ظرفيتهاي صادراتي انرژي
ايران در حوزه انرژي به دليل داشتن شرايط خوب جغرافيايي، چهار فصل بودن، اختلاف افق كه در بحث مصرف انرژي بسيار مهم است و ذخاير بيبديل در حوزه نفت و گاز، شرايط خاصي دارد؛ امروز جايگاه ايران از منظر ميزان ذخاير گازي، رتبه دوم جهان است، هر چند كه در بخش توليد دچار عقبماندگي شده است.

ايران در حوزه انرژي به دليل داشتن شرايط خوب جغرافيايي، چهار فصل بودن، اختلاف افق كه در بحث مصرف انرژي بسيار مهم است و ذخاير بيبديل در حوزه نفت و گاز، شرايط خاصي دارد؛ امروز جايگاه ايران از منظر ميزان ذخاير گازي، رتبه دوم جهان است، هر چند كه در بخش توليد دچار عقبماندگي شده است. وضعيت ايران با اين سطح از ذخاير نفت و گاز بهگونهاي شده كه با كمبود گاز براي مصرف مواجه شده و ميزان نياز از سطح توليد پيشي گرفته است كه از آن به عنوان «ناترازي انرژي» ياد ميكنند. با اين وجود، اگر شرايط و ويژگيهاي كشور را در نظر بگيريم، ايران ميتواند در صادرات انواع انرژي نقش كليدي داشته باشد؛ اما بايد ويژگيها و داشتههاي خود را در يك كفه ترازو و در كفه ديگر، نقاط ضعفي كه موجود هست را قرار داد و آنگاه به اين سوال پاسخ دهيم كه آيا ميتوانيم در اين شرايط به صادرات انرژي فكر و زمينه آن را فراهم كنيم؟
در ادامه نگاهي به ظرفيتها و پتانسيلهاي كشور در اين بخش داريم تا به پاسخ سوال مطرح شده برسيم. از آنجايي كه كشورهاي همسايه ايران به ذخاير نفت و گاز ايران نياز دارند، بايد سعي كنيم روابط خود را با آنها، مانند پاكستان، عراق و… ارتقا دهيم و به مدلي برسيم كه از ظرفيتها براي تامين نياز بازارهاي همسايه بهره ببريم و از طرفي، عقبماندگي در اجراي پروژههايي كه مدتي است روي زمين مانده را جبران كنيم. حتي ميتوانيم از محل قرارداد فروش گاز، به كمك فاينانس، پروژههاي ديگر حوزه انرژي را تامين مالي كنيم يا حتي از ظرفيت همين كشورها براي سرمايهگذاري روي طرحهاي مستقر در ايران بهره ببريم كه اين الگو موجب احداث نيروگاههاي جديد در كشور و جبران ناترازي موجود ميشود.
بنابراين در بخش انرژي، اقدامات تازهاي را ميتوان پايهريزي كرد و انجام داد. ايران علاوه بر ظرفيت در بحث نفت و گاز، از نظر ساخت و توليد انواع تجهيزات مورد نياز اين صنعت، توانمندي بالايي دارد كه قابل صادرات هم هست. با اين وجود، به دليل محدوديتها و مشكلات در كلان اقتصاد مانند محدوديت در مسائل مالي و نقلوانتقالات منابع در سطح بينالمللي و تحريم در صادرات انواع محصولات، با چالش جدي روبهرو است. در بخش ادوات و تجهيزات انرژي مانند كابل، ترانسفورماتور و تابلوهاي برق، فرصتهاي صادراتي ايران بسيار مناسب است؛ حتي در بخش تجهيزات صنعت نفت هم چنين فرصتي وجود دارد، چون ايران توانسته در حوزه مهندسي و توليد اين قطعات به دستاوردهاي قابل ملاحظهاي دست پيدا كند.