رمزگشايي از تصميم اخير اوپك پلاس

يك عضو پيشين كميسيون انرژي مجلس گفت: به نظر مي‌رسد تقاضايي از نفت روي زمين نمانده باشد كه نياز به افزايش ۵۵۰ هزار بشكه‌اي باشد، اما احتمالا اين تصميم به افزايش عرضه تحت تاثير فاكتورهاي سياسي يا تحت فشار امريكا اتخاذ شده باشد.

علي بختيار در گفت‌وگو با ايلنا، درباره برنامه اوپك‌پلاس براي افزايش توليد و عرضه نفت اظهار داشت: افزايش توليد و عرضه علي‌القاعده در ماه‌هاي گرم سال با توجه به اينكه ميزان تقاضا كاهش مي‌كند؛ انجام نمي‌شود. زيرا بازار مطالبه نمي‌كند و اين كار باعث مي‌شود قيمت نفت نتواند در ترازهايي كه مدنظر عرضه‌كنندگان است قرار بگيرد. اما در فصول سرد و از سپتامبر به بعد تقاضا رشد داشته و نياز بازار افزايش مي‌يابد.
وي با بيان اينكه به نظر مي‌رسد تصميم اوپك‌پلاس براي افزايش توليد و عرضه متناسب با نياز بازار نباشد، گفت: اوپك‌پلاس حدود نيمي از نفت جهان را توليد مي‌كند، از سال ۲۰۲۲ براي حمايت از بازار، در چند مرحله به‌صورت داوطلبانه و تصميم جمعي توليد خود را حدود ۵ ميليون بشكه كاهش داده بود، اكنون به نظر مي‌رسد تقاضايي روي زمين نمانده باشد كه نياز به افزايش ۵۵۰ هزار بشكه‌اي باشد اما ممكن است اين تصميم به افزايش عرضه تحت تاثير فاكتورهاي سياسي يا تحت فشار امريكا و فشارهاي سياسي ديگر اتخاذ شده باشد. 

ضمن اينكه گفته مي‌شود رييس‌جمهوري امريكا از اين ائتلاف خواسته است براي كمك به كاهش قيمت بنزين، توليد نفت را افزايش دهد. عضو پيشين كميسيون انرژي مجلس گفت: وقتي ميزان عرضه از تقاضا پيشي گيرد قيمت‌ها دچار افت مي‌شود و اين كاهش منجر به اين مي‌شود كه حقوق اعضاي اوپك حفظ نشود بنابراين بهتر بود تدابيري انديشيده شده، بين اعضا رايزني شود و طرح‌هايي تعريف شود كه منافع توليدكنندگان نيز حفظ شده و برخي اعضا بابت افت قيمت احتمالي آسيب نبينند.
وي درباره تاثير افزايش عرضه روي صادرات نفت ايران تصريح كرد: ايران همواره و از دوره اول دولت ترامپ تحت شديدترين تحريم‌هاي نفتي قرار داشته و اكنون نيز اين شعار مطرح شده كه صادرات نفت ايران را به صفر مي‌رساند، اما واقع امر اينكه تجربه ايران در زمينه رفع تحريم‌ها بالاست و مي‌تواند شرايط را مديريت كند، اكنون نيز در شرايطي هستيم كه محدوديت جدي نداريم و در بازار حضور داريم و نفت را مي‌فروشيم، ضمن اينكه هميشه متناسب با شرايط سخت تحريم با توجه به تجربيات تدابير لازم اتخاذ مي‌شود.  بختيار خاطرنشان كرد: در هر حال باتوجه به اينكه ميزان عرضه بيش از تقاضا خواهد بود و متقاضي ولو زيادي براي خريد بيشتر ندارد، قيمت‌ها روند كاهشي خواهند داشت اما جدي نخواهد بود.
پنج منبع اعلام كردند كه هشت كشور ائتلاف توليدكنندگان عضو سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) و متحدانش (اوپك‌پلاس) قرار است بخش بزرگ و نهايي بازگرداندن كاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه‌اي خود براي ماه سپتامبر را در نشست ماه آگوست تصويب كنند، با اين اقدام كاهش عرضه داوطلبانه نفت 8 كشور  به‌طور كامل لغو و افزايش سهميه امارات هم تكميل مي‌شود. اين تصميم در ادامه روند تسريع‌شده براي بازگرداندن كاهش عرضه داوطلبانه اضافه 8 عضو اوپك‌پلاس در ماه‌هاي مه، ژوئن و جولای در نشست ويژه روز شنبه (۱۴ تيرماه) اتخاذ شد. مجموع اين رقم از آوريل ۲۰۲۵ به روزانه يك ميليون و ۷۸۰ هزار بشكه معادل بيش از ۱.۵ درصد از تقاضاي جهاني نفت رسيده است. هشت كشور عضو اين ائتلاف از آوريل امسال روند بازگرداندن تدريجي كاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه‌اي را آغاز كرده‌اند.
هشت عضو اوپك‌پلاس لغو كاهش عرضه داوطلبانه اضافه خود را در ماه آوريل با ۱۳۷ هزار بشكه‌ آغاز كردند. پس از آن، در ماه‌هاي مه، ژوئن و جولای، با وجود افت قيمت نفت، هر ماه روزانه ۴۱۱ هزار بشكه از اين كاهش عرضه داوطلبانه اضافه را به بازار برگرداندند. اين هشت كشور در نشست روز شنبه لغو روزانه ۵۴۸ هزار بشكه ديگر را براي ماه آگوست تصويب كردند.

