بحران انرژي و تجربيات موفق
در سند چشم‌انداز 1404 تبديل شدن ايران به قطب انرژي منطقه، افزايش سهم انرژي‌هاي تجديدپذير و افزايش صادرات انرژي جزو اهداف كليدي عنوان شده است. همچنين در برنامه توسعه، گسترش استفاده و توليد از انرژي‌هاي تجديدپذير و افزايش بهره‌وري صنايع مرتبط جزو برنامه‌هاي اصلي تعيين شده است از طرفي به مساله انتشار گازهاي گلخانه‌اي تنها در سند ملي راهبردي انرژي كشور كه در سال 1396 مصوب شده، اشاره شده است كه در عمل كارايي لازم را ندارد.
در سند چشم‌انداز 1404 تبديل شدن ايران به قطب انرژي منطقه، افزايش سهم انرژي‌هاي تجديدپذير و افزايش صادرات انرژي جزو اهداف كليدي عنوان شده است. همچنين در برنامه توسعه، گسترش استفاده و توليد از انرژي‌هاي تجديدپذير و افزايش بهره‌وري صنايع مرتبط جزو برنامه‌هاي اصلي تعيين شده است از طرفي به مساله انتشار گازهاي گلخانه‌اي تنها در سند ملي راهبردي انرژي كشور كه در سال 1396 مصوب شده، اشاره شده است كه در عمل كارايي لازم را ندارد. در واقع اسناد و برنامه‌هاي مختلفي در حوزه انرژي تدوين و تصويب شده است كه هيچ‌كدام اجرايي نشده و امروز شرايط كشور در حوزه انرژي به حالت بحراني درآمده است. البته مساله تنها معطوف به داشتن برنامه جامع و واحد نيست، بلكه مواردي نظير تحريم‌ها و محدوديت‌هاي مالي، مديريت ناكارآمد، وابستگي شديد كشور به منابع نفتي و فقدان زيرساخت‌هاي لازم نيز باعث به وجود آمدن شرايط موجود شده است. در اين سال‌ها كه ايران درگير مسائل تحريمي بوده و از برنامه‌هاي مختلف انرژي عقب افتاده است، كشورهاي رقيب اقتصادي و همسايه ايران نظير تركيه و عربستان توانستند با اتخاذ برنامه جامع از بروز كمبود انرژي ممانعت كنند؛ در صورتي كه كشورهاي در حال توسعه اغلب دچار اين كمبود مي‌شوند. كشور تركيه با تمركز بيشتر بر امنيت انرژي و توسعه تجديدپذيرها توانست در كورس رقابت منطقه‌اي باقي بماند و كشور عربستان با ايجاد تحول از اقتصاد نفتي به سوي انرژي پاك و هيدروژن سبز، تلاش دارد جايگاه مهم اقتصادي خود در منطقه را ثبات ببخشد و در جامعه اقتصادي بين‌المللي حرف‌هاي زيادي براي گفتن داشته باشد. كشور تركيه با توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير توانست بخش بزرگي از سبد انرژي خود را به اين حوزه بسپارد، آنها با تمركز بر پروژه‌هاي بادي، خورشيدي و زمين گرمايي وابستگي خود به واردات انرژي را كاهش دادند و همچنين با تسهيل سرمايه‌گذاري خصوصي در بخش انرژي‌هاي پاك باعث رونق اين صنعت شدند.
تركيه با تنوع‌بخشي به منابع انرژي از طريق همكاري با كشورهاي عراق، آذربايجان و روسيه، امنيت تامين انرژي خود را تضمين كرده و زيرساخت‌هاي واردات LNG را در اين سال‌ها فراهم كرد تا به سبد انرژي خود تنوع ببخشد. اين كشور با بهبود بهره‌وري انرژي با اجراي پروژه‌هاي بهينه‌سازي مصرف انرژي در صنايع و ترويج فناوري‌هاي كم‌مصرف در ساختمان‌ها و حمل‌و‌نقل و همچنين با همكاري‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي مانند مشاركت در پروژه‌هاي انتقال انرژي خط لوله ترانس آناتولي توانست امنيت انرژي خود را تامين كند. اين كشور با اجراي اين سلسله فعاليت‌ها به همراه استفاده از فناوري و نوآوري‌هاي روز دنيا در حوزه انرژي مانند توسعه ذخيره‌سازي انرژي و شبكه‌هاي هوشمند و حمايت از استارت‌آپ‌هاي فعال حوزه انرژي توانست اقتدار خود در منطقه را حفظ كند و اما كشور عربستان برنامه جامع انرژي خود را با نگاه تحول‌خواهانه طبق چارچوب برنامه چشم‌انداز 2030 اين كشور اجرا مي‌كند. توسعه پروژه‌هاي عظيم انرژي‌هاي تجديدپذير مانند NEOM و مزرعه‌هاي خورشيدي به همراه كاهش وابستگي به نفت و تنوع‌بخشي اقتصاد جزو برنامه‌هاي اصلي و كليدي اين سند چشم‌انداز است. كشور عربستان با سرمايه‌گذاري گسترده در صنعت هيدروژن سبز در حال تبديل شدن به قطب هيدروژن سبز دنياست. آنها با توسعه صنايع پايين‌دستي نفت و گاز باعث افزايش ارزش افزوده در زنجيره تامين انرژي شده‌اند.
ظرفيت‌هاي كشور ايران به اين دو كشور بي‌شباهت نيست و آموزه‌هاي آنها مي‌تواند در برخي حوزه‌ها راهكاري براي خروج از بحران باشد، به عنوان نمونه حمايت تركيه از استارت‌آپ‌هاي حوزه انرژي مي‌تواند سرلوحه كار ما باشد، چراكه اكثر حمايت‌هاي استارت‌آپي در ايران در حوزه ديجيتال صورت مي‌گيرد؛ در‌حالي كه صنعت انرژي ما به نوآوري و خلاقيت‌هاي بي‌شماري نياز دارد.