راهكارهای عبور از وضعيت شكننده بورس
در روزهايي كه بازار سرمايه زير سايه نوسانات سياسي و اقتصادي در حال آزمون است، تصميمگيري براي معاملهگران به چالشي اساسي بدل شده. تضاد ميان ترس و اميد، در قلب رفتار سرمايهگذاران جاي گرفته و آنها را ميان ماندن و خروج از بازار مردد ساخته است.

در روزهايي كه بازار سرمايه زير سايه نوسانات سياسي و اقتصادي در حال آزمون است، تصميمگيري براي معاملهگران به چالشي اساسي بدل شده. تضاد ميان ترس و اميد، در قلب رفتار سرمايهگذاران جاي گرفته و آنها را ميان ماندن و خروج از بازار مردد ساخته است. با وجود برخي سيگنالهاي مثبت، از جمله حمايتهاي مالي و انتشار اخبار اميدواركننده از شركتهايي نظير سايپا، ترديد همچنان بر فضاي كلي بازار غلبه دارد. اين گزارش، نگاهي دارد به وضعيت كنوني بورس ايران، مولفههاي تأثيرگذار بر آن و راهكارهايي براي عبور از دوره بيثباتي.
بازار بورس به صحنهاي پيچيده و خاص تبديل شده؛ روزي كه شاخصها در معرض محك واقعي قرار گرفتند. معاملهگران با شرايطي مواجه شدند كه يا بايد با اميد به بنياد و قيمتها در بازار باقي ميماندند يا ديوانهوار در ميدان نوسان حضور مييافتند. با اين وجود، ورود نقدينگي و برخي حمايتها باعث شد جو تا حدودي بهبود يابد و اخبار مثبتي از سوي برخي شركتها مانند سايپا اميدواريهايي رقم زده است.
فردين آقابزرگي معتقد است كه بازار نيازمند مجموعهاي از شرايط همزمان است؛ نخست آنكه فضاي سياسي كشور بايد به سمت كاهش تنشها حركت كند. دوم آنكه حمايتهاي مالي از طريق صندوقهاي تثبيت و توسعه بايد پايدار و موثر باقي بماند. و سوم، انتشار اخبار بنيادي مثبت از شركتها لازم است تا اعتماد به كيفيت و سودآوري سهام تقويت شود.
در حال حاضر جدال واقعي ميان دو حس بنيادين ترس و اميد در ذهن فعالان بازار شكل گرفته است. بررسي دادهها و اخبار سياسي و اقتصادي سهامداران را به سمت خروج از بازار سوق ميدهد، اما تابلوی قيمتي و تحليلهاي بنيادي انگيزه ماندن را زنده نگه ميدارند. اين روزها، تصميمگيري ميان اين دو قطب احساسي دشوارتر از هميشه شده است.
روند اخير معاملات به نحوي است كه از آغاز جنگ تا به امروز، شاهد دو چند متوالي مثبت در بازار بودهايم. همين نكته، يعني توالي روزهاي سبز، پيام مهمي براي سرمايهگذاران بيروني به همراه دارد. اگر اين مسير ادامه يابد، ميتوان انتظار داشت نگاهها به بازار دوباره مثبت شود، چرا كه اين روزها، اميد تنها سرمايه واقعي فعالان بازار است. فردين آقابزرگي در گفتوگو با خبرنگار بازار گفت: ادامه تعادل در بازار نيازمند مجموعهاي از شرايط همزمان است؛ نخست آنكه فضاي سياسي كشور بايد به سمت كاهش تنشها حركت كند. دوم آنكه حمايتهاي مالي از طريق صندوقهاي تثبيت و توسعه بايد پايدار و موثر باقي بماند. و سوم، انتشار اخبار بنيادي مثبت از شركتها لازم است تا اعتماد به كيفيت و سودآوري سهام تقويت شود. وي افزود: با توجه به نزديكي پايان تيرماه، بازار در انتظار انتشار گزارشهاي مياندورهاي و برگزاري مجامع است. اگرچه مهلتي دو هفتهاي براي ارايه اين گزارشها اعلام شده، اما آثار جنگ ممكن است بر عملكرد شركتها سايه بيندازد و چالشهايي در فروش و عمليات ايجاد كند. دولت بايد با سياستهاي پولي و مالي، فضا را به نفع رونق اقتصادي بازتعريف كند.
