگزور يك دالان ترابري است كه در صورت اجرا به آذربايجان دسترسي بلامانع به جمهوري خودمختار نخجوان از طريق استان سيونيك ارمنستان بدون پست‌هاي بازرسي ارمنستان را مي‌دهد. اين كار باعث قطع دايم مرزهاي ايران و ارمنستان مي‌شود. به معناي وسيع، دالاني ژئوپليتيكي است كه استان آذربايجان شرقي در ايران را از مسير ترانزيت تركيه به باكو حذف مي‌كند. در شرايطي كه جهان آينده جهان تقابل كريدورها خواهد بود، بسيار مهم است راه دسترسي ايران به آسياي ميانه و جنب قفقاز و اروپا از طريق ارمنستان حفظ شود. ايران به خوبي اهميت اين مسير ارتباطي را مي‌داند و حفظ آن را به عنوان يك ضرورت عنوان كرده است. ايران براي گسترش مبادلات اقتصادي و ارتباطي خود با جنوب قفقاز و آسياي ميانه به عنوان حوزه تمدني‌اش، به اين مسير نياز دارد و بايد آن را حفظ كند.
اما اين نوع تحركات مجموعه‌اي از اقدامات تنش‌آفرين جمهوري آذربايجان است كه طي ماه و هفته‌هاي اخير اوج گرفته و مشكلات فراواني را ايجاد كرده است. آذربايجان بايد بداند اين نوع تحركات مي‌تواند تبعات منفي بسياري در منطقه و روابط دو كشور داشته باشد. تغيير موقعيت جغرافيايي كريدور زنگزور در ارمنستان، در واقع نشانه سلسله اقدامات غيردوستانه الهام علي‌اف رييس‌جمهور آذربايجان است. هنوز ايرانيان از ياد نبرده‌اند كه برخي زمزمه‌ها درخصوص، مشاركت آذربايجان در جنگ ۱۲ روزه، شنيده شد. اين كريدور به اعتبار اينكه مي‌تواند ارتباط شما و جنوب ايران با شمال قفقاز و جنوب قفقاز را قطع كند، براي ايران داراي اهميت راهبردي است. تنها راه ارتباطي ايران با آسياي ميانه از اين كريدور عبور مي‌كند، لذا هم امريكا، هم تركيه، هم رژيم صهيونيستي و هم جمهوري آذربايجان، قصد دارند با تغيير جغرافياي منطقه به نوعي ايران را از دسترسي به بازارهاي آسياي ميانه محروم كنند. طبيعي است ايران هم بارها نسبت به هرگونه تغييري در جغرافياي منطقه و قطع ارتباط بين‌المللي ايران به صورت زميني هشدار داده و اعلام كرده اين اقدام، تبعات و پيامدهاي منفي بسياري براي امنيت و ثبات منطقه خواهد داشت. حتي در نشست اخير سران اكو در جمهوري آذربايجان، رييس‌جمهور اسلامي ايران، اين موضوع را به طرف آذربايجاني و شخص علي‌اف گوشزد كرد. البته به نظر مي‌رسد آذربايجان در حال بازي كردن با آتش است و سعي مي‌كند از طريق ايجاد فضاي تعامل غيردوستانه تلاش ‌‌كند ايران را واردا به عكس‌العمل شتاب‌زده كند. اقدام علي‌اف مي‌تواند يك اقدام خصمانه عليه ايران تلقي شود، طبيعتا ايران هم با كمك روسيه و ارمنستان اجازه نمي‌دهد تغييري در جغرافياي سياسي منطقه و آسياي ميانه و جنوب قفقاز ايجاد شود. پرسشي كه با اين توضيحات ممكن است به ذهن خطور كند آن است كه اهميت اين مسير براي ايران به چه اندازه داراي اهميت است؟ آيا اين اهميت به اندازه‌اي است كه ايران دست به اقدامات متقابل بزند؟ ايران سعي مي‌كند از طريق مذاكره و طرح مسائل حقوقي در مجامع جهاني از منافع خود دفاع كرده و جلوي اقدامات تنش‌زا و تغيير در جغرافياي منطقه را بگيرد. در واقع مذاكره مهم‌ترين هدف ايران در چنين شرايطي است. به دليل اينكه جمهوري آذربايجان داراي سلسله اشتراكات ديني، قومي، تاريخي، فرهنگي، مذهبي و... با ايران است. ايران نهايت تلاش خود را صورت مي‌دهد تا از طريق مسالمت‌آميزي اين مشكل را حل كند، اما اگر آذربايجان بخواهد دست به اقدامات عملي بزند و راه ارتباط ايران را با آسياي ميانه و جنوب قفقاز و اروپا را از طريق تغيير جغرافياي منطقه سد كند، هيچ مانعي براي ايران براي پيگيري منافع و اهدافش در منطقه وجود نخواهد داشت.