5 منبع مطلع از مذاكرات 8 عضو اوپك‌پلاس روز دوشنبه (۱۶ تير) گفتند آنها در نشست سوم آگوست (۱۲ مرداد) بازگرداندن روزانه حدود ۵۵۰ هزار بشكه و بخش نهايي كاهش عرضه داوطلبانه خود را به بازارهاي جهاني برمي‌گردانند. اين اقدام روند لغو كاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲ ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه‌اي 8 عضو اوپك‌پلاس را تكميل و افزايش توليد روزانه ۳۰۰ هزار بشكه‌اي امارات را در چارچوب سهميه جديد اين كشور محقق مي‌كند.
بر اساس اين گزارش، در صورت تحقق، لغو بخش ديگري از كاهش عرضه داوطلبانه اضافه 8 عضو اوپك‌پلاس در ماه سپتامبر، مجموع اين رقم از ماه آوريل تاكنون را به ۲ ميليون و ۴۷۰ هزار بشكه‌ يا اندكي كمتر از ۲.۵ درصد از تقاضاي جهاني مي‌رساند.

با تكميل اين روند توليد روزانه نفت عربستان سعودي به سطح ۱۰ ميليون بشكه و امارات متحده عربي به حدود ۳ ميليون و ۳۷۵ هزار بشكه خواهد رسيد.
امارات مدت‌ها از سهميه توليد پايين خود كه حدود ۳ ميليون بشكه در روز بود، انتقاد و استدلال مي‌كرد كه براي توليد بيش از ۴ ميليون بشكه در روز سرمايه‌گذاري گسترده‌اي انجام داده است.
اوپك‌پلاس در ژوئن ۲۰۲۴ با افزايش ۳۰۰ هزار بشكه‌اي سهميه امارات موافقت كرد و مقرر شد اين كشور به‌تدريج توليد خود را افزايش بدهد تا اين رشد تا سپتامبر ۲۰۲۵ كامل شود، اما اجراي اين تصميم چند بار معوق شد و تا سپتامبر ۲۰۲۶ عقب افتاد. با اين حال از ماه مه روند بازگشت عرضه تسريع شد و امارات در عمل به برنامه اوليه سپتامبر ۲۰۲۵ بازگشت.اوپك‌پلاس همچنان كاهش عرضه جداگانه ۳ ميليون و ۶۶۰ هزار بشكه‌اي را كه شامل يك ميليون و ۶۶۰ هزار بشكه داوطلبانه و حدود ۲ ميليون بشكه در روز كاهش جمعي اعضاست، حفظ مي‌كند. اين كاهش‌ها تا پايان سال ۲۰۲۶ معتبر خواهند بود.