آقابزرگي گفت: در چنين شرايطي دو ستون اصلي حفظ بازار بايد با دقت تقويت شوند؛ حمايتهاي مالي نهادهاي حاكميتي و وضعيت بنيادي شركتها. اين دو ستون، همچون تيرهايي هستند كه خانه نيمهويران بازار را نگه داشتهاند. اگر يكي از اين پايهها متزلزل شود، بازار با چالش مواجه خواهد شد. بنابراين، براي عبور از اين وضعيت شكننده، لازم است روند حمايتهاي نهادهاي مالي ادامه يابد، اخبار بنيادي تقويت شود، و سياستهاي اقتصادي متناسب با شرايط جنگي تعديل و اصلاح شوند. تنها در اين صورت است كه ميتوان اميدوار بود بازار سرمايه از بحران فعلي خارج شده و دوباره در مسير ارزندگي و سودآوري قرار گيرد.
انتخاب سهم با فرض تداوم شرايط كنوني
همچنين پويان مظفري كارشناس بازار سرمايه به بازار گفت: در بازار سرمايه، اطلاعيه عرضه اوراق بيمه پورتفوي «هميار» منتشر شده كه امكان بيمه پرتفوي تا سقف ۵۰۰ ميليون تومان را فراهم ميكند. شرايط آن به گونهاي است كه سرمايهگذار بايد، ميزان مشخصي از سهام بورسي يا فرابورسي را دارا باشد و تا زمان سررسيد هيچيك از سهمها نبايد كمتر از تعداد اوليه شوند. در پايان دوره، اگر ارزش دارايي كاهش يافته باشد، تا ۲۰ درصد بازده تضمين شده به سرمايهگذار پرداخت ميشود؛ اين اوراق از روز دوشنبه ۲۳ تيرماه قابل خريداري شدهاند.
به گفته پويان مظفري سياسي و اقتصادي كشور ممكن است تا مدتزماني نامشخص (از چند هفته تا چند سال) همچنان در حالت ابهام و تنش باقي بماند. لذا انتخاب سهم بايد با فرض تداوم اين شرايط صورت گيرد و سرمايهگذار بدترين سناريو را در نظر داشته باشد تا بتواند استراتژي مناسبتري اتخاذ كند.
وي افزود: تحولات منفي در نمادهاي اهرمي نيز جلبتوجه ميكرد، بهطوريكه امكان معامله در آنها بسيار محدود بود. با اين حال، جمعوجور شدن كلي بازار اتفاقي مثبت ارزيابي ميشود. پيشنهاد كلي براي ساخت پورتفوي مناسب در چنين شرايطي، تركيب متنوعي از داراييهاست؛ شامل دارايي فيزيكي (مثل طلا)، دارايي مالي (سهام DPSمحور) و دارايي نقدي (صندوقهاي درآمد ثابت) . مظفري تاكيد كرد: در نهايت، بايد پذيرفت كه فضاي سياسي و اقتصادي كشور ممكن است تا مدتزماني نامشخص (از چند هفته تا چند سال) همچنان در حالت ابهام و تنش باقي بماند. لذا انتخاب سهم بايد با فرض تداوم اين شرايط صورت گيرد و سرمايهگذار بدترين سناريو را در نظر داشته باشد تا بتواند استراتژي مناسبتري اتخاذ كند. براساس اين گزارش، در حالي كه شاخصهاي بورس بار ديگر زير ذرهبين تحليلگران قرار گرفتهاند، بازار سرمايه در ايران به صحنهاي از كشمكشهاي رواني و اقتصادي تبديل شده است؛ جايي كه فعالان بازار ميان دو قطب متضاد ترس و اميد در رفتوآمدند. ورود نقدينگي جديد، حمايتهاي نهادي، و انتشار اخبار اميدواركننده از شركتهايي نظير سايپا، روزنههايي از اميد به روي سرمايهگذاران گشودهاند، اما تنشهاي سياسي، آثار جنگ، و ابهام در عملكرد مياندورهاي شركتها همچنان سايه سنگيني بر تصميمگيريها انداختهاند. بنابراين بازار سرمايه در نقطهاي حساس ايستاده؛ جايي كه تداوم نوسانات و ابهامهاي سياسي و اقتصادي، پايداري آن را تهديد ميكند. با اين حال، شواهدي چون افزايش روزهاي سبز متوالي، انتشار اوراق بيمه پورتفوي و توصيه به تنوع بخشي به تركيب داراييها، نويدگر اميدي دوبارهاند. براي خروج از اين وضعيت شكننده، نهتنها تداوم حمايتهاي نهادي و انتشار اخبار بنيادي مثبت حياتي است، بلكه دولت نيز بايد با سياستهاي منعطف و هدفمند، فضاي كلان اقتصاد را بازتعريف كند. تنها در صورت همافزايي اين عوامل است كه ميتوان به احياي اعتماد عمومي و بازگشت رونق به بازار بورس اميدوار بود.