تأثير بهره بين بانكي بر بازار سرمايه

ايرنا| بانك مركزي در ۲۵ تيرماه امسال نرخ سود بين بانكي را ۲۳.۶۴ درصد اعلام كرد كه پايين‌ترين رقم در ۱۱ ماهه اخير بود؛ اين اتفاق مي‌تواند به كاهش فشار رقابت بين بانك‌ها براي ارايه پيشنهاد دريافت سپرده‌هاي سنگين با نرخ‌هاي سود بالا و خروج نظام بانكي از رقابت كاذب براي پرداخت سود بيشتر به سپرده‌گذاران كلان بينجامد.حقيقت اين است كه بانك‌ها در سودهاي بين بانكي بالا و براي جبران از دست دادن منابعي كه به سود بين بانكي گسيل شده، مجبور به دريافت سپرده‌هاي سنگين و كلان از سرمايه‌گذاران حقيقي و حقوقي هستند. اما در صورت كاهش نرخ بهره بين بانكي، اين رقابت تا حد زيادي تعديل شده و سود سپرده‌ها به نرخ‌هاي مصوب هيات عالي بانك مركزي برمي‌گردد؛ در اين صورت سرمايه و نقدينگي نيز به بازارهايي كه بازدهي بالاتر (از جمله بورس) دارند كوچ مي‌كند كه به تقويت بازار مي‌انجامد. علت اينكه بانك مركزي هر هفته نسبت به اعلام نرخ بهره بين بانكي اقدام مي‌كند اين است كه بانك‌ها تسهيلات و وام‌هاي بين خود را براي مدت كوتاه و عمدتا هفتگي ميان خود رد و بدل مي‌كنند كه در نتيجه نرخ‌هاي بهره بالا، به جابه‌جايي ارقام بالاتر ميان شبكه بانكي منجر مي‌شود. اين نرخ، همان هزينه استقراض بانك‌ها از يكديگر است. لذا بانك‌ها براي جبران از دست دادن اين ارقام، اقدام به سپرده‌گيري بيشتر از مردم مي‌كنند كه در نتيجه بانك‌ها براي آنكه برنده رقابت سپرده‌گيري باشند، مجبورند نرخ سپرده‌ها را بالاتر اعلام كنند كه اين زنجيره، به افزايش فشار بر ساير بازارها به خصوص بازار سرمايه مي‌شود. برخي كارشناسان اقتصادي معتقدند رشد نرخ بهره بين بانكي حتي بر رشد تورم و افزايش ركود هم اثرگذار است.امين سهل‌البيع عضو هيات‌مديره كانون كارگزاران بورس درباره وضعيت بازار سرمايه در هفته‌اي كه گذشت و همچنين پيش‌بيني بازار در هفته پيشِ رو اظهار كرد: بازار بعد از اتفاقات جنگ روزه تحميلي شرايط خوبي نداشت كه البته قابل انتظار هم بود؛ وقتي تغيير شرايط سياسي به بازارها تحميل مي‌شود، طبيعي است كه بازار سرمايه جزو نخستين بازارهايي است كه واكنش منفي نشان مي‌دهد و سرمايه‌ها از بازار گريزان مي‌شوند. وي ادامه داد: با اين حال اقدامات حمايتي سياست‌گذاران بازار سرمايه تأثير مثبتي از سوي سازمان بورس داشت و هلدينگ‌هاي بزرگ و شركت‌هاي سرمايه‌گذاري سعي كردند بازار را در اين شرايط متعادل كنند. ضمن اينكه انتشار اوراق تبعي حقوقي‌ها را در هفته جاري داشتيم و از ۲۴ تيرماه معاملات اين اوراق آغاز شد. سهل البيع ادامه داد: همچنين انتشار اوراق تبعي سهامداران خُرد در اين هفته با نماد هميار براي بيمه سهامداران با پرتفوي زير ۵۰۰ ميليون تومان در اين هفته آغاز شد كه سبدهاي كوچك سهام را با نرخ تضميني ۲۰ درصد براي يك سال خريداري مي‌كنند. 

اين اتفاق از فشار عرضه در بازار كم كرد. فعال بازار سرمايه افزود: انتشار خبرهاي حمايتي به متعادل‌تر شدن بازار كمك كرد ولي همچنان نگراني‌ها در بازار برقرار است و چالش صندوق‌هاي اهرمي را داريم كه با حباب‌هاي منفي در حال معامله شدن هستند و طبيعتا به واسطه مسائلي كه در بازارگرداني اين صندوق‌ها وجود دارد و سرمايه‌گذاران را تا حدودي نگران كرده است؛ به نظر مي‌رسد بعد از عبور از چالش ريزش بازار، بايد فكري به حال نحوه مديريت و بازارگرداني صندوق‌هاي اهرمي شود. وي خاطرنشان كرد: انتظار اين است كه در هفته آتي همچنان بازار نسبتا متعادلي را داشته باشيم اگر ريسك‌هاي سيستماتيك به تدريج برداشته شوند، مي‌شود به ادامه روند مثبت بازار اميدوار بود اما اگر مسائل بين‌المللي همچنان بر بازارهاي كشور سايه بيندازد و ريسك سيتماتيك را تقويت كند، ممكن است بازار بار ديگر با چالش‌هايي همراه شود. مديرعامل يك شركت كارگزاري بورس به انتشار خبري در بازار سرمايه مبني بر تزريق منابع بانك مركزي به معاملات بين بانكي بود اشاره كرد و معقتد است كه مقداري هر چند اندك به كاهش فشار بهره بين بانكي منجر شد و پيشنهادهايي كه بانك‌ها براي اعطاي سودهاي بالا به سپرده‌ها مي‌دادند را تا حدي تعديل كرد كه به سود بازار سرمايه است.