پروازهاي اربعين در هاله‌اي از ابهام
با نزديك شدن به ايام اربعين ۱۴۰۴، موضوع برگزاري پروازهاي زيارتي به مقصد نجف و بغداد وارد مرحله‌اي حساس شده است. سازمان هواپيمايي كشوري در بخشنامه‌اي جديد، شرايط و ضوابط انجام اين پروازها را به ايرلاين‌هاي داخلي ابلاغ كرده كه يكي از مهم‌ترين مفاد آن، لزوم تعيين‌تكليف بدهي‌ها به فرودگاه‌هاي عراق پيش از انجام هرگونه پروازي است.
با نزديك شدن به ايام اربعين ۱۴۰۴، موضوع برگزاري پروازهاي زيارتي به مقصد نجف و بغداد وارد مرحله‌اي حساس شده است. سازمان هواپيمايي كشوري در بخشنامه‌اي جديد، شرايط و ضوابط انجام اين پروازها را به ايرلاين‌هاي داخلي ابلاغ كرده كه يكي از مهم‌ترين مفاد آن، لزوم تعيين‌تكليف بدهي‌ها به فرودگاه‌هاي عراق پيش از انجام هرگونه پروازي است. اين موضوع در حالي مطرح شده كه به گفته مسوولان، رقم دقيق اين بدهي‌ها مشخص نيست و همين مساله، انجام پروازهاي اربعين را با چالشي جدي روبرو كرده است. سازمان هواپيمايي در اين بخشنامه، بازه زماني پروازهاي اربعين ۱۴۰۴ را از ۱۷ تا ۲۶ مرداد اعلام كرده و به شركت‌هاي هواپيمايي تأكيد كرده است كه بايد ظرف حداكثر ۲۴ ساعت پس از دريافت مجوز پرواز، بليت‌ها را براي فروش به عموم باز كنند. در كنار اين الزام، سقف نرخ بليت يك‌طرفه نيز مشخص شده است؛ به‌طوري‌كه از استان‌هاي خراسان، سيستان و بلوچستان، كرمان، يزد، هرمزگان، فارس، مازندران و گلستان، قيمت بليت به مقصد نجف يا بغداد و بالعكس حداكثر ۷.۵ ميليون تومان و از تهران و ساير استان‌ها حداكثر ۶.۵ ميليون تومان تعيين شده است. در اين بخشنامه، صراحتاً اعلام شده كه فروش اجباري بليت دوطرفه تحت هر شرايطي ممنوع است. با اين حال، آنچه بيش از همه نگراني ايجاد كرده، موضوع بدهي شركت‌هاي هواپيمايي به فرودگاه‌هاي عراق و به‌ويژه فرودگاه نجف است. سازمان هواپيمايي تأكيد كرده كه تعيين تكليف اين بدهي‌ها پيش از انجام هرگونه پرواز الزامي است و در صورت عدم همكاري، خسارت‌هاي ناشي از عدم صدور مجوز پرواز از سوي طرف عراقي، مستقيماً متوجه شركت هواپيمايي خواهد بود.
با وجود اين الزام، هنوز رقم دقيق اين بدهي‌ها از سوي هيچ‌يك از نهادهاي مسوول اعلام نشده و پيگيري‌هاي خبرنگاران نيز تا اين لحظه نتيجه مشخصي در اين خصوص نداشته است. در اين ميان، فرودگاه نجف به عنوان گران‌ترين مقصد هوايي ايرلاين‌هاي ايراني شناخته مي‌شود. هم مسوولان سازمان هواپيمايي و هم مديران شركت‌هاي هواپيمايي اذعان دارند كه اين فرودگاه هزينه‌هايي بسيار بالاتر از استانداردهاي جهاني دريافت مي‌كند. مقصود اسعدي ساماني، دبير انجمن شركت‌هاي هواپيمايي، در گفت‌وگويي با تسنيم با اشاره به افزايش شديد هزينه‌ها اظهار كرد: در مقايسه با سال گذشته، هزينه‌هاي شركت‌هاي هواپيمايي در بخش سوخت ۱۴ برابر شده است. او با بيان اينكه هزينه ارزي هر پرواز به مقصد فرودگاه نجف حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار دلار است، اضافه كرد: فرودگاه نجف براي هواپيماهاي باريك‌پيكر ۲۰۰۰ دلار و براي هواپيماهاي پهن‌پيكر ۴۰۰۰ دلار دريافت مي‌كند. ساماني همچنين به دريافت عوارض غيرمعمول از سوي اين فرودگاه اشاره كرد و گفت: فرودگاه نجف برخلاف تمام فرودگاه‌هاي دنيا، هم در زمان ورود مسافر و هم در زمان خروج، عوارض دريافت مي‌كند. اين فرودگاه براي ورود و خروج مسافر مجموعاً ۳۰ دلار دريافت مي‌كند. او افزود: همچنين اين فرودگاه براي استفاده از هر ويلچر ۳۵ دلار از شركت هواپيمايي مي‌گيرد كه در نوع خود كم‌سابقه است. دبير انجمن شركت‌هاي هواپيمايي در ادامه يكي ديگر از هزينه‌هاي سنگين را مربوط به پروازهاي مازاد بر توافق دوجانبه دانست و گفت: فرودگاه نجف براي پروازهاي مازاد بر سقف تعيين‌شده (۱۲۰ پرواز در هفته)، از شركت‌هاي ايراني رويالتي دريافت مي‌كند كه رقم آن براي هواپيماهاي باريك‌پيكر ۲۰۰۰ دلار و براي پهن‌پيكرها ۴۰۰۰ دلار است. ساماني تأكيد كرد كه در مجموع، هزينه هندلينگ هر پرواز براي شركت‌هاي هواپيمايي ايراني در فرودگاه نجف حدود ۱۰ هزار دلار تمام مي‌شود. او افزود: اين هزينه‌ها تأثير قابل توجهي بر روي قيمت بليت دارد و فشار آن نهايتاً به مسافر تحميل مي‌شود. به گفته او، در حال حاضر مكاتباتي با مسوولان فرودگاه نجف براي كاهش اين هزينه‌ها در جريان است. ساماني ابراز اميدواري كرد كه با تعديل قيمت‌هاي خدماتي و حذف هزينه‌هاي غيرضروري مانند رويالتي، بتوان بخشي از فشار مالي را از دوش ايرلاين‌ها و زائران برداشت.