نگاهي به نرخ بهره بين بانكي در سال جاري

نرخ بهره بين بانكي پس از يك سال به كانال ۲۳.۶ درصد بازگشت و در حال حاضر به كمترين ميزان خود از ابتداي سال جاري تا امروز رسيده است. نرخ بهره بين بانكي در پايان هفته چهارم تيرماه، با كاهش قابل توجه نسبت به هفته‌هاي قبل خود به ۲۳.۶۴ درصد رسيد كه كمترين ميزان نرخ بهره بين بانكي از ابتداي سال جاري تا امروز است. اين نرخ بهره در ابتداي سال جاري و اولين هفته فروردين ماه ۲۳.۹۶ درصد بود و در پايان هفته دوم (فروردين) با كاهش ۰.۰۱ درصدي به ۳۲.۹۵ درصد رسيد و در پايان هفته سوم نيز در همان دامنه (۲۳.۹۵ درصد) بدون تغيير و ثابت ماند. در آخرين هفته فروردين ماه، نرخ بهره بين بانكي با افزايش ۰.۰۱ درصدي به ۲۳.۹۶ درصد رسيد و يك هفته پس از آن در سوم ارديبهشت ماه با جهش ۰.۰۲ درصدي به محدوده ۲۳.۹۸ درصد وارد شد. با اين حال طي سه هفته پس از آن با كاهش ۰.۰۱ (در پايان هر هفته) در مجموع ۰.۰۳ كاهش يافت و در روز چهارشنبه ۳۱ ارديبهشت ماه به ۲۳.۹۵ درصد رسيده بود كه در پايان هفته اول خردادماه با افزايش ۰.۰۲ درصدي به ۲۳.۹۷ درصد رسيد. اما طي هفته دوم و سوم خردادماه به ۲۳.۹۸ درصد رسيد و طي دو هفته بعدي در اين محدوده ثابت مانده و در پايان هفته چهارم خرداد ماه با كاهش ۰.۰۱ درصدي به ۲۳.۹۷ درصد رسيد. با اين حال در هفته نخست و دوم تيرماه سال جاري با افزايش ۰.۰۱ درصدي به كانال ۲۳.۹۸ درصد بازگشت. گفتني است؛ در آذرماه سال ۱۴۰۳، نرخ بهره بين بانكي به كانال ۲۳.۹ درصد وارد شد و از آن زمان تا امروز در همين محدوده و نزديك به ۲۴ درصد متغير بوده است. البته اين نرخ در دي و بهمن ماه سال گذشته به ۲۳.۹۸ درصد رسيد، اما هيچ زماني از مرز آن عبور نكرد و وارد كانال ۲۴ درصد نشد. با اين حال، طي چند ماه اخير نرخ بهره بين بانكي در نزديك‌ترين محدوده خود با كانال ۲۴ درصد تثبيت شده بود. اما در پايان هفته سوم تيرماه سال جاري با كاهش ۰.۰۸ درصدي به ۳۲.۹۰ درصد كاهش يافت و در هفته چهارم تيرماه (۲۵ تيرماه) با كاهشي ۰.۲۶ درصدي به ۲۳.۶۴ درصد رسيد كه مطابق داده‌هاي فوق كمترين ميزان نرخ بهره بين بانكي از ابتداي سال ۱۴۰۴ تا امروز است. طبق داده‌هاي موجود از نرخ بهره بين بانكي آخرين بار در تابستان سال گذشته بود كه نرخ بهره بين بانكي در كانال ۲۳.۶ درصد تثبيت شده بود و در حال حاظر اين نرخ مجددا به كانال ۲۳.۶ درصد بازگشته است. بازار بين بانكي، بازاري است كه براي مبادلات مالي ميان بانك‌ها و ساير موسسات اعتباري با يكديگر و براي اعمال سياست‌هاي پولي از سوي بانك مركزي ايجاد شده است. اين بازار عمق بسيار و معاملات پرحجمي دارد و براي كاهش اضافه برداشت بانك‌ها، كاهش استقراض بانك‌ها از بانك مركزي، مديريت صحيح نقدينگي از سوي بانك‌ها، كاهش يا افزايش نقدينگي كشور و كنترل تورم و ايجاد رشد اقتصادي ايجاد مي‌شود. بازار بين بانكي دو كاربرد مهم دارد؛ اولين كاربرد آن كمك به بانك مركزي براي اعمال سياست‌هاي پولي و دومين كاربرد آن، تامين مالي بانك‌ها و موسسات اعتباري و مالي از طريق يكديگر است و بانك مركزي از طريق تغيير در نرخ سود در اين بازار نظارت و اهداف خود را مرتفع مي‌كند. حجم معاملات در اين بازار بسيار بالاست و اثر بسياري بر نرخ سود دارد و نرخ سودي كه بانك مركزي به صورت هفتگي اعلام مي‌كند، بر اساس ميانگين موزون معاملات بين بانكي روزانه به دست مي‌آيد. بازار بين بانكي در ايران از تيرماه ۱۳۸۷ رسما شروع به كار كرد. نظارت كامل و تعيين نرخ سود بر اين بازار به عهده بانك مركزي است و بانك مركزي در پايان هر هفته نرخ بهره بين بانكي را در روز پنجشنبه (هر هفته) به صورت رسمي اعلام مي‌كند.

همچنين در پايان هفته جاري، حداقل نرخ توافق بازخريد نيز مانند سال گذشته ۲۳ درصد، نرخ اعتبارگيري قاعده‌مند ۲۴ درصد و نرخ سپرده‌گذاري قاعده‌مند ۱۷ درصد به صورت ثابت اعلام شده است. گفتني است؛ در سال ۱۴۰۳ نرخ بهره بين بانكي در كانال ۲۳ درصد بود و آنچه آمارهاي بانك‌ مركزي نشان مي‌دهد، نرخ بهره بين بانكي در دو سال گذشته يعني سال‌هاي ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ در كانال ۲۳ درصد حفظ شده است، با اين حال نرخ بهره بين بانكي در سال ۱۴۰۱ دامنه‌هاي ۲۰.۳ تا ۲۳.۱ درصد را شاهد بود كه بيشترين تغيير در نرخ بهره بين بانكي در سال‌هاي گذشته را نشان مي‌دهد.